DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.12226#0009
PRZEDMOWA
Książka, którą Czytelnik ma przed sobą, przynosi spełnienie
jednej z najbardziej naglących potrzeb w badaniach nad sztuką
późnogotycką w Polsce.
W dniu 6 marca 1454 roku, na mocy aktu inkorporacyjnego
wydanego przez króla Kazimierza Jagiellończyka, wracał w gra-
nice Królestwa Polski Gdańsk. Niemal sto pięćdziesiąt lat, które
upłynęły od chwili utraty miasta przez Władysława Łokietka
i zawłaszczenia przez zakon krzyżacki, wywarły przemożny
wpływ na jego oblicze. W połowie wieku XV Gdańsk był wiel-
kim portem, ośrodkiem handlu i rzemiosła, należał do Hanzy i po-
siadał powiązania gospodarcze z innymi krajami, sięgające Anglii,
szczycił się sprawnie funkcjonującym organizmem urbanistycz-
nym, okazałym budownictwem miejskim publicznym i prywat-
nym, rozmaitymi instytucjami życia społecznego, wreszcie —
wysoko ukształtowaną kulturą mieszczańską. Wiele z tych osią-
gnięć wysuwało Gdańsk na czoło miast ówczesnego Królestwa,
ale w szczególności to, że przeważająca i najbardziej wpływowa
część ludności wywodziła się z Niemiec i podtrzymywała silne
więzy rodzinne i gospodarcze z ziemiami przodków — głównie
z miastami tzw. kwatery wendyjskiej, z Lubeką, Hamburgiem i Dol-
ną Nadrenią — leżało u źródeł wyjątkowego miejsca, jakie Gdańsk
zajął nawet w niezmiernie zróżnicowanej cywilizacji ogromnego
państwa Jagiellonów. Należąc doń, Gdańsk zachowywał nadal prze-
de wszystkim swoje naturalne związki z kulturą ceglanych miast
7
Książka, którą Czytelnik ma przed sobą, przynosi spełnienie
jednej z najbardziej naglących potrzeb w badaniach nad sztuką
późnogotycką w Polsce.
W dniu 6 marca 1454 roku, na mocy aktu inkorporacyjnego
wydanego przez króla Kazimierza Jagiellończyka, wracał w gra-
nice Królestwa Polski Gdańsk. Niemal sto pięćdziesiąt lat, które
upłynęły od chwili utraty miasta przez Władysława Łokietka
i zawłaszczenia przez zakon krzyżacki, wywarły przemożny
wpływ na jego oblicze. W połowie wieku XV Gdańsk był wiel-
kim portem, ośrodkiem handlu i rzemiosła, należał do Hanzy i po-
siadał powiązania gospodarcze z innymi krajami, sięgające Anglii,
szczycił się sprawnie funkcjonującym organizmem urbanistycz-
nym, okazałym budownictwem miejskim publicznym i prywat-
nym, rozmaitymi instytucjami życia społecznego, wreszcie —
wysoko ukształtowaną kulturą mieszczańską. Wiele z tych osią-
gnięć wysuwało Gdańsk na czoło miast ówczesnego Królestwa,
ale w szczególności to, że przeważająca i najbardziej wpływowa
część ludności wywodziła się z Niemiec i podtrzymywała silne
więzy rodzinne i gospodarcze z ziemiami przodków — głównie
z miastami tzw. kwatery wendyjskiej, z Lubeką, Hamburgiem i Dol-
ną Nadrenią — leżało u źródeł wyjątkowego miejsca, jakie Gdańsk
zajął nawet w niezmiernie zróżnicowanej cywilizacji ogromnego
państwa Jagiellonów. Należąc doń, Gdańsk zachowywał nadal prze-
de wszystkim swoje naturalne związki z kulturą ceglanych miast
7