DOI Artikel:
Larsson, Lars Olof: Studnia Neptuna na Długim Targu w Gdańsku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28102#0019
i rzeźbiarza do wykonania rzeźby Neptuna. Ale rzeźba, co zostanie wykaza-
ne w dalszym ciągu niniejszego artykułu, była w opracowaniu już w 1612 r.,
a ukończona trzy lata później. Wolfgang Neidhart nawiązuje w swoim liście
do pobytu w Augsburgu Abrahama van den Blocke’a i do listu rzeźbiarza
z 4 sierpnia (1619 r. zgodnie z wątpliwą interpretacją Hirscha). Co do odlew-
ników, to wymienia on swoich dwóch byłych uczniów ze Świdnicy na Śląsku:
„...jako że dwóch czeladników u mnie terminowało, jeden przez cztery lata,
drugi przez siedem. Ci zaś w Świdnicy teraz pracują” (,,...das ich zwen gesel-
len gehabt hab, der ainen inns 4 Jar, den andern in 7 Jar lang. Die seyn zur
Schweynitz In der Schlóssnung dahain...”). Starszy z nich już od dwóch lat
przebywał w Brukseli na służbie księcia Albrechta. Do niego Neidhart napisał
z pytaniem, czy nie byłby zainteresowany przyjazdem do Gdańska. Otrzyma-
ną pozytywną odpowiedź dołączył do swojego listu. Co do rzeźbiarza, wydaje
się, że gdańska Rada lub sam van den Blocke wyrazili życzenie, aby to Hans
Reichle albo Adrian de Vries (a więc jeden z dwóch najwybitniejszych rzeź-
biarzy tej specjalności na całym obszarze niemieckojęzycznym) sporządził
mały model figury, na podstawie którego rzeźbiarz w Gdańsku mógłby wyko-
nać duży model odlewniczy. Neidhart odpisał na to, że ani Hans Reichle, ani
Adrian de Vries nie są gotowi na podjęcie tego zadania, jeśli nie otrzyma-
ją kontraktu na wykonanie także „dużego dzieła”. Doradzał, aby sprowadzić
do Gdańska Adriana de Vriesa jako „w owym czasie najbardziej sławnego
atrystę w modelowaniu” („Itziger Zeutt ... aller berumbist Kunstler auff dem
Bofiieren”), aby na miejscu wykonał całą rzeźbę.
Rzemieślnik, którego zachwalał, mógłby zatem „takie dzieło odlać i wyko-
nać, albowiem - jak pisał nadawca listu - wiem, że tenże odlewnik, którego
panu poleciłem, [jest obeznany] we wszelkiego rodzaju pracach, jako posą-
gach, dzwonach i innych dziełach, a także różnorakich urządzeniach wod-
nych i tego rodzaju sztukach” („sollches Werckh gussen unnd Auszmachen,
dan ich weifi, das disser giifier so ich dem herrn Andrag mit Allerley Arbeitt
ais Bilter, Glockhen unnd Stuckh auch auff allerhand wasserwerckh unnd
derselben Kunsten”). Tej pracy Adrian de Vries nie mógłby się podjąć, jako
że „ów Adrian nie podejmie się odlewania, bowiem modeluje on teraz jedynie
w wosku” („der Aderian nempt sich das gussen nit An dann ehr bossir numm
Ins wax”).
