DOI Artikel:
Bladowska, Aurelia: Architektura Szpitala Miejskiego w Gdańsku Wrzeszczu
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.43445#0127
dla pacjentów umieszczono dodatkowo elektryczne wentylatory66. Kompleks
szpitalny został przyłączony do miejskich sieci gazowej i elektrycznej, dzięki
czemu zainstalowano w nim oba rodzaje oświetlenia6'.
Wykończenie wnętrz ułatwiało utrzymanie czystości. Na oddziałach dla
chorych zaokrąglono kanty i naroża pomieszczeń. Ściany pomalowano farbą
olejną, wszędzie zamontowano gładkie skrzydła drzwiowe68. Podłogi zostały
wyłożone linoleum. W salach operacyjnych, toaletach, łazienkach i pokojach
gospodarczych położono płytki ceramiczne69. Wszystkie budynki, w których
przebywali pacjenci, łącznie z barakami, zaopatrzono w dodatkowe pomiesz-
czenia, które ułatwiały opiekę nad chorymi70.
Zabudowa lazaretu wyraźnie wpisywała się w proces ewolucji architektury
szpitalnej, łączącej w owym czasie koncepcję od rozdrobnienia na wiele małych
obiektów ku koncentracji. Wykorzystanie korzyści płynących zarówno z zabu-
dowy pawilonowej, jak i budynków korytarzowych nie było wyjątkiem w nie-
mieckiej architekturze. Rozplanowaniem budynków, podziałem ich wnętrz oraz
układem całego projektu gdański szpital nawiązywał do ówczesnych rozwiązań
stosowanych w Niemczech71. Tym, co odróżniało go od innych placówek, była
jedynie szata.
Zespół gdańskiego Szpitala Miejskiego powstał jako spójne założenie, prze-
myślane zarówno pod względem funkcjonalnym, jak i estetycznym. Umiesz-
czone wzdłuż wschodniej krawędzi parceli reprezentacyjne budynki o charakte-
rze mieszkalno-administracyjnym otrzymały skromną, delikatnie historyzującą
szatę, która miała zapewnić oglądającemu przyjemne wrażenia. Gmachy te nie
odbiegały znacząco od architektury większości budowanych w tym czasie szpi-
tali. Dalsze obiekty szpitalne i gospodarcze otrzymały znacznie skromniejsze
formy, zgodnie z zasadą decorum. Forma budynków, szczególnie tych, które
mieściły sale dla chorych, została opracowana z myślą o optymalizacji kosztów
związanych z utrzymaniem72.
66 Latem sale chorych były wietrzone za pomocą uchylnych skrzydeł okiennych,
zob. ibidem, s. 174.
67 Ibidem, s. 174.
68 Gesichtspunkte beim Bau des neuen stadtichen Krankenhauses, „Danziger Zeitung” 1911,
nr 180, Abend Ausgabe (Zweites Blatt), s. 1.
69 Mańkowski, Neuzeitliche Krankenhausbauten, „Ostdeutsche Bauzeitung” 1912, Jg. 10, nr.
7, s. 25; Monographien..., s. 174.
70 W skład dodatkowych pomieszczeń wchodziły: pokój badań, łazienka, toalety, składzik
narzędzi, podręczna kuchnia, sala do mycia basenów itp. Liczba i wielkość tych pomieszczeń
były dostosowane do przeznaczenia poszczególnych budynków. Znajdujące się na wszyst-
kich oddziałach pokoje dla personelu umożliwiały pracownikom pełnienie dyżurów przez
całą dobę.
71 Wielkością oraz sposobem połączenia poszczególnych budynków Szpital Miejski przy-
pomina inne niemieckie placówki medyczne m.in. w Karlsruhe, Dusseldorfie, Monachium-
-Schwabingu, czy nieco mniejszy szpital w Górlitz, zob. Murken, Vom Armenhospital...,
s. 206, 211.
