DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.7650#0173
W^ruensv LIB IIL HYDROGRAPHICUS. 139
°m^etu fertj % Cap.lV- utproindeexliiscerecl:eintellecT:is,omnium tationes subeunt, Lunam Tropicis, aliasin
uta , xJ- JEstuum diversitas in aliis& aliis regionibus
Ver.
*t.
u —^ , redj it/w»» afverptu*. iu <
' » Wo^«j jl. occurrens dependeat.
in s
, 7neJCio consectarium II.
^.Currcn- Ex liifce quoque sequitur, non ubique
Bonce Spe^ D. aum^S* locorum recensitos tum Currentium tum
Kurrens ju„^0n,!e rme tre JEstuum essetlus eosdem semper elle, sed pro
cum m ■ tSKT ^rninarium in Z^/ac<? situ ; alias enim mu-
Alquinolliali constituta ; alias quoque in
Conjun&ione & Oppositione Luminarium
maximas; inmediis verb a Conjunctione
& Oppositione Lucis minimas ; quemad-
modum fuse in fequentibus docebimus.
Hisita constitutis, jam ad proximas Iio-
rum essetluum caufas explicandas calamum
convertamus. >
lUe W laY-
in imniensas7 S e c t 1 o II.
. caput I.
infestare videj1. ®e fecun^° Motu Maris generali , ex duobus contrariis Motibus composito^
D currente, & &quemiEstum Maris, ftve Fluxum & Kessuxum, Accefsum quoque & ^eces-
}°a,eani %erve- fum, aut Intumefcentiam & sDetumefcentiam Maris Vocant.
/^maS ^etn'1:as I* 7¥~j* ^ ut* ssihil passim notius, | AlTerimus itaque , principalem caufam
uuM servons / 1 1 ita ipsismet Philofophis caush ejus \JEjlus marini, quem Asfluxumsk. Defluxumvo-
lJiutJttione feptj. nihilhucusque ignotiusfuisse, tot **<»«v"e ol;<i™ «™ «iT« miom
atiera, Amer\. actantaplacitorum, quae inde exortasunt,
■> ressexamque monstra,abundetestantur.
undis intra Mn.if Alii siquidem hunc motum in respiratio-
rftatur,ubi oc."f'« nem terreni nescio, cujus Animalis, ridi-
istrali Currenti}k n^sXculosan^ %™ento conjiciunt; alii in mo-
utrumque Ocea- Fiuxum^ tum Terrae diurnum circa suum Centrum,
o concertatur, ^^11111 utiomnes, qui Terram circaSolemimmo-
ds agglomerata ' bilem^i/^/j/laboreversant^quidaminTer-
nisi Luna Ma- rx motus subterraneos ; nonnulli Lunam
suo refluxwM, Magnetem faciunt, Mare nunc attrahen-\rialrm veroipsum Oceanum una cum alia&
:em & inducias tem , nuncrepulsantem. aliaMontium,Litorum,Regionum, Insu-
Vide P 7ose W Tempus me deficeret, 11 omnium nugas larumque obviarum constitutione.
e loci te t \t C(t Fromon- hocloco recensere vellem. Qui plura desi-
ssimc descripl; derat, is adeat Meteoroloyam Fromondi &
rr • n &e- Furneru Hydrotrraphtam, lommbricenjes, Ca-
Lllent, Oceanm heum ^ de ^eteom . Rheitam in 0cui0 ju0
auces, velutj in- Enoch ^ Eim . ubi ea £use refutata reperiet.
lilque rupibui- Plerique tamen melioris notat Philofophi
10 impetuirrue- in hoc conveniunt, JEssum Maris aliunde
)ntingere, dum provenire non poiTe, nisi a Luna : Sed & lii
incremento irn- disparibus rationibus mirifice inter se digla-
diantur.
eti angiportibus Vew scn- Nos neglectis eorum placitis, nostram de
: victoria tritttn- ^&iie- mirisico hoc Marium motu sententiam ad-
lenso & ininex- ssuxsis «*. struemus, & tantb quidem exaftius, quanto
'ano Aujlrali ex- ssnutmr. indein. TerreniOrl>is intimaanatomia, ma.]o-
alis Motusfaso ranobis emolumenta, majoraque rationum
tur , usquedum momenta emanaturaconfidimus. Etquo-
tioneni incepi* niam JEstus hujufmodi unum exillisNaturas
camus, aliam non eiTe , quam Lunam una
cum Sole concurrente, sine quo Lunam ope-
rari impoiTibile foret; cum Sol radiis suis sol&im*
Lunam perpetub illustret, virtutem Lunte Fiu.
effearicem JEftus suscitet, &sictandem<?/-^^^;
/s^jinfallibiliter, de quo tractamus, con- ctmi.
sequatur. Dicimus itaque Lunamproximam
efficientem caujam ejfe Motus hujus : Solem
remotam & dispositivam ; utrumque Sidus
adaquatamommummotuumcaufam ; mate-
nex mo-
• MaPPa ^ucU' ' secretis est , in quo penetrando Sapientilli-
1 'fusiusexpli" nii quivis se caecutire profitentur ; Certe
ea ipsos Jurisconjultos imitari nobis constitu-
tumest, qui priusin/;^concordant,ante-
quam de Jure disputent, cum ex ipso fafto
i u m *• jus oriri certum sit apud Legum Dostores.
