DOI Artikel:
Dreścik, Jan: Kwiatki Świętey Pustynie B. Salomei Panny, na Skale S. Maryey: Treści ideowe barokowej pustelni Bł. Salomei w Grodzisku koło Skały
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20541#0050
8. Grodzisko, pustelnia Bł. Salomei, posąg Henryka Bro-
datego na murze otaczającym kościół (fot. P. Pencakow-
ski)
wykorzystane w emblematyce). Korekty tych o-
sta-tmich dokonywano zazwyczaj w południe. Do
tej tylko funkcji zegary w Grodzisku nadawały
się jako tako. O ich nikłej z punktu widzenia
gnomoniki wartości decyduje choćby niestaranne
wykreślenie linii godzin. Zegar na cokole posągu
bł. Kingi nie został zresztą nigdy ukończony. Te
techniczne braki powiększone są dziś przez zni-
szczenie wskaźników i korozję kamienia.
Jak można przypuszczać, nie w pomiarze cza-
su leżał też główny sens wszystkich czterech sło-
necznych zegarów. Najciekawszy z nich wykonano
lowanie ich ma kościołach zalecił już papież Sabiniumus
(604—6016), a np. katedra sztrasburska posiada aż sie-
dem zegarów słomeczinych z różnych epok, pozwalają-
cych śledzić osiągnięcia gnomoniki na przestrzeni kil-
ku stuleci. Por. E. Zinner, Alte Sonnenuhren an euro-
pdischen Gebduden (Boethius III, Wiesbaden 1962), pas-
sim; L. Z a j d 1 e r, Dzieje zegara. Wyd. 2, Warszawa
1977, s. 125.
9. Grodzisko-, pustelnia Bł. Salomei, poisąg św. Jadwigi
na murze otaczającym kościół (fot, P. Pieincakowski)
na trzonie kompozytowej kolumny dźwigającej
pierwotnie posąg bł. Salomei (ryc. 13). Jak już za-
powiadać miało motto wyryte na trzonie kolum-
ny: ,,Sine umbra lucern”, zegar ten nie posiadał
nigdy rzucającego cień wskaźnika30. Godziny o-
znaczone są przez pionowe wyżłobienia na trzo-
nie kolumny. Dwi-e linie równoległe, łączące gór-
ne i dolne końce tych wyżłobień, wznoszą się fa-
liście ku środkowemu wycięciu, zwróconemu na
południe i odpowiadającemu godzinie 12, a opada-
ją po obu jego stronach, odwzorowując niejako
drogę słońca nad horyzontem31. Nacięcia godzin
30 Kwiatek II — Kolos Blogoslawioney: „Na -okrą-
głości Kioliosowiey, Słomecziniiik bez prętu zakazującego,
godziny znaczący”.
31 Należy pamiętać, iż -obecny czas strefowy z go-
dziną 12 różną od południa słonecznego jest „wynalaz-
kiem” drugiej poł. wieku XIX, związanym ;z rozwojem
transportu kolejowego.
44
datego na murze otaczającym kościół (fot. P. Pencakow-
ski)
wykorzystane w emblematyce). Korekty tych o-
sta-tmich dokonywano zazwyczaj w południe. Do
tej tylko funkcji zegary w Grodzisku nadawały
się jako tako. O ich nikłej z punktu widzenia
gnomoniki wartości decyduje choćby niestaranne
wykreślenie linii godzin. Zegar na cokole posągu
bł. Kingi nie został zresztą nigdy ukończony. Te
techniczne braki powiększone są dziś przez zni-
szczenie wskaźników i korozję kamienia.
Jak można przypuszczać, nie w pomiarze cza-
su leżał też główny sens wszystkich czterech sło-
necznych zegarów. Najciekawszy z nich wykonano
lowanie ich ma kościołach zalecił już papież Sabiniumus
(604—6016), a np. katedra sztrasburska posiada aż sie-
dem zegarów słomeczinych z różnych epok, pozwalają-
cych śledzić osiągnięcia gnomoniki na przestrzeni kil-
ku stuleci. Por. E. Zinner, Alte Sonnenuhren an euro-
pdischen Gebduden (Boethius III, Wiesbaden 1962), pas-
sim; L. Z a j d 1 e r, Dzieje zegara. Wyd. 2, Warszawa
1977, s. 125.
9. Grodzisko-, pustelnia Bł. Salomei, poisąg św. Jadwigi
na murze otaczającym kościół (fot, P. Pieincakowski)
na trzonie kompozytowej kolumny dźwigającej
pierwotnie posąg bł. Salomei (ryc. 13). Jak już za-
powiadać miało motto wyryte na trzonie kolum-
ny: ,,Sine umbra lucern”, zegar ten nie posiadał
nigdy rzucającego cień wskaźnika30. Godziny o-
znaczone są przez pionowe wyżłobienia na trzo-
nie kolumny. Dwi-e linie równoległe, łączące gór-
ne i dolne końce tych wyżłobień, wznoszą się fa-
liście ku środkowemu wycięciu, zwróconemu na
południe i odpowiadającemu godzinie 12, a opada-
ją po obu jego stronach, odwzorowując niejako
drogę słońca nad horyzontem31. Nacięcia godzin
30 Kwiatek II — Kolos Blogoslawioney: „Na -okrą-
głości Kioliosowiey, Słomecziniiik bez prętu zakazującego,
godziny znaczący”.
31 Należy pamiętać, iż -obecny czas strefowy z go-
dziną 12 różną od południa słonecznego jest „wynalaz-
kiem” drugiej poł. wieku XIX, związanym ;z rozwojem
transportu kolejowego.
44