Modus: Prace z historii sztuki (8-9.2009)

cybiskupiej, przywieszonej do dokumentu
fundacyjnego kaplicy z 19 września 1494
(il. 87). W istocie, jak pokazują najstarsze
opisy katedry magdeburskiej, pamięć

0 zmarłym arcybiskupie i jego wspania-
łym nagrobku trwała i była pielęgnowa-
na15. Inny przykład to nagrobek księżnej
Zofii Saskiej w Torgau. Wokół płyty stały
24 mosiężne świeczniki, zamówione przez
męża zmarłej w Norymberdze (il. 88, 89).
Zapalano je w czasie liturgii sprawowanej
w rocznicę śmierci i w największe święta
roku kościelnego. Ze źródeł pisanych
wiadomo też o innych elementach litur-
gicznego wyposażenia tego miejsca. Poka-
zuje to dobrze wielostronność pojmowania
średniowiecznej memorii.

Omawiana książka w bardzo istotny
sposób posuwa badania nad twórczością
warsztatu Vischerów. Ranga zagadnienia

1 wysokie kwalifikacje Autora nadają jej
bez wątpienia status pomnikowy. Nawet
na tle najświetniejszych przedsięwzięć
wydawniczych współczesnej historii
sztuki monografia Svena Hauschke budzi
uznanie i podziw ze względu na wysoką
jakość materiału ilustracyjnego. Choć
autopsji nie da się zastąpić, dopiero teraz
będzie można analizować dzieła Vische-
rów we właściwy sposób, poddając je
wszechstronnym studiom porównawczym.
Dotyczy to w szczególności nagrobków

w Polsce, które jak dotąd nie miały za-
dowalającej dokumentacji fotograficznej.
Polscy badacze nie mogą tej książki „prze-
gapić".

Marek WALCZAK

15 Eigentliche Beschreibung der Welt-be-
riihmten Dom-kirchen zu Magdeburg, Mag-
deburg 1689, s. CIII i nienumerowana rycina
z przedstawieniem nagrobka.

Jifi SERYCH, Michael Rentz „fecit". Mi-
chael Jindfich Rentz cfoorni rytec hrabete
Śporka, Praha 2007, 518 ss., ok. 320 il.'

W niedawno wydanej, nakładem wy-
dawnictwa Karolinum, książce Jifi Serych
podsumował swe ponad czterdziestoletnie
przemyślenia na temat twórczości Mi-
chaela Heinricha Rentza (1698-1758),
jednego z wybitniejszych rytowników
osiemnastego stulecia2. Przedstawiając
m.in. Rentza jako artystę dworskiego, wie-
le uwagi poświęcił również jego główne-
mu zleceniodawcy - hrabiemu Franzowi
Antonowi Sporkowi (Śporkowi), którego
indywidualność od dawna interesuje bada-
czy3. Praca ta stanowi niewątpliwie ważny
wkład do badań nad barokową grafiką
europejską, dlatego też warto ją nieco
przybliżyć.

Omawiana publikacja jest nie tylko
istotnym osiągnięciem naukowym, ale
także edytorskim. Wydana bardzo staran-
nie, łączy w sobie zalety pracy badawczej
z wydawnictwem albumowym. Dobrej
jakości ilustracje nie tylko ułatwiają, lecz
i uprzyjemniają lekturę.

Trzon monografii stanowi artystyczna
biografia Rentza, podzielona na trzy czę-
ści, rozbite wewnętrznie na kilka rozdzia-
łów, w których wydzielono dodatkowo
podrozdziały. Części i rozdziały zatytuło-
wano: Ł Mladi I Młodość (1. Norimberk I
Norymberga, s. 21-36), II. Zrani I Dojrze-

1 Do publikacji książkowej dodano elek-
troniczną wersję niemieckojęzyczną Michael
Rentz „fecit". Michael Heinrich Rentz Hof-
kupferstecher henn Gra/en Spork (niestety
w nie najlepszym tłumaczeniu).

: Por. J. Serych, Michael Heinrich Rentz,
rytec hrabete F.A. Śporka. Diplomova prace
na FF UK, 1963.

3 Zob. np. P. Preiss. Boje s dvouhlavou
sani a barokni kultura v Cechach, Praha 1981
(drugie wyd. Frantiśek Antonin Śpork a ba-
rokni kultura v Cechach. Praha 2003).

318