Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (15.2016)

v ok r ® AJTSi cht

'OtIii-i;; ■_£_V V , , ?_2_Ż_li— — V ■
II. 2. Sąd Miejski i Krajowy (Stadt- und Landgericht), budynek sądowo-administracyjny
(Geschaefts Haus), elewacja frontowa, Więzienie w Gdańsku w systemach represji XX wieku,
red. Teodor Szymanowski, Warszawa 2005, s. 27
Budynek sądowo-administracyjny (Geschaefts Haus), najbardziej repre-
zentacyjny spośród wszystkich trzech budowli, otrzymał neorenesansową,
stosunkowo oszczędną oprawę architektoniczną, nawiązującą do architektury
florenckiego quattrocento. Był to prosty, dwukondygnacyjny, podpiwniczony
budynek. Bryła miała kształt niskiego wydłużonego prostokąta, a dzięki zasto-
sowanym elementom architektonicznym sprawiała wrażenie lekkiej i subtel-
nej. Po obu stronach fasady znajdowały się dwie bramy wjazdowe prowadzące
na podwórze (dziedzińce przewidziane ówcześnie dla publiczności), obie
zakończone od góry półokrągłym łukiem. Elewacja frontowa, znajdująca się
w pierzei Nowych Ogrodów, przedzielona została wertykalnymi i horyzon-
talnymi liniami tworzącymi efekt harmonii, równowagi i symetrii.
Na poziomie parteru fasada została ozdobiona boniowaniem, zaś na pię-
trze wprowadzono rytmicznie rozmieszczone pilastry. W dolnej kondygna-
cji, po środku znajdowały się: główne wejście ozdobione portykiem, cztery
biforyjne, okrągłołukowe okna i dwa małe kwadratowe otwory okienne przy
samych bramach wjazdowych. Z kolei górną kondygnację zdobiło dziesięć pro-
stokątnych identycznych okien z dekoracyjnymi geometrycznymi płycinami
pod każdym z nich. Całość zwieńczono czterospadowym dachem, zasłoniętym
częściowo attyką w formie balustrady.
Rzut budynku, zwarty i przejrzysty, na planie prostokąta, z nieco roz-
budowaną od strony głównej częścią reprezentacyjnej elewacji przy ulicy
Nowe Ogrody, miał kształt litery T. Na parterze umieszczono policję, gabi-
nety i biura sędziów, urząd do ścigania przestępstw, biuro doradcze, pokój
gońców oraz dwie poczekalnie - jedną dla przestępców i jedną dla świadków.

Zespół
gmachów
sądowych...

131