DOI Artikel:
Adamski, Jakub: Kilka uwag o architekturze kościoła św. Jakuba w Toruniu
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19073#0022
10. Toruń, kościół św. Jakuba, sklepienie wschodniego przęsła chóru. Fot. autor
żackim zamku Lochstedt i w kościele św. Jakuba w Rostocku29, rozwiązanie
toruńskie pozostaje bez bezpośrednich wzorów i jako kompozycja w pełni
oryginalna daje doskonałe świadectwo kunsztu architekta świątyni.
Na zewnątrz natomiast zwraca od razu uwagę zdwojenie układu ukośnie
dostawionych do chóru przypór (il. 11). Dla Teresy Mroczko rozwiązanie ta-
kie stało się asumptem do stwierdzenia, że najprawdopodobniej ostatnie od
wschodu półprzęsło zostało dostawione do gotowego już budynku w ostatniej
fazie budowy, co badaczka tłumaczy hipotetyczną koniecznością wydłużenia
prezbiterium, ze względu na chęć użycia pierwotnie nieplanowanego sklepie-
nia pseudopoligonalnego. Autorka zaznacza przy tym, że jednolite oblicowa-
nie chóru zmusza do pozostawienia tej kwestii nierozstrzygniętą aż do czasu
przeprowadzenia badań archeologicznych w kościele30.
Moim zdaniem nic nie dowodzi jednak słuszności tej hipotezy, powtó-
rzonej już bez zastrzeżeń w Architekturze gotyckiej w Polsce31. Po pierwsze,
29 Mroczko (przyp. 2). s. 177-184; S. Becker-Hounslow, Der Beitrag Englands zur Entste-
hung und Entwicklung figurierter Gewólbe im Deutschordensstaat Prenfien. Eine Hinterfra-
gung etablierter Thesen zur Herkunft von Stern- und Schirmgewólben in der Backsteinarchi-
tektur im 14. Jahrhundert, Schwerin 1998, s. 146-149.
30 Mroczko (przyp. 2). s. 167.
31 T. Mroczko. A. Włodarek, Kościół par. p.w. Św. Jakuba, w: Architektura gotycka w Pol-
sce, red. T. Mroczko, M. Arszyński, Warszawa 1995 (= Dzieje sztuki polskiej, t. 2, cz. 2), s. 242.
18
żackim zamku Lochstedt i w kościele św. Jakuba w Rostocku29, rozwiązanie
toruńskie pozostaje bez bezpośrednich wzorów i jako kompozycja w pełni
oryginalna daje doskonałe świadectwo kunsztu architekta świątyni.
Na zewnątrz natomiast zwraca od razu uwagę zdwojenie układu ukośnie
dostawionych do chóru przypór (il. 11). Dla Teresy Mroczko rozwiązanie ta-
kie stało się asumptem do stwierdzenia, że najprawdopodobniej ostatnie od
wschodu półprzęsło zostało dostawione do gotowego już budynku w ostatniej
fazie budowy, co badaczka tłumaczy hipotetyczną koniecznością wydłużenia
prezbiterium, ze względu na chęć użycia pierwotnie nieplanowanego sklepie-
nia pseudopoligonalnego. Autorka zaznacza przy tym, że jednolite oblicowa-
nie chóru zmusza do pozostawienia tej kwestii nierozstrzygniętą aż do czasu
przeprowadzenia badań archeologicznych w kościele30.
Moim zdaniem nic nie dowodzi jednak słuszności tej hipotezy, powtó-
rzonej już bez zastrzeżeń w Architekturze gotyckiej w Polsce31. Po pierwsze,
29 Mroczko (przyp. 2). s. 177-184; S. Becker-Hounslow, Der Beitrag Englands zur Entste-
hung und Entwicklung figurierter Gewólbe im Deutschordensstaat Prenfien. Eine Hinterfra-
gung etablierter Thesen zur Herkunft von Stern- und Schirmgewólben in der Backsteinarchi-
tektur im 14. Jahrhundert, Schwerin 1998, s. 146-149.
30 Mroczko (przyp. 2). s. 167.
31 T. Mroczko. A. Włodarek, Kościół par. p.w. Św. Jakuba, w: Architektura gotycka w Pol-
sce, red. T. Mroczko, M. Arszyński, Warszawa 1995 (= Dzieje sztuki polskiej, t. 2, cz. 2), s. 242.
18