DOI Artikel:
Larsson, Lars Olof: Studnia Neptuna na Długim Targu w Gdańsku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28102#0020
Lars Olof zlecenia zewnętrzne, nie licząc zleceń, które pochodziły od osób z wąskiego
Larsson kręgU zaufanych cesarza, takich jak książę Henryk Juliusz Brunszwicki. Nie
wiadomo, czy gdańska Rada w ogóle kiedykolwiek nawiązała kontakt z Adria-
nem de Vriesem.
List Neidharta należy datować najpóźniej na styczeń 1610 r., ponie-
waż w kwietniu tego roku augsburski kupiec Christoph Hainhofer (1565—
1616) napisał do gdańskiego burmistrza w tej samej sprawie. Był on bratem
i wspólnikiem bardziej znanego niż on agenta sztuki i pośrednika w kon-
taktach artystycznych, Philippa Hainhofera (1578-1647)19. Ponieważ należy
przypuszczać, że gdańska Rada zwróciła się z prośbą do Rady Augsburga,
a nie do osoby prywatnej, Hainhofer zapewne otrzymał zlecenie, aby zająć się
tą sprawą od Rady Augsburga. Zadaniem van den Blocke było zatem pozy-
skanie wstępnych informacji co do możliwości znalezienia odpowiednich
fachowców w Augsburgu.
Do wykonania odlewu i instalacji technicznej studni Hainhofer pole-
cił odlewnika i mistrza specjalizującego się w fontannach Jacoba Kratzera,
a do wymodelowania figury Neptuna - rzeźbiarza Hansa Steinmiillera20. Krat-
zer, o którym Hainhofer pisze, że był czynny także w Niderlandach, to zapew-
ne ten sam odlewnik, co polecany przez Wolfganga Neidharta. Przemawia
za tym także fakt, że Kratzer, który zapewne znowu przebywał w Niderlandach,
podróż do Gdańska rozpoczął w Amsterdamie. Brak wzmianki o Adrianie de
Vriesie w liście Hainhofera spowodowany był zapewne tym, że dał on tym-
czasem odmowną odpowiedź. Hans Steinmuller, którego terakotowe rzeźby
zachowały się w kościele św. Ulryka i Afry w Augsburgu, nigdy do Gdańska nie
dotarł, ale Jacob Kratzer przyjął zaproszenie i pracował tu w latach 1611-1613
jako ludwisarz w służbie miasta (dokument 10-12, Carl, s. 164).
Obok Kratzera w księgach rachunkowych od czerwca 1612 r. (dokument
11 - Carl s. 164) pojawia się także „Petter Hussen Possierer” (czyli formierz,
modelarz), który wymieniany jest w dokumentach regularnie do lutego 1615 r.
O Peterze Husenie wiadomo niewiele. Nie znamy ani jego roku urodzenia,
ani miejsca, gdzie się kształcił czy pracował, nim przybył do Gdańska. Moż-
na przyjąć, że jak Jacob Kratzer miał powiązania z Augsburgiem, gdzie mógł
na przykład pracować u Hansa Reichla. Ponieważ przed przybyciem do Gdań-
ska Kratzer pracował na dworze namiestnikowskim w Brukseli, trzeba też brać
pod uwagę, że tam poznał Petera Husena i pozyskał go do wykonania zadania
w Gdańsku. Ani w Augsburgu, ani w Niderlandach nie udało się jednak dotąd
odnaleźć żadnych dokumentów poświadczających samodzielną pracę Husena.
Lepiej poświadczone są późniejsze etapy jego życia. Po opuszczeniu Gdańska
19 Augsburger Eliten des 16. Jahrhunderts. Prosopographie wirtschaftlicher und politischer
Fuhrungsgruppen 1500-1620, red. Wolfgang Reinhard, Berlin 1996, s. 212, nr 332. Informację
tę zawdzięczam p. Simone Herde z Augsburger Stadtarchiv.
