DOI Artikel:
Biedrońska-Słota, Beata: Kobierce perskie tzw. polskie: Studium nad budową i znaczeniem ornamentu w sztuce islamu
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20541#0117
33. Motywy występujące w kobiercach zaliczonych do trzeciej podgrupy drugiej grupy: a —
palmeta „pierzasta”; b — palmeta „klasyczna”; c — palmeta „z kolistym środkiem”; d — pal-
meta „wachlarzowa”; e — palmeta „kwiatowa”; f — palmeta „tarczowa”; g — kwiaty; h —
liście; i — motyw „węża pierzastego”; j — arabeska (fragment, 1/4 układu)
motyw był także często stosowalny w sztuce isla-
mu dużo wcześniej, na przykład w dekoracji ar-
chitektonicznej Masdżid-e-Dżam’i w Isfahanie z
lat 1475/1476 oraz także i później, jak w dekora-
cji nadproża północno-wschodniego dziedzińca w
medresie Masdżid-e-Szah w Isfahanie z r. 1714 87.
Jeżeli w opisanym układzie kompozycyjnym
zachodziły zmiany w zasadach stosowania syme-
trii tramslacyjnej i na osiach przekątnych ukła-
dano wyłącznie motywy jednego rodzaju (ryc. 9,
10), to są nimi jednakowe motywy utworzone
przez rozdwojone liście stanowiące zakończenie ło-
dyg ułożonych w regularną sieć. Elementy tych
motywów stanowią palmety „klasyczne” (ryc.
3'la), kwiaty w trzech odmianach [(ryc. 31b) i lan-
cetowate liście (ryc. 31c). Gałęzie są cienkie, z
pączkami po obu stronach w rytmicznych odstę-
pach. Niektóre z mich tworzą arabeski (ryc. 31d).
Podobnie, jak w przypadku układów kompozycyj-
nych uprzednio opisanych, ostatnio wymienione
motywy najczęściej występują w sztuce Isfaha-
nu w XVII wieku. Przykładem mogą być orna-
menty zdobiące mihrab, wykonane z fajansu, w
Masdżid-e-Szejch Lotfollah z r. 1616 w Isfaha-
nie 88.
W przypadku użycia — przy zastosowaniu za-
sad symetrii, jak poprzednio —- dwóch rodzajów
motywów, czyli medalionów w dwóch odmianach
(ryc. 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17), elementami, któ-
87 Ibid., lii. 414 i 467.
88 Ibid., t. I, il. 586.
109
palmeta „pierzasta”; b — palmeta „klasyczna”; c — palmeta „z kolistym środkiem”; d — pal-
meta „wachlarzowa”; e — palmeta „kwiatowa”; f — palmeta „tarczowa”; g — kwiaty; h —
liście; i — motyw „węża pierzastego”; j — arabeska (fragment, 1/4 układu)
motyw był także często stosowalny w sztuce isla-
mu dużo wcześniej, na przykład w dekoracji ar-
chitektonicznej Masdżid-e-Dżam’i w Isfahanie z
lat 1475/1476 oraz także i później, jak w dekora-
cji nadproża północno-wschodniego dziedzińca w
medresie Masdżid-e-Szah w Isfahanie z r. 1714 87.
Jeżeli w opisanym układzie kompozycyjnym
zachodziły zmiany w zasadach stosowania syme-
trii tramslacyjnej i na osiach przekątnych ukła-
dano wyłącznie motywy jednego rodzaju (ryc. 9,
10), to są nimi jednakowe motywy utworzone
przez rozdwojone liście stanowiące zakończenie ło-
dyg ułożonych w regularną sieć. Elementy tych
motywów stanowią palmety „klasyczne” (ryc.
3'la), kwiaty w trzech odmianach [(ryc. 31b) i lan-
cetowate liście (ryc. 31c). Gałęzie są cienkie, z
pączkami po obu stronach w rytmicznych odstę-
pach. Niektóre z mich tworzą arabeski (ryc. 31d).
Podobnie, jak w przypadku układów kompozycyj-
nych uprzednio opisanych, ostatnio wymienione
motywy najczęściej występują w sztuce Isfaha-
nu w XVII wieku. Przykładem mogą być orna-
menty zdobiące mihrab, wykonane z fajansu, w
Masdżid-e-Szejch Lotfollah z r. 1616 w Isfaha-
nie 88.
W przypadku użycia — przy zastosowaniu za-
sad symetrii, jak poprzednio —- dwóch rodzajów
motywów, czyli medalionów w dwóch odmianach
(ryc. 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17), elementami, któ-
87 Ibid., lii. 414 i 467.
88 Ibid., t. I, il. 586.
109