DOI Artikel:
Blaschke, Kinga; Kurzej, Michał: Obrazy w kru̇zganku klasztoru Dominikanów w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.31348#0098
5. Męczeńsfwo dom/n;'-
^onów w 7o/oz/e, obraz
wkrużgankukłasztoru
Dominikanów w Krakowie
(402 x 268 cm), fragment,
warstwa matarska Kazimie-
rza Cisowskiego, stan po
konserwacji w t. 2012-2013.
Fot. Marcin Ciba
6. Męczeństwo dom/n/-
konów sondom/ersk/cń,
obraz w południowej nawie
kościoła Dominikanów
w Krakowie (400 x 260 cm),
warstwa matarska Kazimie-
rza Cisowskiego.Fot.Michał
Kurzej
7. Męczeństwo św. Jono
z Ko/onń / towarzyszy, obraz
w krużganku kłasztoru
Dominikanów w Krakowie
(422 x 264 cm), warstwa
matarska Kazimierza Cisow-
skiego, stan po konserwacji
w [. 2012-2013. Fot. Marcin
Ciba
którego często utożsamiano
z najsłynniejszym francuskim
kefaloforosem - Dionizym z Pa-
ryża; włączając ten element do
legendy męczenników domini-
kańskich, podkreślono więc ich
podobieństwo do głównego pa-
trona Francji). Na drugim planie
namalowano dwóch dominika-
nów, którzy już złożyli swe głowy
na ołtarzu, i jednego klęczącego,
tuż przed śmiercią. Skąpy prze-
kaz nie wspomina o siódmym
zakonniku, którego ukazano
jako świadka cudu, klęczącego
przy kolumnie po prawej stronie
płótna, w którego rysach dopa-
trywano się autoportretu auto-
raW Można jedynie stwierdzić,
że takie przypuszczenie jest mało
prawdopodobne, ponieważ po-
stać trzyma atrybuty architekta,
a nie malarza.
Następna scena ukazuje
najliczniejszą grupę średnio-
wiecznych męczenników pol-
skich - dominikanów, którzy
wraz z przeorem Sadokiem za-
mordowani zostali przez Tata-
rów w Sandomierzu w roku 1260
(il. 6). Wprawdzie ich kult został
zatwierdzony dopiero w roku
1807, ale już w okresie nowożyt-
nym był bardzo popularny nie
tylko w obrębie zakonu, stając się
jednym z ważniejszych składni-
ków mitu Polski jako przedmu-
rza chrześcijaństwa^. Krakow-
ski obraz jest zapewne jednym
ze starszych przedstawień tego
tematu, a zarazem najdoskonal-
szym artystycznie.
Ostatnia chronologicznie
scena męczeństwa przedstawia
35 W. P[lebankiewicz], Kazimierz Cisowski, maiarz, „Przyjaciel Ludu", 9, 24 XII1842, nr 29, s. 201.
36 R. Gustaw, Sadok i 48 męczenników sandomierskie!?, w: Hagiogra/in poiska. Słownik óio-óiMiogra-
yicxay, t. 2, Poznań-Warszawa-Lublin 1972, s. 283-294; Z. Mazur, Błogosławiony Sadok i 48 mę-
96
ARTYKUŁY
Kinga Biaschke, Michał Kurzej
^onów w 7o/oz/e, obraz
wkrużgankukłasztoru
Dominikanów w Krakowie
(402 x 268 cm), fragment,
warstwa matarska Kazimie-
rza Cisowskiego, stan po
konserwacji w t. 2012-2013.
Fot. Marcin Ciba
6. Męczeństwo dom/n/-
konów sondom/ersk/cń,
obraz w południowej nawie
kościoła Dominikanów
w Krakowie (400 x 260 cm),
warstwa matarska Kazimie-
rza Cisowskiego.Fot.Michał
Kurzej
7. Męczeństwo św. Jono
z Ko/onń / towarzyszy, obraz
w krużganku kłasztoru
Dominikanów w Krakowie
(422 x 264 cm), warstwa
matarska Kazimierza Cisow-
skiego, stan po konserwacji
w [. 2012-2013. Fot. Marcin
Ciba
którego często utożsamiano
z najsłynniejszym francuskim
kefaloforosem - Dionizym z Pa-
ryża; włączając ten element do
legendy męczenników domini-
kańskich, podkreślono więc ich
podobieństwo do głównego pa-
trona Francji). Na drugim planie
namalowano dwóch dominika-
nów, którzy już złożyli swe głowy
na ołtarzu, i jednego klęczącego,
tuż przed śmiercią. Skąpy prze-
kaz nie wspomina o siódmym
zakonniku, którego ukazano
jako świadka cudu, klęczącego
przy kolumnie po prawej stronie
płótna, w którego rysach dopa-
trywano się autoportretu auto-
raW Można jedynie stwierdzić,
że takie przypuszczenie jest mało
prawdopodobne, ponieważ po-
stać trzyma atrybuty architekta,
a nie malarza.
Następna scena ukazuje
najliczniejszą grupę średnio-
wiecznych męczenników pol-
skich - dominikanów, którzy
wraz z przeorem Sadokiem za-
mordowani zostali przez Tata-
rów w Sandomierzu w roku 1260
(il. 6). Wprawdzie ich kult został
zatwierdzony dopiero w roku
1807, ale już w okresie nowożyt-
nym był bardzo popularny nie
tylko w obrębie zakonu, stając się
jednym z ważniejszych składni-
ków mitu Polski jako przedmu-
rza chrześcijaństwa^. Krakow-
ski obraz jest zapewne jednym
ze starszych przedstawień tego
tematu, a zarazem najdoskonal-
szym artystycznie.
Ostatnia chronologicznie
scena męczeństwa przedstawia
35 W. P[lebankiewicz], Kazimierz Cisowski, maiarz, „Przyjaciel Ludu", 9, 24 XII1842, nr 29, s. 201.
36 R. Gustaw, Sadok i 48 męczenników sandomierskie!?, w: Hagiogra/in poiska. Słownik óio-óiMiogra-
yicxay, t. 2, Poznań-Warszawa-Lublin 1972, s. 283-294; Z. Mazur, Błogosławiony Sadok i 48 mę-
96
ARTYKUŁY
Kinga Biaschke, Michał Kurzej