r ut tst Hocpafto, ut luculentius causa tamprodi-
quas /^SjjJ giosi esseftus nobis constet, efFeclum prius,
,ediantur, J*lve rem ^jam liqmido testatam certamque
1 OccafufflP ^ nos habere necesle est, cum caufam rei in-
narinis pr0 e' quirerephilosophando,antequamcert6no-
; in has bis constat, rem vere ssc se habere, ridicu-
idb, M*rt- Tjf lum ne dicam stolidum foret, & a ratione
im intravallesf alienuminstitutum.
terrenarum^
De proxima cau sa prius dicemus, deinde
decaufa sormali, & materiali, Sc tandem de
sinali.
Lunamproxime &principaliter Alstus marint
caufam esle ita ostendo.Illa proprie caufapro-
xima & efficiens alicujus esseclus dicitur, quae
influitin efFecl:uniperinssuxum exseforma-
liter defe&ibilem; adeoque ejsentialis quse- •
dam connexio sit caufam inter & essetlum. Sed
lianc connexionem Lunam inter & Oceanum
reperiri, notius est, quam dici debeat. Ergo.
Quod ut ostendatur, notandum , dupli- j)Uph
cem motum Maris liocloco considerariposse; tu.s Maris
unum Diurnum; quo motus Marismotum diur- njenstruus!
num Lunte fequitur ex Ortu in Occasum usque
ad eum a quo motafuit locum, fpatio sere
zs horarum.AlterestMotusMaris Menstruusy
eo quod Defluxus & assluxus Maris fequitur
motum Lunazproprium, contra Signorum suc-
cessionem, integro Mense Lunari, quo Mare
bis paulatim crejcendo ad summum incre-
mentum circiter otlo dierum spatio pervenit,
& bis ^c^w^/^wtotidemdiebuspatitur.
Sedprius Diurnum Maris motum expona- &stv$6ho.
mus. Irrefragabili experientiainnotuit, sm- ^^jjgj
gulisDiebus ad Ortum Lunaz Maris incremen- six decre-
tum incipere, & 6 horarum fpatio emenso maxi-
mum incrementum obtinere ; quod utplurimum ^uadraa,
fit SoleinVerticali seu Meridiano existente;
Luna verb a Meridiano declinante aquas in
derelifto Quadrante pertotidem sex horas
S x Ae~
°m^etu fertj % Cap.lV- utproindeexliiscerecl:eintellecT:is,omnium tationes subeunt, Lunam Tropicis, aliasin
uta , xJ- JEstuum diversitas in aliis& aliis regionibus
Ver.
*t.
u —^ , redj it/w»» afverptu*. iu <
' » Wo^«j jl. occurrens dependeat.
in s
, 7neJCio consectarium II.
^.Currcn- Ex liifce quoque sequitur, non ubique
Bonce Spe^ D. aum^S* locorum recensitos tum Currentium tum
Kurrens ju„^0n,!e rme tre JEstuum essetlus eosdem semper elle, sed pro
cum m ■ tSKT ^rninarium in Z^/ac<? situ ; alias enim mu-
Alquinolliali constituta ; alias quoque in
Conjun&ione & Oppositione Luminarium
maximas; inmediis verb a Conjunctione
& Oppositione Lucis minimas ; quemad-
modum fuse in fequentibus docebimus.
Hisita constitutis, jam ad proximas Iio-
rum essetluum caufas explicandas calamum
convertamus. >
lUe W laY-
in imniensas7 S e c t 1 o II.
. caput I.
infestare videj1. ®e fecun^° Motu Maris generali , ex duobus contrariis Motibus composito^
D currente, & &quemiEstum Maris, ftve Fluxum & Kessuxum, Accefsum quoque & ^eces-
}°a,eani %erve- fum, aut Intumefcentiam & sDetumefcentiam Maris Vocant.
/^maS ^etn'1:as I* 7¥~j* ^ ut* ssihil passim notius, | AlTerimus itaque , principalem caufam
uuM servons / 1 1 ita ipsismet Philofophis caush ejus \JEjlus marini, quem Asfluxumsk. Defluxumvo-
lJiutJttione feptj. nihilhucusque ignotiusfuisse, tot **<»«v"e ol;<i™ «™ «iT« miom
atiera, Amer\. actantaplacitorum, quae inde exortasunt,
■> ressexamque monstra,abundetestantur.
undis intra Mn.if Alii siquidem hunc motum in respiratio-
rftatur,ubi oc."f'« nem terreni nescio, cujus Animalis, ridi-
istrali Currenti}k n^sXculosan^ %™ento conjiciunt; alii in mo-
utrumque Ocea- Fiuxum^ tum Terrae diurnum circa suum Centrum,
o concertatur, ^^11111 utiomnes, qui Terram circaSolemimmo-
ds agglomerata ' bilem^i/^/j/laboreversant^quidaminTer-
nisi Luna Ma- rx motus subterraneos ; nonnulli Lunam
suo refluxwM, Magnetem faciunt, Mare nunc attrahen-\rialrm veroipsum Oceanum una cum alia&
:em & inducias tem , nuncrepulsantem. aliaMontium,Litorum,Regionum, Insu-
Vide P 7ose W Tempus me deficeret, 11 omnium nugas larumque obviarum constitutione.
