DOI Artikel:
Hankus, Michał: Trwałość przesądu - problem ikonografii Szymona z Trydentu i jej wpływ na inne kulty "świętych niewiniątek"
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.31348#0129
pielgrzymów podążających do
ułożonego na podeście ciała Szy-
mona (ił. i)4*. Scenie towarzyszy
tekst w skrócie opisujący tryden-
ckie wydarzenia oraz informujący
o łaskach, jakie mogą spłynąć na
wiernych nawiedzających miejsce,
w którym eksponowane jest ciało
dziecka. Pośród pątników znajduje
się kulawy mężczyzna, przekona-
ny zapewne o cudotwórczej mocy
nowego orędownika. Nieopodal
ciała widoczne są, zawieszone na
poziomej belce rozmaite wota
(zapewne srebrne lub woskowe
oczy, dłonie, nogi i niewielka fi-
gurka ludzka) złożone z prośbą
o interwencję, jak i w podzięce
za cudowne uzdrowienia. Bez-
rtintwy-titrpiwp^łtn
"ttt%KAWC%3
pośrednio nad postacią Szymona
narysowano długie szpikulce oraz
obcęgi, którymi zadawano mu
cierpienia. Obok ciała leży nóż
i naczynie z krwią, przypomina-
jące o rytualnym mordzie, jakiego
ofiarą miało paść dziecko. Nagie
ciało małego męczennika pokry-
te jest licznymi ranami, a wokół
szyi ofiara ma przepasany kawałek
tkaniny, którą miała być poddu-
szana.W podobny sposób zostało
przedstawione ciało dziecka na rycinie wzbogaconej o stylizowaną banderolę
z napisem: „Beatus Simon matir" (il. 2)^.
Obok rycin ukazujących ciało-relikwię, popularne stały się także sceny przed-
stawiające brutalne katusze zadawane Szymonowi przez grupę Żydów. Na pocho-
dzącej z Florencji odbitce (ok. 1475-1485) oprawcy o przerysowanych, karykatu-
ralnych twarzach kłują nożami nagie ciało skrępowanej ofiary, a jeden z mężczyzn
zaciska wokół jej szyi podłużny pas tkaniny (il. 3). Przedstawione na rycinie
postacie Żydów noszą na ubraniach owalne plakietki z wyobrażeniem maciory,
obraźliwym symbolem mającym wyróżniać ich od reszty społeczeństwa^.
łaM.&oMĘ-
tBKHunnRn łw mar nn urna Bnfijait) uratr. 3aas i& bałty uM
ntf ^Htftiu mamy fRjr-j&a! ttaWtgrółm tn&u imt? uu5 a)f
1. Grupa pietgrzymów
podążających do retikwii
Szymona z Trydentu, ryci-
na, po 1475, Norymberga.
Wg P. Schóner, dudenh/7der
/m deufschen F/nb/affdruck
der Renaissance. E/n Be/frag
zurimagoiog/e, Baden-
Baden 2002 (= Saecuta
Spiritatia, 42), s. 121
2. Szymon z Trydentu,
rycina, 1475, Norymberga.
Wg P. Schóner, dudend/7der
/m deutschen E/nbiattdruck
der Renaissance. E/n Beitrag
zurimagoiogie, Baden-
Baden 2002 (= Saecuta
Spiritatia, 42), s. 121
41 f. Tokarska-Bakir, Legendy o krwi, s. 240. Rycina była zamieszczona w jednym z niemieckoję-
zycznych druków opisujących wydarzenia z Trydentu, powstałych na podstawie tekstu lekarza
Giovanniego Marii Tiberina.
42 R Schóner, /adenhiider / w deatschen Eznhłnttdruck der Renaissance. Bin Beitrag zar Bnagoiogie,
Baden-Baden 2002 (= Saecula Spiritałia, 42), s. 121. Rycina została wykonana w Norymberdze
i jest datowana na r. 1475.
43 j. Tokarska-Bakir, Legendy o krwi, s. 246.0 motywie plakietki z wyobrażeniem świni, kojarzonym
ze społecznością żydowską, zob. 1. Shachar, The /adensaa. A Medieval Anti-jewish Motif and its
Trwałość przesądu - probtem ikonografii Szymona z Trydentu...