72 Erlauterungsbericht..., s. 5; Danzig 15 August, Das grofie..., s. 2.
Architektura
Szpitala
Miejskiego...
121
szpitalny został przyłączony do miejskich sieci gazowej i elektrycznej, dzięki
czemu zainstalowano w nim oba rodzaje oświetlenia6'.
Wykończenie wnętrz ułatwiało utrzymanie czystości. Na oddziałach dla
chorych zaokrąglono kanty i naroża pomieszczeń. Ściany pomalowano farbą
olejną, wszędzie zamontowano gładkie skrzydła drzwiowe68. Podłogi zostały
wyłożone linoleum. W salach operacyjnych, toaletach, łazienkach i pokojach
gospodarczych położono płytki ceramiczne69. Wszystkie budynki, w których
przebywali pacjenci, łącznie z barakami, zaopatrzono w dodatkowe pomiesz-
czenia, które ułatwiały opiekę nad chorymi70.
Zabudowa lazaretu wyraźnie wpisywała się w proces ewolucji architektury
szpitalnej, łączącej w owym czasie koncepcję od rozdrobnienia na wiele małych
obiektów ku koncentracji. Wykorzystanie korzyści płynących zarówno z zabu-
dowy pawilonowej, jak i budynków korytarzowych nie było wyjątkiem w nie-
mieckiej architekturze. Rozplanowaniem budynków, podziałem ich wnętrz oraz
układem całego projektu gdański szpital nawiązywał do ówczesnych rozwiązań
stosowanych w Niemczech71. Tym, co odróżniało go od innych placówek, była
jedynie szata.
Zespół gdańskiego Szpitala Miejskiego powstał jako spójne założenie, prze-
myślane zarówno pod względem funkcjonalnym, jak i estetycznym. Umiesz-
czone wzdłuż wschodniej krawędzi parceli reprezentacyjne budynki o charakte-
rze mieszkalno-administracyjnym otrzymały skromną, delikatnie historyzującą
szatę, która miała zapewnić oglądającemu przyjemne wrażenia. Gmachy te nie
odbiegały znacząco od architektury większości budowanych w tym czasie szpi-
tali. Dalsze obiekty szpitalne i gospodarcze otrzymały znacznie skromniejsze
formy, zgodnie z zasadą decorum. Forma budynków, szczególnie tych, które
mieściły sale dla chorych, została opracowana z myślą o optymalizacji kosztów
związanych z utrzymaniem72.
66 Latem sale chorych były wietrzone za pomocą uchylnych skrzydeł okiennych,
zob. ibidem, s. 174.
67 Ibidem, s. 174.
68 Gesichtspunkte beim Bau des neuen stadtichen Krankenhauses, „Danziger Zeitung” 1911,
nr 180, Abend Ausgabe (Zweites Blatt), s. 1.
69 Mańkowski, Neuzeitliche Krankenhausbauten, „Ostdeutsche Bauzeitung” 1912, Jg. 10, nr.
7, s. 25; Monographien..., s. 174.
70 W skład dodatkowych pomieszczeń wchodziły: pokój badań, łazienka, toalety, składzik
narzędzi, podręczna kuchnia, sala do mycia basenów itp. Liczba i wielkość tych pomieszczeń
były dostosowane do przeznaczenia poszczególnych budynków. Znajdujące się na wszyst-
kich oddziałach pokoje dla personelu umożliwiały pracownikom pełnienie dyżurów przez
całą dobę.
71 Wielkością oraz sposobem połączenia poszczególnych budynków Szpital Miejski przy-
pomina inne niemieckie placówki medyczne m.in. w Karlsruhe, Dusseldorfie, Monachium-
-Schwabingu, czy nieco mniejszy szpital w Górlitz, zob. Murken, Vom Armenhospital...,
s. 206, 211.
72 Erlauterungsbericht..., s. 5; Danzig 15 August, Das grofie..., s. 2.
Architektura
Szpitala
Miejskiego...
121