DOI Artikel:
Kaczmarska, Karolina: Zespół gmachów sądowych przy ulicy Nowe Ogrody w Gdańsku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.43445#0159
Budynek sądu z 1910 r. wpasował się więc idealnie w wygląd i funkcję arterii
łączącej Siedlce i Suchanino z zabytkowym Śródmieściem Gdańska. Zabudowa
przy ulicy Nowe Ogrody miała być wyrazem poglądów cesarza niemieckiego
na architekturę traktowaną jako środek politycznej manifestacji władz państwa.
Odzwierciedlała ona dążenia doby historyzmu do połączenia formy, funkcji i stylu
z postępem technicznym, a także ze zjawiskiem nacjonalizmu w sztuce. Sąd dosko-
nale wkomponował się w tę historyzującą zabudowę, która już na zawsze zmieniła
oblicze miasta.
W czasie drugiej wojny światowej najwięcej zniszczeń, bo aż 90%, dotknęło Śród-
mieście44. Szkody wyrządzone w wyniku działań Armii Czerwonej lub z rozmysłem
dokonane przez wojska hitlerowskie, ominęły częściowo okolice ulicy Nowe Ogrody.
Zespół budynków sądowych pozostał niemal nieuszkodzony, a nowe władze mogły
się do nich wprowadzić zaraz po wycofaniu się wojsk. Z oryginalnego wnętrza
i wyposażenia budynku zachowały się m.in. dekoracyjna krata metalowa w głów-
nym hallu na parterze, powtarzające się na korytarzach parteru i pierwszego piętra
lawaterze, bogata stolarka drzwiowa, balustrady, a także okna witrażowe w hallu
głównym i stropy w salach sądowych. W okresie powojennym sąd przechodził
liczne remonty i odbudowy, jednak dopiero w trakcie przeprowadzonej w 2014 r.
renowacji konserwatorskiej po raz pierwszy wykonano badania stratygraficzne,
które dostarczyły informacji na temat oryginalnej kolorystyki elewacji i jej detalu
architektonicznego, umożliwiając tym samym odtworzenie oryginalnego wyglądu
gmachu sądowego z początku XX w. (il. 24, 25).
II. 24. Gmach sądu przy ulicy Nowe Ogrody 30/34 (Kónigliche Land- und Amtsgericht),
elewacja frontowa, stan obecny, fot. K. Kaczmarska
44 Maciej Nowakowski, Sto lat planowania przestrzeni polskich miast (1910-2010), Warszawa
2013, s. 116.
Zespół
gmachów
sądowych...
153
łączącej Siedlce i Suchanino z zabytkowym Śródmieściem Gdańska. Zabudowa
przy ulicy Nowe Ogrody miała być wyrazem poglądów cesarza niemieckiego
na architekturę traktowaną jako środek politycznej manifestacji władz państwa.
Odzwierciedlała ona dążenia doby historyzmu do połączenia formy, funkcji i stylu
z postępem technicznym, a także ze zjawiskiem nacjonalizmu w sztuce. Sąd dosko-
nale wkomponował się w tę historyzującą zabudowę, która już na zawsze zmieniła
oblicze miasta.
W czasie drugiej wojny światowej najwięcej zniszczeń, bo aż 90%, dotknęło Śród-
mieście44. Szkody wyrządzone w wyniku działań Armii Czerwonej lub z rozmysłem
dokonane przez wojska hitlerowskie, ominęły częściowo okolice ulicy Nowe Ogrody.
Zespół budynków sądowych pozostał niemal nieuszkodzony, a nowe władze mogły
się do nich wprowadzić zaraz po wycofaniu się wojsk. Z oryginalnego wnętrza
i wyposażenia budynku zachowały się m.in. dekoracyjna krata metalowa w głów-
nym hallu na parterze, powtarzające się na korytarzach parteru i pierwszego piętra
lawaterze, bogata stolarka drzwiowa, balustrady, a także okna witrażowe w hallu
głównym i stropy w salach sądowych. W okresie powojennym sąd przechodził
liczne remonty i odbudowy, jednak dopiero w trakcie przeprowadzonej w 2014 r.
renowacji konserwatorskiej po raz pierwszy wykonano badania stratygraficzne,
które dostarczyły informacji na temat oryginalnej kolorystyki elewacji i jej detalu
architektonicznego, umożliwiając tym samym odtworzenie oryginalnego wyglądu
gmachu sądowego z początku XX w. (il. 24, 25).
II. 24. Gmach sądu przy ulicy Nowe Ogrody 30/34 (Kónigliche Land- und Amtsgericht),
elewacja frontowa, stan obecny, fot. K. Kaczmarska
44 Maciej Nowakowski, Sto lat planowania przestrzeni polskich miast (1910-2010), Warszawa
2013, s. 116.
Zespół
gmachów
sądowych...
153