127
ułożonego na podeście ciała Szy-
mona (ił. i)4*. Scenie towarzyszy
tekst w skrócie opisujący tryden-
ckie wydarzenia oraz informujący
o łaskach, jakie mogą spłynąć na
wiernych nawiedzających miejsce,
w którym eksponowane jest ciało
dziecka. Pośród pątników znajduje
się kulawy mężczyzna, przekona-
ny zapewne o cudotwórczej mocy
nowego orędownika. Nieopodal
ciała widoczne są, zawieszone na
poziomej belce rozmaite wota
(zapewne srebrne lub woskowe
oczy, dłonie, nogi i niewielka fi-
gurka ludzka) złożone z prośbą
o interwencję, jak i w podzięce
za cudowne uzdrowienia. Bez-
rtintwy-titrpiwp^łtn
"ttt%KAWC%3
pośrednio nad postacią Szymona
narysowano długie szpikulce oraz
obcęgi, którymi zadawano mu
cierpienia. Obok ciała leży nóż
i naczynie z krwią, przypomina-
jące o rytualnym mordzie, jakiego
ofiarą miało paść dziecko. Nagie
ciało małego męczennika pokry-
te jest licznymi ranami, a wokół
szyi ofiara ma przepasany kawałek
tkaniny, którą miała być poddu-
szana.W podobny sposób zostało
przedstawione ciało dziecka na rycinie wzbogaconej o stylizowaną banderolę
z napisem: „Beatus Simon matir" (il. 2)^.
Obok rycin ukazujących ciało-relikwię, popularne stały się także sceny przed-
stawiające brutalne katusze zadawane Szymonowi przez grupę Żydów. Na pocho-
dzącej z Florencji odbitce (ok. 1475-1485) oprawcy o przerysowanych, karykatu-
ralnych twarzach kłują nożami nagie ciało skrępowanej ofiary, a jeden z mężczyzn
zaciska wokół jej szyi podłużny pas tkaniny (il. 3). Przedstawione na rycinie
postacie Żydów noszą na ubraniach owalne plakietki z wyobrażeniem maciory,
obraźliwym symbolem mającym wyróżniać ich od reszty społeczeństwa^.
łaM.&oMĘ-
tBKHunnRn łw mar nn urna Bnfijait) uratr. 3aas i& bałty uM
ntf ^Htftiu mamy fRjr-j&a! ttaWtgrółm tn&u imt? uu5 a)f
1. Grupa pietgrzymów
podążających do retikwii
Szymona z Trydentu, ryci-
na, po 1475, Norymberga.
Wg P. Schóner, dudenh/7der
/m deufschen F/nb/affdruck
der Renaissance. E/n Be/frag
zurimagoiog/e, Baden-
Baden 2002 (= Saecuta
Spiritatia, 42), s. 121
2. Szymon z Trydentu,
rycina, 1475, Norymberga.
Wg P. Schóner, dudend/7der
/m deutschen E/nbiattdruck
der Renaissance. E/n Beitrag
zurimagoiogie, Baden-
Baden 2002 (= Saecuta
Spiritatia, 42), s. 121
41 f. Tokarska-Bakir, Legendy o krwi, s. 240. Rycina była zamieszczona w jednym z niemieckoję-
zycznych druków opisujących wydarzenia z Trydentu, powstałych na podstawie tekstu lekarza
Giovanniego Marii Tiberina.
42 R Schóner, /adenhiider / w deatschen Eznhłnttdruck der Renaissance. Bin Beitrag zar Bnagoiogie,
Baden-Baden 2002 (= Saecula Spiritałia, 42), s. 121. Rycina została wykonana w Norymberdze
i jest datowana na r. 1475.
43 j. Tokarska-Bakir, Legendy o krwi, s. 246.0 motywie plakietki z wyobrażeniem świni, kojarzonym
ze społecznością żydowską, zob. 1. Shachar, The /adensaa. A Medieval Anti-jewish Motif and its
Trwałość przesądu - probtem ikonografii Szymona z Trydentu...
127