DOI article:
Kobe, Rainer: Isaac van den Blocke, malarz i menonita w Gdańsku na początku XVII w. Czy jest coś menonickiego w jego obrazach Wąska i przestronna droga?
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.43445#0054
Rainer Kobe duchowości anabaptystycznej, z którego pochodzi tetragram. Jej autorem jest Hans
Denek, przyjaciel i współpracownik Ludwiga Hatzera. Zdobiący kartę tytułową
drzeworyt jest prawdopodobnie dziełem Hansa Wechtlina35.
Denek zaatakował w swojej broszurze luterańską doktrynę usprawiedli-
wienia przez wiarę i jej „błądzących pasterzy”. Piętnował tych, którzy głoszą
świadectwo Chrystusa słowami „Vom Gesetz Gottes”, ale zaprzeczają mu czyna-
mi36. Według Dencka codzienne życie
człowieka winno być ukierunkowa-
ne na Chrystusa jako wzór37. Wiel-
kie znaczenie miało dla niego wez-
wanie do prawdziwie Chrystusowej
drogi, powtarzane później tak często
przez menonitów. Luterańskie sfor-
mułowanie solafide nie satysfakcjo-
nowało Dencka, podobnie jak póź-
niej Menno Simonsa. Menno pisał,
że doktryna luterańska może prowa-
dzić do sytuacji, w której jej zwolen-
nicy, odwołując się do prawdziwej
wiary, w rzeczywistości mogliby po-
paść w rozpasane życie „obfitego je-
dzenia i picia... przepychu i splendo-
ru; cudzołóstwa, kłamstwa, oszustwa,
plugastwa, wiarołomstwa”38. Przeciw-
stawił jej drogę życia opartą na ścisłej
dyscyplinie i moralności chrześcijań-
skiej „społeczności świętych”.
Karta tytułowa broszury Dencka
- w swojej strukturze i wewnętrznej
logice - należy do wczesnych reforma-
cyjnych ilustracji „rozstajnych dróg”
(il. 8). Poniżej tytułu i nazwiska autora, po lewej stronie, na cokole ukazany jest
baranek, zaopatrzony w łacińską inskrypcję: „jam jest drogą, prawdą i życiem”39.
Po przeciwnej stronie przedstawienia umieszczony został wyłaniający się z krzewu,
zwinięty wąż, zwrócony w lewo. Na jego ciele można odczytać biegnące z góry
II. 7. Hans Denek, Vom Gesetz Gottes, karta tytułowa,
Strasburg 1526, Bayerische Staatsbibliothek Munchen,
Res/4 Mor. 580
CUuSuttttr oculi
twiu rtitw W-
Hi ’ . i
MGIA J
2fpcrunriir«ciili»tftri
Uif ta ®fat^<grtjabrn
wttWnnwt.
S£rt tia fictii Bi
©cicntss fonu ctilKlS.
Ausgabe [w:] Hans Denek, Vom Gesetz und von der Liebe. Zwei Schriften, ed. Wolfgang Kraul?,
Weisenheim am Berg 2007, s. 85-87.
35 Muller, Lespremieres apparitions du tetragramme..., s. 274, przyp. 25.
36 Hans Denek, Schriften, Bd. 2, Religióse Schriften, hrsg. Walter Fellmann, Quellen und
Forschungen zur Reformationsgeschichte, Bd. 24, Gutersloch 1956, s. 51-52.
37 Ibidem, s. 50, 53.
38 Simons, The True Christian Faith..., s. 333.
39 Jan 14.6.
48
Denek, przyjaciel i współpracownik Ludwiga Hatzera. Zdobiący kartę tytułową
drzeworyt jest prawdopodobnie dziełem Hansa Wechtlina35.
Denek zaatakował w swojej broszurze luterańską doktrynę usprawiedli-
wienia przez wiarę i jej „błądzących pasterzy”. Piętnował tych, którzy głoszą
świadectwo Chrystusa słowami „Vom Gesetz Gottes”, ale zaprzeczają mu czyna-
mi36. Według Dencka codzienne życie
człowieka winno być ukierunkowa-
ne na Chrystusa jako wzór37. Wiel-
kie znaczenie miało dla niego wez-
wanie do prawdziwie Chrystusowej
drogi, powtarzane później tak często
przez menonitów. Luterańskie sfor-
mułowanie solafide nie satysfakcjo-
nowało Dencka, podobnie jak póź-
niej Menno Simonsa. Menno pisał,
że doktryna luterańska może prowa-
dzić do sytuacji, w której jej zwolen-
nicy, odwołując się do prawdziwej
wiary, w rzeczywistości mogliby po-
paść w rozpasane życie „obfitego je-
dzenia i picia... przepychu i splendo-
ru; cudzołóstwa, kłamstwa, oszustwa,
plugastwa, wiarołomstwa”38. Przeciw-
stawił jej drogę życia opartą na ścisłej
dyscyplinie i moralności chrześcijań-
skiej „społeczności świętych”.
Karta tytułowa broszury Dencka
- w swojej strukturze i wewnętrznej
logice - należy do wczesnych reforma-
cyjnych ilustracji „rozstajnych dróg”
(il. 8). Poniżej tytułu i nazwiska autora, po lewej stronie, na cokole ukazany jest
baranek, zaopatrzony w łacińską inskrypcję: „jam jest drogą, prawdą i życiem”39.
Po przeciwnej stronie przedstawienia umieszczony został wyłaniający się z krzewu,
zwinięty wąż, zwrócony w lewo. Na jego ciele można odczytać biegnące z góry
II. 7. Hans Denek, Vom Gesetz Gottes, karta tytułowa,
Strasburg 1526, Bayerische Staatsbibliothek Munchen,
Res/4 Mor. 580
CUuSuttttr oculi
twiu rtitw W-
Hi ’ . i
MGIA J
2fpcrunriir«ciili»tftri
Uif ta ®fat^<grtjabrn
wttWnnwt.
S£rt tia fictii Bi
©cicntss fonu ctilKlS.
Ausgabe [w:] Hans Denek, Vom Gesetz und von der Liebe. Zwei Schriften, ed. Wolfgang Kraul?,
Weisenheim am Berg 2007, s. 85-87.
35 Muller, Lespremieres apparitions du tetragramme..., s. 274, przyp. 25.
36 Hans Denek, Schriften, Bd. 2, Religióse Schriften, hrsg. Walter Fellmann, Quellen und
Forschungen zur Reformationsgeschichte, Bd. 24, Gutersloch 1956, s. 51-52.
37 Ibidem, s. 50, 53.
38 Simons, The True Christian Faith..., s. 333.
39 Jan 14.6.
48