Modus: Prace z historii sztuki (15.2015)

Następny obraz, dawniej prawdopodobnie
zawieszony na ścianie wschodniej, zamykającej
północne przęsło krużganka, jest ostatnim z serii
cudów i pierwszym ukazującym święte domini-
kanki (ił. 23). Przedstawiona na nim scena nie
jest znana z innych przykładów. Jej bohaterka
wskrzesza dziewczynkę, której zwłoki właśnie
wyciągnięto ze studni. Święta, identyfikowana
dawniej jako Małgorzata Węgierska^, jest zapew-
ne księżniczką Joanną, córką króla portugalskiego
Alfonsa V, beatyfikowaną w roku 1693^. Wskazu-
je na to scena drugoplanowa, w której zakonnicy
ukazuje się anioł z krzyżem - przedmiotem jej
szczególnej dewocji - oraz Matka Boska, ofiaru-
jąca jej jedną z trzech koron, które są atrybutem
Joanny.
Na dwóch dalszych obrazach upamiętniono po-
pularniejsze święte. Pierwsza z nich to znana z licz-
nych cudów Agnieszka z Montepulciano (ił. 24-26).
Główna scena ukazuje jej wizję, podczas której Mat-
ka Boska miała podać dominikance Dzieciątko Je-
zus, które podarowało jej złoty krzyżyk, w głębi po
prawej stronie namalowano anioła, udzielającego
św. Agnieszce komunii, a na najdalszym planie rzad-
ką w ikonografii świętej scenę wręczenia jej przez
anioła ziemi z Ogrodu Getsemani w uznaniu dla
szczególnej czci, jaką obdarzała Mękę Pańską^".
Następny obraz ukazuje św. Katarzynę Sieneń-
ską, najwybitniejszą mistyczkę dominikańską pod-
czas jej najsłynniejszej wizji (ił. 27-29). Zakonnica
ujrzała w niej Matkę Boską oraz Chrystusa, który
założył jej pierścień na znak mistycznych zaślubin, zrównując w ten sposób do-
minikankę z jej słynną imienniczką z Aleksandrii W
Kolejne dwa obrazy ukazują wizje doznane przez świętych dominikańskich w cza-
sie choroby. Pierwszy z nich był określany w literaturze przedmiotu jako Kiszenie
św. DomimfaW (ił. 30,31), trudno jednak znaleźć w żywotach tego świętego wydarzenie,

17. Mod//Ywob/. Czes/owo,
obraz w korytarzu piętra
kłasztoru Dominikanów
w Krakowie (532 x 259 cm),
warstwa matarska
Kazimierza Cisowskiego.
Fot. Michał Kurzej

18. Cudśw. Rq/mun-
do,obraz w krużganku
kłasztoru Dominikanów
w Krakowie (364 * 264 cm),
warstwa matarska Kazimie-
rza Cisowskiego, stan po
konserwacji w ł. 2012-2013.
Fot. Marcin Ciba
19. Cudśw. Ro/mundo,
obraz w krużganku kłaszto-
ru Dominikanów w Krako-
wie (364 x 264 cm), warstwa
małarska Angełika Drewa-
czyńskiego, stan sprzed
konserwacji w ł. 2012-2013.
Fot. Michał Kurzej

które mogło być źródłem dla ukazanej sceny. Obraz przedstawia młodego dominikani-
na leżącego w łóżku, przy którym stoją jego współbracia, i spoglądającego w kierunku
Chrystusa stojącego na obłoku w towarzystwie apostołów. Po lewej, na skraju płótna
48 KZSPIV,3/2,s.i57-
49 Breve nnrrntzone deBa vita BeBa Beata Gz'ovunna prmcipessu di PortqgaBo deB'Ordine 4;' S. Do-
menico J.. J, Romae 1693.
50 Acta saactoraai ApriBs, t. II, Parisiis-Romae 1865, s. 795.
51 Podobną ikonografię z ukazaniem dorosłego Chrystusa zastosowano na rycinie Pietera de jode
z r. 1597. Sceny na drugim planie obrazu nie udało się rozpoznać.
52 W KZSP IV, 3/2, ił. 408 identyfikację tematu opatrzono znakiem zapytania, natomiast Krystyna
Moisan-jabłońska (Obrazowanie, podpis pod ił. 228) przyjęła tę identyfikację bez zaznaczenia
wątpliwości.

100

ARTYKUŁY

Kinga Błaschke, Michał Kurzej