DOI article:
Nogieć-Czepielowa, Ewa: Pozostałości dekoracji rzeźbiarskiej I katedry wawelskiej
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.20356#0027
18. Płyta z sarkofagu Teodoty, w. VIII, Pawia (wg R. Kautzscha)
przechowywanym w Muzeum Lateraneńskim w Rzy-
mie91, czy na okładce z książki księcia Ursusa,
datowanej na czas ok. 760 z Muzeum Katedralnego
w Cividale92. Aby nie było wątpliwości, obydwie
personifikacje opłakujące śmierć Chrystusa zostały
podpisane. Innym sposobem stosowanym w Syrii
było przedstawienie słońca i księżyca w postaci
symbolicznych rozet o zróżnicowanej formie: słońce
miało kształt rozety z płatkami, księżyc był rozetą
spiralną93. Taki właśnie sposób przedstawienia
obydwu ciał niebieskich przejęła przedromańska
sztuka północno włoska i zastosowała na kamien-
nych płytach z przegród kościelnych i na kapitelach.
W malarstwie występują w zasadzie wszystkie
wymienione formy symboli, z tym że księżyc naj-
chętniej przedstawiany bywa jako rogalik — czego
przykładem może być fresk z Ukrzyżowaniem
z lat 741-752 w kościele Santa Maria Antiąua w Rzy-
mie94. Wielka ilość Ukrzyżowań ze słońcem i księ-
życem, występująca w sztuce włoskiej, pozwala od-
nieść do tego tematu znaki znajdujące się na głowicy
wawelskiej. Formy, jakie przyjęły one u nas, nie
różnią się niczym od spotykanych na kapitelach,
czy płytach włoskich. Są tak bliskie w kształtach
i wykonaniu przedromańskiej sztuce północno wło-
skiej, że bezpośrednie oddziaływanie tej sztuki
wydaje się być niewątpliwe. Nawet obecność do-
datkowej rozety, na czwartej ściance kapitela, prawie
identycznej jak „księżyccc na płycie Teodoty, znaj-
duje swoje wytłumaczenie, ponieważ często dla za-
pełnienia wolnego miejsca w kompozycji używano
na płytach dodatkowych rozet. Potwierdzeniem
włoskiej proweniencji naszej głowicy jest także po-
krywająca ją plecionka o motywie rozpowszechnio-
19. Płyta z kościoła Św. Piotra w Villanova, w. XI (wg G. T.
Rivoiry)
91 Enciclopedia universale delFarte, XI, Venezia-Roma 93 Hautecoeur, o.c., s. 23.
1963, tabl. 20. 94 Enciclopedia..., tabl. 21.
92 Schaffran, o.c., tabl. 29 a do tekstu s. 78.
2*
19
przechowywanym w Muzeum Lateraneńskim w Rzy-
mie91, czy na okładce z książki księcia Ursusa,
datowanej na czas ok. 760 z Muzeum Katedralnego
w Cividale92. Aby nie było wątpliwości, obydwie
personifikacje opłakujące śmierć Chrystusa zostały
podpisane. Innym sposobem stosowanym w Syrii
było przedstawienie słońca i księżyca w postaci
symbolicznych rozet o zróżnicowanej formie: słońce
miało kształt rozety z płatkami, księżyc był rozetą
spiralną93. Taki właśnie sposób przedstawienia
obydwu ciał niebieskich przejęła przedromańska
sztuka północno włoska i zastosowała na kamien-
nych płytach z przegród kościelnych i na kapitelach.
W malarstwie występują w zasadzie wszystkie
wymienione formy symboli, z tym że księżyc naj-
chętniej przedstawiany bywa jako rogalik — czego
przykładem może być fresk z Ukrzyżowaniem
z lat 741-752 w kościele Santa Maria Antiąua w Rzy-
mie94. Wielka ilość Ukrzyżowań ze słońcem i księ-
życem, występująca w sztuce włoskiej, pozwala od-
nieść do tego tematu znaki znajdujące się na głowicy
wawelskiej. Formy, jakie przyjęły one u nas, nie
różnią się niczym od spotykanych na kapitelach,
czy płytach włoskich. Są tak bliskie w kształtach
i wykonaniu przedromańskiej sztuce północno wło-
skiej, że bezpośrednie oddziaływanie tej sztuki
wydaje się być niewątpliwe. Nawet obecność do-
datkowej rozety, na czwartej ściance kapitela, prawie
identycznej jak „księżyccc na płycie Teodoty, znaj-
duje swoje wytłumaczenie, ponieważ często dla za-
pełnienia wolnego miejsca w kompozycji używano
na płytach dodatkowych rozet. Potwierdzeniem
włoskiej proweniencji naszej głowicy jest także po-
krywająca ją plecionka o motywie rozpowszechnio-
19. Płyta z kościoła Św. Piotra w Villanova, w. XI (wg G. T.
Rivoiry)
91 Enciclopedia universale delFarte, XI, Venezia-Roma 93 Hautecoeur, o.c., s. 23.
1963, tabl. 20. 94 Enciclopedia..., tabl. 21.
92 Schaffran, o.c., tabl. 29 a do tekstu s. 78.
2*
19