Modus: Prace z historii sztuki (8-9.2009)

2. Henryk Siemiradzki, szkicownik, karta 4, studium kompozycyjne, Muzeum Narodo-
we w Krakowie, nr inw. N.I. 318 433

rykatury, typy, szkice,, Pochodni Nerona " etc.4. Na karcie 4 widnieje pierwszy
szkic kompozycyjny (ii. 2). Artysta już w tak wczesnym wariancie postanowił
przeciwstawić sobie dwie grupy postaci - widzów i męczenników. W lewym
dolnym rogu widać grupkę postaci siedzących u podnóża schodów. Przy pra-
wej krawędzi stopni wznosi się wysoki podest, na którym można dostrzec
około ośmiu męczenników przywiązanych do pali. Różnice istniejące mię-
dzy tym właśnie szkicem a obrazem są bardzo wyraźne. Tylko na tym rysun-
ku męczenników ustawiono na podwyższeniu, z którego potem Siemiradzki
zrezygnował. Chrześcijanie nie zostali umieszczeni na słupach tak, jak ma
to miejsce na obrazie, lecz są tylko przywiązani do pali, a ich nogi spoczy-
wają na podeście. Co więcej, artysta zamierzał początkowo ukazać moment,
w którym część pochodni już się pali, a tylko jeden męczennik oczekuje na
wykonanie wyroku. Kaci właśnie przywiązują go do słupa. Widzowie wyka-
zują duże zainteresowanie widowiskiem. Ich zachowanie jest żywiołowe, co
stanowi dodatkową rozbieżność z ostateczną wersją dzieła, gdzie zachowanie
postaci zostało znacznie bardziej stonowane. Ręce mają wyciągnięte w stronę

4 Szkicownik zatytułowany: Mińszczyzna, karykatury; typy, szkice ,,Pochodni Nerona"
etc. o wymiarach 26,0X19.0 cm jest własnością Muzeum Narodowego w Krakowie; nr inw.
N.I. 318 433.

BO