DOI article:
Rzepińska, Maria: Obraz w kościele w Kalwarii Zebrzydowskiej: Przyczynek do potrydenckiej ikonografii franciszkańskiej
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.20541#0037
św. Katarzyny w oratorium przy kościele Św.
Antoniego Padewskiego. Nosi on datę 1608 i Ser-
mei podpisał się na nim jako „Orvetanus”, za-
znaczając swój związek z Orvieto, skąd pocho-
dził jego ojciec Ferdinando. Obywatelstwo Asyżu
uzyskał w lipcu 1611, jak wynika z świeżo odna-
lezionych dokumentów. Gdy w r. 1612 sygnował
swe freski w Todi, w kościele klasztoru Mon-
tesanto, podpisał się już „Assisias”.
Wiadomości o Sermeim zaczerpnięte zostały z
dwutomowego wydawnictwa La pittura del Sei-
cento e del Settecento. Ricerche in Umbria 19. Ze-
brane tam zostały niemal wszystkie dzieła tego
malarza, zidentyfikowane na podstawie źródeł.
Niestety fotografie są bardzo małe, a obrazy te
mają na ogół duże formaty, przeciętnie ok. dwa
i pół na półtora metra. Autorzy stwierdzają, że
większość z nich została mocno przemalowana, co
tym bardziej utrudnia rozeznanie w stylu. O te-
macie Papież Mikołaj V u grobu św. Franciszka
autorzy nie wspominają. Jedynym śladem jest ry-
cina przechowywana w klasztorze O.O. Kapucy-
nów w Rzymie. Wrócimy do niej obecnie.
Napis na rycinie głosi: ,,Eques Cesar Sermeus
Pin[xit] [...] D.D.D. Pattier scułpsit”. Imienia ry-
townika brak, a nazwisko jest zupełnie niezna-
ne, pochodzenia chyba francuskiego. Nie jest też
dokładnie wiadomo, kiedy rycina powstała, a co
gorsza, nie ma pewności, kiedy został namalowa-
ny jej pierwowzór, zaś sprawa ta jest zasadnicza.
Zanim do niej wrócimy, porównajmy rycinę z
obrazem w Kalwarii.
Ukształtowanie wnętrza architektonicznego jest
w obu przypadkach identyczne. Identyczna jest
również postać świętego i jego poza na postumen-
cie. Natomiast różnica widoczna jest w ruchach
innych postaci. Na obrazie klęczący papież jest
nisko nachylony nad stopą świętego, inaczej nieco
niż na rycinie (pamiętajmy jednak, że jest on
mocno przemalowany). Upozowanie dwóch posta-
ci za papieżem różni się trochę na rycinie w sto-
sunku do obrazu. Poza tym są one brodate. Na ry-
cinie na lewo widzimy wyraźnie dwóch zakonni-
ków; na obrazie, z powodu zniszczenia, drugiej
postaci można się tylko domyślać, jak już o tym
była mowa.
19 La pittura del Seicento e del Settecento. Ricerche
in Umbria (praca zbiorowa), t. I, Roma 1976; t. II, Ro-
ma 1980. Autorzy przytaczają literaturę przedmiotu, w
Polsce niedostępną. W związku z postacią Cesaire S,ermei
powołują isiiię też na pracę doktorską Brunona, Mięci z
r. 1979, poświęconą temu artyście (por. zwłaszcza t. II,
s. 389, 477). Wcześniejsze wzmianki: Thieme und
Becker, Kunstlerlexikon, t. XXX, Leipzig [b.r.J, s.
5115*—516 (tu 5 pozycji z bibliografii lokalnej, z lat 1822—
7. Rycina wykonana wg zaginionego obrazu C. Sermei,
XVII w„ Muiseo Francescarno, Rzym (fot. A. Rzepecki)
Schemat kompozycyjny ryciny według Cesare
Sermei przypomina układ wymienionego poprzed-
nio obrazu z Bruges. W obu mamy centralne u-
mieszczenie postaci świętego z wzniesionymi w
górę oczyma, pochodnie, kolumny korynckie w tle,
podobne rozmieszczenie postaci (jedna z lewej
strony, grupa wraz z klęczącym papieżem z pra-
wej). Pewne pokrewieństwo z tym typem kom-
pozycji wykazuje również obraz hiszpańsko-fla-
mandzki(?) nieznanego autora w katedrze we Wło-
cławku 20, choć i różnice są duże, jak widać na
załączonej ilustracji (ryc. 8). Papież ma tiarę na
głowie i klęczy z lewej strony. Św. Franciszek,
1915). Nazwisko Sermei znajdziemy też w Dizionario en-
ciclopedico dei pittori e incisori italiani, t. X, [b.m.] 1075
(tu reprodukowany fragment dekoracji stiukowo-fresko-
wej w kościele San Francesco w Ternii).
20 Za fotografię tego obrazu dziękuję doc. T. Chrza-
nowskiemu, któremu zawdzięczam również informację,
że obraz został zakupiony w Londynie ok. r. 1942—4945
przez biskupa Radomskiego i ofiarowany do katedry we
Włocławku.