20 Cuny, Der Neptunbrunnen..., s. 31. Carl z tej publikacji znał ów list, który w 1937 uważany
był już za zaginiony.
14
Larsson kręgU zaufanych cesarza, takich jak książę Henryk Juliusz Brunszwicki. Nie
wiadomo, czy gdańska Rada w ogóle kiedykolwiek nawiązała kontakt z Adria-
nem de Vriesem.
List Neidharta należy datować najpóźniej na styczeń 1610 r., ponie-
waż w kwietniu tego roku augsburski kupiec Christoph Hainhofer (1565—
1616) napisał do gdańskiego burmistrza w tej samej sprawie. Był on bratem
i wspólnikiem bardziej znanego niż on agenta sztuki i pośrednika w kon-
taktach artystycznych, Philippa Hainhofera (1578-1647)19. Ponieważ należy
przypuszczać, że gdańska Rada zwróciła się z prośbą do Rady Augsburga,
a nie do osoby prywatnej, Hainhofer zapewne otrzymał zlecenie, aby zająć się
tą sprawą od Rady Augsburga. Zadaniem van den Blocke było zatem pozy-
skanie wstępnych informacji co do możliwości znalezienia odpowiednich
fachowców w Augsburgu.
Do wykonania odlewu i instalacji technicznej studni Hainhofer pole-
cił odlewnika i mistrza specjalizującego się w fontannach Jacoba Kratzera,
a do wymodelowania figury Neptuna - rzeźbiarza Hansa Steinmiillera20. Krat-
zer, o którym Hainhofer pisze, że był czynny także w Niderlandach, to zapew-
ne ten sam odlewnik, co polecany przez Wolfganga Neidharta. Przemawia
za tym także fakt, że Kratzer, który zapewne znowu przebywał w Niderlandach,
podróż do Gdańska rozpoczął w Amsterdamie. Brak wzmianki o Adrianie de
Vriesie w liście Hainhofera spowodowany był zapewne tym, że dał on tym-
czasem odmowną odpowiedź. Hans Steinmuller, którego terakotowe rzeźby
zachowały się w kościele św. Ulryka i Afry w Augsburgu, nigdy do Gdańska nie
dotarł, ale Jacob Kratzer przyjął zaproszenie i pracował tu w latach 1611-1613
jako ludwisarz w służbie miasta (dokument 10-12, Carl, s. 164).
Obok Kratzera w księgach rachunkowych od czerwca 1612 r. (dokument
11 - Carl s. 164) pojawia się także „Petter Hussen Possierer” (czyli formierz,
modelarz), który wymieniany jest w dokumentach regularnie do lutego 1615 r.
O Peterze Husenie wiadomo niewiele. Nie znamy ani jego roku urodzenia,
ani miejsca, gdzie się kształcił czy pracował, nim przybył do Gdańska. Moż-
na przyjąć, że jak Jacob Kratzer miał powiązania z Augsburgiem, gdzie mógł
na przykład pracować u Hansa Reichla. Ponieważ przed przybyciem do Gdań-
ska Kratzer pracował na dworze namiestnikowskim w Brukseli, trzeba też brać
pod uwagę, że tam poznał Petera Husena i pozyskał go do wykonania zadania
w Gdańsku. Ani w Augsburgu, ani w Niderlandach nie udało się jednak dotąd
odnaleźć żadnych dokumentów poświadczających samodzielną pracę Husena.
Lepiej poświadczone są późniejsze etapy jego życia. Po opuszczeniu Gdańska
19 Augsburger Eliten des 16. Jahrhunderts. Prosopographie wirtschaftlicher und politischer
Fuhrungsgruppen 1500-1620, red. Wolfgang Reinhard, Berlin 1996, s. 212, nr 332. Informację
tę zawdzięczam p. Simone Herde z Augsburger Stadtarchiv.
20 Cuny, Der Neptunbrunnen..., s. 31. Carl z tej publikacji znał ów list, który w 1937 uważany
był już za zaginiony.
14