Kircher, Athanasius: Athanasii Kircheri ... Mundus subterraneus, in XII libros digestus: quo divinum subterrestris mundi opificium, mira ergasteriorum naturae in eo distributio ... universae denique naturae maiestatis & divitiae summa rerum varietate exponuntur ... (Band 1) (Amsterdam, 1678)

260 MUNDI SUBTERR ANEI

Sett. I. canalem D C compulfos intra fornicem C,
hydrophylacii A, dum exitum non inve-
niunt , aquam prejjuros ; aquas vero presas
per alium quendam hiatum , veluti per
quendam canalem, qui sit EI intra lebetem B
montis X lebete A sublimiorem, sive is in-
tra sive extra montem in ejus vertice con-
stitutus fuerit , in sontem aut lacunam sefe
exoneraturas. Ratio ex prazcedenti experi

tum ex lacubus & sluminibus humidum tnExper
nutrimentum suum naturali quodam appeti-
tu attrahant; cum enim innumeris fiiTuris,
fibris, porisque Terra constet, per eas mare
veluti per venas quasdam, dum sese insinuat,
Telluri univerfe debitum nutrimentum per
infinitas alias venas, haud absimiles venis
capillaribus in corpore humano, prasstat.
Sicuti enim incifa pelle quocunque humani Terra ve-
mento luculenter patet. \corporis loco , statim fanguis exit, exceptis nis>»«» s*>
Experimentum II. j callosis locis : ita nullusferelocus est in Tel-csZ
lure, in quo fi altius terram eruas, aquam non »tmscautt

N

Otum est experimentum de tortuofofi-

no ektremo invasisfundoaquis repletipo- sertIS&s=>bulosis, qmealhfispattJmsinhu-
sito, alterum extrorsum direftum ssuere si-! manocorporenon.ncongrue comparantur;
v^mumvise^sium iri; & si yi^t^^.^r^^T^

aqua vas scateat, fluxum^et siphonemquo
que^ perpetuo duraturum. Simili prorsus mo
do, subinde intra fubterraneos meatus acci-
dere tibi persuadeas velim.
Sit lebes intra A montis viscera, sit & alius

ita illae aquam tandem subministrant. Est
itaqueuniversusTerrenus Globus sibris fis-
surisque, uti diximus, non secus ac Corpus
Humanum venis atque ex hispropagatis ca-
pillaribus pertusus; per quas uti Caro, ita
CorpusTerrenum, insito quodam appetitu
necellariuin nutrimentum attranit. r it au- Terra »*.
temhaec attratlio multismodis; primo par-
tes montium, postquam halitibus igneis trahit««
exaruerint, insita quadam vi, in suaesiccita-^"""""'"-
. i. .r t- • • s • rntntum.
tisariditatilqueremedium, vmnas humoris
venas suctu attrahunt, & hocpacto, ne pror-
sus corrumpantur, instaurant. Secundo, in-
venitur inter terrestres glebas subinde gy-
pfea seucretacea materia, quae uti miraviad
sugendum , ex insita sibi siccitate , pollet,
ita aquam quoque ex imo loco in altum ele-
vans in extima sua parte in lacunam esfbr-
mat. Experimento res clarior fiet.

a natura sit direc"rus in lebetem A; ex sundo
verd F alius meatus,longio^umo, deductus
sitin canalem B. Fluente itaque aqua exle-
bete A per canalem F g in concham B ne-
cestario Vacui sormidineaqua. ex lebete C per
canalem C E attracta , in locum abeuntis
se substituet, scilicet in lebetem A; & uti
aqua in cratere C est perpetua , ita quoque
ssuxusper canalem ¥ g in Bcraterem perpe-
tuuseut; ubiquoquese foras velin sontem,
vel in rivum exonerabit.
Omma tn Hisce artibus ludit in Subterranea Oeco-
naturtt re- . r . N
mm fiunt nomia Naturae iagacitas ; quse quamvis a no-
attMjau^ stris sensibus quam remotissima sint, ita
rcpu u* tamen subinde fieri,ipsa ratio diftat. Cum
tota natura operatio, uti non inalio quam in
attraclu quodam & repulfu consistit, itaquo-
que aquis ducendis partim vi expuljiva, utin
primo experimento; partim attrafliva, uti
in secundo hoc experimento patuit, utitur.
Modus VII.
Quomodo sontes (*? ssumina nascantur humidi-j
tatis attratlione.
Am saspius inculcavimus , quomodo uni-
versa porofie Telluris sibra tum ex mari,

experimentum.
TJIat columna AC exgypso, incujus sum-
mitate crater B formetur; hanc imposi-
tam in centro C, conchaz D , aquis repleta?,
per aliquot horas relinque , & invenies


T
J

aquam agypseacolumna suttu asuccessivispar-
tibus ipzuhtim attrattam, tandem usquead
craterem B Columnae A pertingere, ibidem-
que usque ad inundationem perseverare;
cratere ver6 evacuato exsiccataque co-
iumna.