31
Antoniego Padewskiego. Nosi on datę 1608 i Ser-
mei podpisał się na nim jako „Orvetanus”, za-
znaczając swój związek z Orvieto, skąd pocho-
dził jego ojciec Ferdinando. Obywatelstwo Asyżu
uzyskał w lipcu 1611, jak wynika z świeżo odna-
lezionych dokumentów. Gdy w r. 1612 sygnował
swe freski w Todi, w kościele klasztoru Mon-
tesanto, podpisał się już „Assisias”.
Wiadomości o Sermeim zaczerpnięte zostały z
dwutomowego wydawnictwa La pittura del Sei-
cento e del Settecento. Ricerche in Umbria 19. Ze-
brane tam zostały niemal wszystkie dzieła tego
malarza, zidentyfikowane na podstawie źródeł.
Niestety fotografie są bardzo małe, a obrazy te
mają na ogół duże formaty, przeciętnie ok. dwa
i pół na półtora metra. Autorzy stwierdzają, że
większość z nich została mocno przemalowana, co
tym bardziej utrudnia rozeznanie w stylu. O te-
macie Papież Mikołaj V u grobu św. Franciszka
autorzy nie wspominają. Jedynym śladem jest ry-
cina przechowywana w klasztorze O.O. Kapucy-
nów w Rzymie. Wrócimy do niej obecnie.
Napis na rycinie głosi: ,,Eques Cesar Sermeus
Pin[xit] [...] D.D.D. Pattier scułpsit”. Imienia ry-
townika brak, a nazwisko jest zupełnie niezna-
ne, pochodzenia chyba francuskiego. Nie jest też
dokładnie wiadomo, kiedy rycina powstała, a co
gorsza, nie ma pewności, kiedy został namalowa-
ny jej pierwowzór, zaś sprawa ta jest zasadnicza.
Zanim do niej wrócimy, porównajmy rycinę z
obrazem w Kalwarii.
Ukształtowanie wnętrza architektonicznego jest
w obu przypadkach identyczne. Identyczna jest
również postać świętego i jego poza na postumen-
cie. Natomiast różnica widoczna jest w ruchach
innych postaci. Na obrazie klęczący papież jest
nisko nachylony nad stopą świętego, inaczej nieco
niż na rycinie (pamiętajmy jednak, że jest on
mocno przemalowany). Upozowanie dwóch posta-
ci za papieżem różni się trochę na rycinie w sto-
sunku do obrazu. Poza tym są one brodate. Na ry-
cinie na lewo widzimy wyraźnie dwóch zakonni-
ków; na obrazie, z powodu zniszczenia, drugiej
postaci można się tylko domyślać, jak już o tym
była mowa.
19 La pittura del Seicento e del Settecento. Ricerche
in Umbria (praca zbiorowa), t. I, Roma 1976; t. II, Ro-
ma 1980. Autorzy przytaczają literaturę przedmiotu, w
Polsce niedostępną. W związku z postacią Cesaire S,ermei
powołują isiiię też na pracę doktorską Brunona, Mięci z
r. 1979, poświęconą temu artyście (por. zwłaszcza t. II,
s. 389, 477). Wcześniejsze wzmianki: Thieme und
Becker, Kunstlerlexikon, t. XXX, Leipzig [b.r.J, s.
5115*—516 (tu 5 pozycji z bibliografii lokalnej, z lat 1822—
7. Rycina wykonana wg zaginionego obrazu C. Sermei,
XVII w„ Muiseo Francescarno, Rzym (fot. A. Rzepecki)
Schemat kompozycyjny ryciny według Cesare
Sermei przypomina układ wymienionego poprzed-
nio obrazu z Bruges. W obu mamy centralne u-
mieszczenie postaci świętego z wzniesionymi w
górę oczyma, pochodnie, kolumny korynckie w tle,
podobne rozmieszczenie postaci (jedna z lewej
strony, grupa wraz z klęczącym papieżem z pra-
wej). Pewne pokrewieństwo z tym typem kom-
pozycji wykazuje również obraz hiszpańsko-fla-
mandzki(?) nieznanego autora w katedrze we Wło-
cławku 20, choć i różnice są duże, jak widać na
załączonej ilustracji (ryc. 8). Papież ma tiarę na
głowie i klęczy z lewej strony. Św. Franciszek,
1915). Nazwisko Sermei znajdziemy też w Dizionario en-
ciclopedico dei pittori e incisori italiani, t. X, [b.m.] 1075
(tu reprodukowany fragment dekoracji stiukowo-fresko-
wej w kościele San Francesco w Ternii).
20 Za fotografię tego obrazu dziękuję doc. T. Chrza-
nowskiemu, któremu zawdzięczam również informację,
że obraz został zakupiony w Londynie ok. r. 1942—4945
przez biskupa Radomskiego i ofiarowany do katedry we
Włocławku.
31