e loci te t \t C(t Fromon- hocloco recensere vellem. Qui plura desi-
ssimc descripl; derat, is adeat Meteoroloyam Fromondi &
rr • n &e- Furneru Hydrotrraphtam, lommbricenjes, Ca-
Lllent, Oceanm heum ^ de ^eteom . Rheitam in 0cui0 ju0
auces, velutj in- Enoch ^ Eim . ubi ea £use refutata reperiet.
lilque rupibui- Plerique tamen melioris notat Philofophi
10 impetuirrue- in hoc conveniunt, JEssum Maris aliunde
)ntingere, dum provenire non poiTe, nisi a Luna : Sed & lii
incremento irn- disparibus rationibus mirifice inter se digla-
diantur.
eti angiportibus Vew scn- Nos neglectis eorum placitis, nostram de
: victoria tritttn- ^&iie- mirisico hoc Marium motu sententiam ad-
lenso & ininex- ssuxsis «*. struemus, & tantb quidem exaftius, quanto
'ano Aujlrali ex- ssnutmr. indein. TerreniOrl>is intimaanatomia, ma.]o-
alis Motusfaso ranobis emolumenta, majoraque rationum
tur , usquedum momenta emanaturaconfidimus. Etquo-
tioneni incepi* niam JEstus hujufmodi unum exillisNaturas
camus, aliam non eiTe , quam Lunam una
cum Sole concurrente, sine quo Lunam ope-
rari impoiTibile foret; cum Sol radiis suis sol&im*
Lunam perpetub illustret, virtutem Lunte Fiu.
effearicem JEftus suscitet, &sictandem<?/-^^^;
/s^jinfallibiliter, de quo tractamus, con- ctmi.
sequatur. Dicimus itaque Lunamproximam
efficientem caujam ejfe Motus hujus : Solem
remotam & dispositivam ; utrumque Sidus
adaquatamommummotuumcaufam ; mate-
nex mo-
• MaPPa ^ucU' ' secretis est , in quo penetrando Sapientilli-
1 'fusiusexpli" nii quivis se caecutire profitentur ; Certe
ea ipsos Jurisconjultos imitari nobis constitu-
tumest, qui priusin/;^concordant,ante-
quam de Jure disputent, cum ex ipso fafto
i u m *• jus oriri certum sit apud Legum Dostores.
r ut tst Hocpafto, ut luculentius causa tamprodi-
quas /^SjjJ giosi esseftus nobis constet, efFeclum prius,
,ediantur, J*lve rem ^jam liqmido testatam certamque
1 OccafufflP ^ nos habere necesle est, cum caufam rei in-
narinis pr0 e' quirerephilosophando,antequamcert6no-
; in has bis constat, rem vere ssc se habere, ridicu-
idb, M*rt- Tjf lum ne dicam stolidum foret, & a ratione
im intravallesf alienuminstitutum.
terrenarum^
De proxima cau sa prius dicemus, deinde
decaufa sormali, & materiali, Sc tandem de
sinali.
Lunamproxime &principaliter Alstus marint
caufam esle ita ostendo.Illa proprie caufapro-
xima & efficiens alicujus esseclus dicitur, quae
influitin efFecl:uniperinssuxum exseforma-
liter defe&ibilem; adeoque ejsentialis quse- •
dam connexio sit caufam inter & essetlum. Sed
lianc connexionem Lunam inter & Oceanum
reperiri, notius est, quam dici debeat. Ergo.
Quod ut ostendatur, notandum , dupli- j)Uph
cem motum Maris liocloco considerariposse; tu.s Maris
unum Diurnum; quo motus Marismotum diur- njenstruus!
num Lunte fequitur ex Ortu in Occasum usque
ad eum a quo motafuit locum, fpatio sere
zs horarum.AlterestMotusMaris Menstruusy
eo quod Defluxus & assluxus Maris fequitur
motum Lunazproprium, contra Signorum suc-
cessionem, integro Mense Lunari, quo Mare
bis paulatim crejcendo ad summum incre-
mentum circiter otlo dierum spatio pervenit,
& bis ^c^w^/^wtotidemdiebuspatitur.
Sedprius Diurnum Maris motum expona- &stv$6ho.
mus. Irrefragabili experientiainnotuit, sm- ^^jjgj
gulisDiebus ad Ortum Lunaz Maris incremen- six decre-
tum incipere, & 6 horarum fpatio emenso maxi-
mum incrementum obtinere ; quod utplurimum ^uadraa,
fit SoleinVerticali seu Meridiano existente;
Luna verb a Meridiano declinante aquas in
derelifto Quadrante pertotidem sex horas
S x Ae~