Wolfgang Neidhart znał znakomitego rzeźbiarza dość dobrze, ponieważ
był odlewnikiem, który wykonał rzeźby augsburskiej studni Herkulesa (ukoń-
czona w 1602 r.). Adrian de Vries po ukończeniu tego dzieła opuścił Augsburg
i podjął służbę na dworze cesarza Rudolfa II w Pradze. Nie wiemy oczywiście,
jak dobrze był Neidhart zorientowany w jego nowej sytuacji życiowej. Musiał
z pewnością uważać za możliwe pozyskanie Adriana de Vriesa do tego zada-
nia. W świetle naszej wiedzy o jego działalności na dworze cesarskim było
to jednak mało prawdopodobne. Bowiem, o ile wiadomo, dopiero po śmierci
cesarza Rudolfa II w 1612 r. Adrian de Yries zaczął ponownie przyjmować
Studnia
Neptuna
na Długim
Targu
w Gdańsku
13
ne w dalszym ciągu niniejszego artykułu, była w opracowaniu już w 1612 r.,
a ukończona trzy lata później. Wolfgang Neidhart nawiązuje w swoim liście
do pobytu w Augsburgu Abrahama van den Blocke’a i do listu rzeźbiarza
z 4 sierpnia (1619 r. zgodnie z wątpliwą interpretacją Hirscha). Co do odlew-
ników, to wymienia on swoich dwóch byłych uczniów ze Świdnicy na Śląsku:
„...jako że dwóch czeladników u mnie terminowało, jeden przez cztery lata,
drugi przez siedem. Ci zaś w Świdnicy teraz pracują” (,,...das ich zwen gesel-
len gehabt hab, der ainen inns 4 Jar, den andern in 7 Jar lang. Die seyn zur
Schweynitz In der Schlóssnung dahain...”). Starszy z nich już od dwóch lat
przebywał w Brukseli na służbie księcia Albrechta. Do niego Neidhart napisał
z pytaniem, czy nie byłby zainteresowany przyjazdem do Gdańska. Otrzyma-
ną pozytywną odpowiedź dołączył do swojego listu. Co do rzeźbiarza, wydaje
się, że gdańska Rada lub sam van den Blocke wyrazili życzenie, aby to Hans
Reichle albo Adrian de Vries (a więc jeden z dwóch najwybitniejszych rzeź-
biarzy tej specjalności na całym obszarze niemieckojęzycznym) sporządził
mały model figury, na podstawie którego rzeźbiarz w Gdańsku mógłby wyko-
nać duży model odlewniczy. Neidhart odpisał na to, że ani Hans Reichle, ani
Adrian de Vries nie są gotowi na podjęcie tego zadania, jeśli nie otrzyma-
ją kontraktu na wykonanie także „dużego dzieła”. Doradzał, aby sprowadzić
do Gdańska Adriana de Vriesa jako „w owym czasie najbardziej sławnego
atrystę w modelowaniu” („Itziger Zeutt ... aller berumbist Kunstler auff dem
Bofiieren”), aby na miejscu wykonał całą rzeźbę.
Rzemieślnik, którego zachwalał, mógłby zatem „takie dzieło odlać i wyko-
nać, albowiem - jak pisał nadawca listu - wiem, że tenże odlewnik, którego
panu poleciłem, [jest obeznany] we wszelkiego rodzaju pracach, jako posą-
gach, dzwonach i innych dziełach, a także różnorakich urządzeniach wod-
nych i tego rodzaju sztukach” („sollches Werckh gussen unnd Auszmachen,
dan ich weifi, das disser giifier so ich dem herrn Andrag mit Allerley Arbeitt
ais Bilter, Glockhen unnd Stuckh auch auff allerhand wasserwerckh unnd
derselben Kunsten”). Tej pracy Adrian de Vries nie mógłby się podjąć, jako
że „ów Adrian nie podejmie się odlewania, bowiem modeluje on teraz jedynie
w wosku” („der Aderian nempt sich das gussen nit An dann ehr bossir numm
Ins wax”).
Wolfgang Neidhart znał znakomitego rzeźbiarza dość dobrze, ponieważ
był odlewnikiem, który wykonał rzeźby augsburskiej studni Herkulesa (ukoń-
czona w 1602 r.). Adrian de Vries po ukończeniu tego dzieła opuścił Augsburg
i podjął służbę na dworze cesarza Rudolfa II w Pradze. Nie wiemy oczywiście,
jak dobrze był Neidhart zorientowany w jego nowej sytuacji życiowej. Musiał
z pewnością uważać za możliwe pozyskanie Adriana de Vriesa do tego zada-
nia. W świetle naszej wiedzy o jego działalności na dworze cesarskim było
to jednak mało prawdopodobne. Bowiem, o ile wiadomo, dopiero po śmierci
cesarza Rudolfa II w 1612 r. Adrian de Yries zaczął ponownie przyjmować
Studnia
Neptuna
na Długim
Targu
w Gdańsku
13