DOI Artikel:
Woziński, Andrzej: O nietypowych cechach nastawy ołtarzowej Michała z Augsburga w kościele Mariackim w Gdańsku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.43645#0038
nie pełniły funkcji relikwiarzowej, przynajmniej nic o tym nie wiadomo.
Należy też zauważyć, że w centrum obu nastaw znalazła się scena Koronacji.
Powinowactwa gdańskiego i lubeckiego retabulum obejmują częściowo także
odsłonę pojawiającą się po zamknięciu wewnętrznych skrzydeł. To otwarcie na-
staw ołtarzowych zdobią przeważ-
nie obrazy, natomiast niezwykle
rzadko pojawiają się płaskorzeź-
bione sceny - w Lubece zastoso-
wano wyłącznie medium rzeź-
biarskie, w Gdańsku zaś mieszane
- reliefy na rewersach wewnętrz-
nych skrzydeł, malowane sceny na
awersach skrzydeł środkowych.
Istnieje bardzo niewiele nastaw7,
w których dwie odsłony mają
opracowanie snycerskie - kra-
kowskie retabulum Wita Stosza
z lat 1477-148934, nastawa Hansa
Wittena w Borna35, tryptyk w koś-
ciele św. Mikołaja we Friesach
w Karyntii z łat 1510-151036,
tryptyk w7 kościele św. Krzyża
w Kojsku w Słowenii z 1515 r.37
Kilka przykładów znajduje się
również w Szwecji - są to penta-
mie pochodzi z połowy XV w.,
pozostałe zaś z Funbo, z Vastra
Ed, Sanga i Vada (trzy ostatnie w Muzeum Narodowym w7 Sztokholmie)
z początku XVI w. Nastawy te malowane mają jedynie rewersy zewnętrznych
skrzydeł, natomiast pozostałe dwie odsłony pozostają czysto snycerskie38.
Dotychczas nie ustalono wzorcowego rozwiązania dla nastaw o dwóch odsło-
nach rzeźbionych39. Retabulum z Lubeki stanowa najstarszy znany przykład.
34 Wojciech Marcinkowski, Uwagi o typie krakowskiej nastawy Wita Stwosza, „Folia Historiae
Artium” 1989, nr 25, s. 17.
35 Walter Hentschel, Hans Witten. Der Meister H.W., Leipzig 1938, s. 80, il. 58.
36 Anton Fritz, Karntens Flugelaltare, Klagenfurt 1975, s. 24. Peter Tangeberg, Holzskulptur
und Altarschrein. Studien zu Form, Materiał und Technik. Mittelalterliche Plastik in Schweden,
Miinchen 1989, s. 136-137.
37 Emilijan Cevc, Gotsko kiparstvo, Ljubljana 1967, kat. 102.
38 Tangeberg, Holzskulptur und Altarschrein..., s. 136-137.
39 Marcinkowski sugeruje, że mogło nim być retabulum Hansa z Judenburga, zamówione
w 1421 r. dla fary w Bożen (Bolzano), które zachowało się we fragmentach, zob. Marcinkowski,
ptyki, z których najwcześniejszy,
w kościele św. Olafa w Sztokhol-
II. 9. Reliefy rewersów wewnętrznych skrzydeł retabulum
ołtarza głównego, ukończone w 1425 r., Lubeka,
Marienkirche, wg Kunst und Liturgie
36
Należy też zauważyć, że w centrum obu nastaw znalazła się scena Koronacji.
Powinowactwa gdańskiego i lubeckiego retabulum obejmują częściowo także
odsłonę pojawiającą się po zamknięciu wewnętrznych skrzydeł. To otwarcie na-
staw ołtarzowych zdobią przeważ-
nie obrazy, natomiast niezwykle
rzadko pojawiają się płaskorzeź-
bione sceny - w Lubece zastoso-
wano wyłącznie medium rzeź-
biarskie, w Gdańsku zaś mieszane
- reliefy na rewersach wewnętrz-
nych skrzydeł, malowane sceny na
awersach skrzydeł środkowych.
Istnieje bardzo niewiele nastaw7,
w których dwie odsłony mają
opracowanie snycerskie - kra-
kowskie retabulum Wita Stosza
z lat 1477-148934, nastawa Hansa
Wittena w Borna35, tryptyk w koś-
ciele św. Mikołaja we Friesach
w Karyntii z łat 1510-151036,
tryptyk w7 kościele św. Krzyża
w Kojsku w Słowenii z 1515 r.37
Kilka przykładów znajduje się
również w Szwecji - są to penta-
mie pochodzi z połowy XV w.,
pozostałe zaś z Funbo, z Vastra
Ed, Sanga i Vada (trzy ostatnie w Muzeum Narodowym w7 Sztokholmie)
z początku XVI w. Nastawy te malowane mają jedynie rewersy zewnętrznych
skrzydeł, natomiast pozostałe dwie odsłony pozostają czysto snycerskie38.
Dotychczas nie ustalono wzorcowego rozwiązania dla nastaw o dwóch odsło-
nach rzeźbionych39. Retabulum z Lubeki stanowa najstarszy znany przykład.
34 Wojciech Marcinkowski, Uwagi o typie krakowskiej nastawy Wita Stwosza, „Folia Historiae
Artium” 1989, nr 25, s. 17.
35 Walter Hentschel, Hans Witten. Der Meister H.W., Leipzig 1938, s. 80, il. 58.
36 Anton Fritz, Karntens Flugelaltare, Klagenfurt 1975, s. 24. Peter Tangeberg, Holzskulptur
und Altarschrein. Studien zu Form, Materiał und Technik. Mittelalterliche Plastik in Schweden,
Miinchen 1989, s. 136-137.
37 Emilijan Cevc, Gotsko kiparstvo, Ljubljana 1967, kat. 102.
38 Tangeberg, Holzskulptur und Altarschrein..., s. 136-137.
39 Marcinkowski sugeruje, że mogło nim być retabulum Hansa z Judenburga, zamówione
w 1421 r. dla fary w Bożen (Bolzano), które zachowało się we fragmentach, zob. Marcinkowski,
ptyki, z których najwcześniejszy,
w kościele św. Olafa w Sztokhol-
II. 9. Reliefy rewersów wewnętrznych skrzydeł retabulum
ołtarza głównego, ukończone w 1425 r., Lubeka,
Marienkirche, wg Kunst und Liturgie
36