Modus: Prace z historii sztuki (7.2006)

pisanych, kronikarskich relacjach z epoki, pieczołowicie odtworzonym na ich
podstawie królewskim itinerarium, wreszcie w zapisach rachunkowych dwom.
Wielokrotnie też powracała do opisu samych malowideł, poddając krytycznej
ocenie własne sformułowania w tej fazie badawczej, ważąc ich obiektywizm
w bezpośredniej, stale ponawianej konfrontacji: dość porównać opisy scen
zawarte w pierwszej i drugiej książce o lubelskich freskach37.

Fresków w prezbiterium sandomierskiej katedry nie zdołała już opracować,
pozostawiając syntetyczne ich omówienie z roku 2 0 0 438 oraz niedokończony
artykuł tu publikowany. Przekonana była, iż stan zachowania malowideł,
jakkolwiek poddanych gruntownej renowacji w latach 1932-1934, pozwala
odczytać całość programu ikonograficznego i do pewnego stopnia scharakte-
ryzować rysy stylowe. Wstępnie więc uznała je za dzieło o największym wśród
fundacji Jagiełłowych stopniu nasycenia pierwiastkami bałkańskimi w warstwie
stylowej, w ikonograficznej zaś, przy szczegółowej zgodności z tradycją bi-
zantyńską, w następstwie głównych wątków dostrzegała naruszenie surowego
rygoryzmu kanonicznych programów na rzecz wydobycia wątku maryjnego
w oczywistym nawiązaniu do dedykacji sandomierskiej świątyni, ale też i do
osobistych intencji króla, jak pisze w publikowanym tu tekście. Pracowała nad
nim dosłownie do ostatnich chwil swego życia, jeszcze w sobotniej rozmowie
telefonicznej zapowiadając się na poniedziałek 5 września z kolejnymi stronami
przygotowywanymi do druku...

Drugi, równie ważny aspekt naukowej biografii prof. Różyckiej wiąże się
z pracą w Uniwersytecie Jagiellońskim. Na drogę uniwersyteckiej dydaktyki
weszła stosunkowo późno, bo dopiero w 1978 roku po 27 latach pracy w Mu-
zeum Czartoryskich. Zrazu pełniąc funkcję adiunkta, a następnie od roku 1985
docenta w Zakładzie Historii Sztuki Średniowiecznej, powoli, acz z niezłomną
konsekwencją torowała drogę usamodzielnieniu historii sztuki bizantyńskiej
jako dyscypliny uniwersyteckiej, doprowadzając do utworzenia w roku 1989
Zakładu Historii Sztuki Bizantyńskiej, którym kierowała na stanowisku
profesora nadzwyczajnego aż do formalnego przejścia na emeryturę w 1999
roku. Równolegle pełniła też inne funkcje: w latach 1986-1989 kierownika
Podyplomowego Studium Muzeologicznego, w latach 1984-1987 zastępcy
Dyrektora Instytutu Historii Sztuki, a w latach 1993-1996 Dyrektora, jak
zwykle wszystkimi siłami i emocjami angażując się w bieżące sprawy uniwer-
syteckie, także w najbardziej nużące działania administracyjne. Szczególnie

j7 A. Różycka Bryzek, Freski bizantyńsko-mskie fundacji Jagiełły w kaplicy zamku lubel-
skiego, Lublin 2000.

38 Różycka Bryzek (przyp. 31), s. 174-177.

20