DOI article:
Blaschke, Kinga; Kurzej, Michał: Obrazy w kru̇zganku klasztoru Dominikanów w Krakowie
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.31348#0091
Obrazy w krużganku klasztoru
Dominikanów w Krakowie
modus
prace z historii sztuki
xv, 2015
Prace konserwatorskie przeprowadzone ostatnio w wielkim krużganku krakow- KINGA BLASCHKE,
skiego klasztoru Dominikanów objęły m.in. znajdujące się tam obrazy, które zostały MICHAŁ KURZEJ
poddane kompleksowym badaniom technicznym i historycznym*. Opierając się na
ich wynikach, można dokładniej przedstawić dzieje płócien historycznie związa-
nych z krużgankiem, a także podjąć próbę hipotetycznej rekonstrukcji ich układu
i interpretacji programu ikonograficznego.
Na wstępie trzeba zaznaczyć, że obecnie w krużganku znajduje się grupa przypad-
kowych, niezwiązanych ze sobą tematycznie obrazów oraz części trzech serii płócien,
których pozostałe elementy znajdują się w innych wnętrzach kościoła i klasztoru.
Niniejszy artykuł dotyczy dwóch z tych cykli, które współtworzyły wystrój wnętrza
krużganku w okresie nowożytnym: wielkoformatowych obrazów przedstawiających
sceny z życia świętych dominikańskich oraz portretów biskupów wywodzących się
z tego zakonu. Obrazy należące do obu zespołów były wzmiankowane przez wielu
badaczy sztuki Krakowa, nie doczekały się jednak opracowania monograficznego.
Podstawowe informacje na temat pierwszego cyklu i jego twórców - Tomasza
Dolabelli i malarza zakonnego Kazimierza Cisowskiego - były znane dzięki opar-
tym na źródłach pracom Ambrożego Grabowskiego. Badacz ten wspomniał, „iż
w klasztorze utrzymuje się wiadomość" według której zachowane obrazy są kopiami
dzieł Dolabelli wykonanymi przez Cisowskiego, oraz zauważał, że „przecież i z tych
kopij przebija się kompozycja znakomitego mistrza, a zarazem widać i biegłość
malarską w ręce Cisowskiego"^. Ze względu na późniejsze przemalowanie obrazy
1 Konserwacja obrazów została przeprowadzona w latach 2012-2013 przez zespół pod kierunkiem
konserwatora Marcina Ciby, któremu autorzy pragną podziękować za cenne uwagi oraz udo-
stępnienie dokumentacji fotograficznej i wyników badań konserwatorskich. Autorzy są również
wdzięczni dr Annie Markiewicz, która przeprowadziła kwerendę poprzedzającą badania, za
udostępnienie jej niepublikowanych wyników. Niniejszy tekst powstał na podstawie opracowania
przygotowanego w związku ze wspomnianą konserwacją.
2 A. Grabowski, Starożytności historyczne poiskie, Kraków 1840, s. 420-421; idem, Kraków i okoiice,
Kraków 1866, s. 153.
ARTYKUŁY 89
Dominikanów w Krakowie
modus
prace z historii sztuki
xv, 2015
Prace konserwatorskie przeprowadzone ostatnio w wielkim krużganku krakow- KINGA BLASCHKE,
skiego klasztoru Dominikanów objęły m.in. znajdujące się tam obrazy, które zostały MICHAŁ KURZEJ
poddane kompleksowym badaniom technicznym i historycznym*. Opierając się na
ich wynikach, można dokładniej przedstawić dzieje płócien historycznie związa-
nych z krużgankiem, a także podjąć próbę hipotetycznej rekonstrukcji ich układu
i interpretacji programu ikonograficznego.
Na wstępie trzeba zaznaczyć, że obecnie w krużganku znajduje się grupa przypad-
kowych, niezwiązanych ze sobą tematycznie obrazów oraz części trzech serii płócien,
których pozostałe elementy znajdują się w innych wnętrzach kościoła i klasztoru.
Niniejszy artykuł dotyczy dwóch z tych cykli, które współtworzyły wystrój wnętrza
krużganku w okresie nowożytnym: wielkoformatowych obrazów przedstawiających
sceny z życia świętych dominikańskich oraz portretów biskupów wywodzących się
z tego zakonu. Obrazy należące do obu zespołów były wzmiankowane przez wielu
badaczy sztuki Krakowa, nie doczekały się jednak opracowania monograficznego.
Podstawowe informacje na temat pierwszego cyklu i jego twórców - Tomasza
Dolabelli i malarza zakonnego Kazimierza Cisowskiego - były znane dzięki opar-
tym na źródłach pracom Ambrożego Grabowskiego. Badacz ten wspomniał, „iż
w klasztorze utrzymuje się wiadomość" według której zachowane obrazy są kopiami
dzieł Dolabelli wykonanymi przez Cisowskiego, oraz zauważał, że „przecież i z tych
kopij przebija się kompozycja znakomitego mistrza, a zarazem widać i biegłość
malarską w ręce Cisowskiego"^. Ze względu na późniejsze przemalowanie obrazy
1 Konserwacja obrazów została przeprowadzona w latach 2012-2013 przez zespół pod kierunkiem
konserwatora Marcina Ciby, któremu autorzy pragną podziękować za cenne uwagi oraz udo-
stępnienie dokumentacji fotograficznej i wyników badań konserwatorskich. Autorzy są również
wdzięczni dr Annie Markiewicz, która przeprowadziła kwerendę poprzedzającą badania, za
udostępnienie jej niepublikowanych wyników. Niniejszy tekst powstał na podstawie opracowania
przygotowanego w związku ze wspomnianą konserwacją.
2 A. Grabowski, Starożytności historyczne poiskie, Kraków 1840, s. 420-421; idem, Kraków i okoiice,
Kraków 1866, s. 153.
ARTYKUŁY 89