DOI Artikel:
Barczyk, Alina: Rokokwe rzeźby z ogrodzenia pałacu Mniszchów w Gdańsku: autorstwo - styl - program ikonograficzny
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.61185#0030
Alina
Barczyk
II. 4. Brama pałacu Mniszchów przy Długich Ogrodach, pocztówka, fot. domena
publiczna
Rozmieszczenie i układy poszczególnych figur wyraźnie sugerują, że zostały
one wykonane z myślą o ustawieniu w miejscach docelowych. Wprowadzono
układ antytetyczny. Kobiece personifikacje oraz flankujące bramę putta zwra-
cają się w stronę osi wyznaczonej przez główny przejazd. Ogrodzenie nie istnieje,
lecz zarówno większość przedstawień figuralnych, jak i wazy zachowały się i stano-
wią część zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku13. Cały zespół rzeźb wyko-
nanych z piaskowca datuje się na około 1750 r.14 Wzmianka archiwalna o zakupie
przez Mniszcha w 1751 r.15 posesji, na której wzniesiono pałac, pozwala na okre-
ślenie czasu powstania figur na pierwszą połowę lat pięćdziesiątych XVIII w.
Godna podkreślenia jest stylistyka rzeźb - utrzymanych w konwencji rokokowej.
Obie figury kobiece, odziane w antykizujące stroje, usadzono na przyczół-
kach. Identyfikację bogiń umożliwiają atrybuty. Po zachodniej stronie przejazdu
bramnego znajdowała się Minerwa (il. 5). Ekspresję rzeźby podkreślono przez skręt
tułowia, wysunięcie ku przodowi lewej, zgiętej w kolanie nogi i gestykulację. Lewa
ręka podtrzymuje tarczę o asymetrycznym wykroju, zdobioną głową Meduzy.
13 Muzeum Narodowemu w Gdańsku dziękuję za możliwość przyjrzenia się rzeźbom oraz
udostępnienie posiadanej dokumentacji.
14 Informacje podano m.in. na przechowywanych w MNG kartach obiektów.
15 Archiwum Państwowe w Gdańsku, Akta Miasta Gdańska. Księgi gruntowe (1357-1830),
sygn. 300, 32/16, s. 137-138; Ewa Barylewska-Szymańska, Zofia Maciakowska, Szlachcic miesz-
czaninem? Miejsca zamieszkania polskiej szlachty w osiemnastowiecznym Gdańsku, „Klio” 2017,
t. 41, nr 2, s. 118.
30
Barczyk
II. 4. Brama pałacu Mniszchów przy Długich Ogrodach, pocztówka, fot. domena
publiczna
Rozmieszczenie i układy poszczególnych figur wyraźnie sugerują, że zostały
one wykonane z myślą o ustawieniu w miejscach docelowych. Wprowadzono
układ antytetyczny. Kobiece personifikacje oraz flankujące bramę putta zwra-
cają się w stronę osi wyznaczonej przez główny przejazd. Ogrodzenie nie istnieje,
lecz zarówno większość przedstawień figuralnych, jak i wazy zachowały się i stano-
wią część zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku13. Cały zespół rzeźb wyko-
nanych z piaskowca datuje się na około 1750 r.14 Wzmianka archiwalna o zakupie
przez Mniszcha w 1751 r.15 posesji, na której wzniesiono pałac, pozwala na okre-
ślenie czasu powstania figur na pierwszą połowę lat pięćdziesiątych XVIII w.
Godna podkreślenia jest stylistyka rzeźb - utrzymanych w konwencji rokokowej.
Obie figury kobiece, odziane w antykizujące stroje, usadzono na przyczół-
kach. Identyfikację bogiń umożliwiają atrybuty. Po zachodniej stronie przejazdu
bramnego znajdowała się Minerwa (il. 5). Ekspresję rzeźby podkreślono przez skręt
tułowia, wysunięcie ku przodowi lewej, zgiętej w kolanie nogi i gestykulację. Lewa
ręka podtrzymuje tarczę o asymetrycznym wykroju, zdobioną głową Meduzy.
13 Muzeum Narodowemu w Gdańsku dziękuję za możliwość przyjrzenia się rzeźbom oraz
udostępnienie posiadanej dokumentacji.
14 Informacje podano m.in. na przechowywanych w MNG kartach obiektów.
15 Archiwum Państwowe w Gdańsku, Akta Miasta Gdańska. Księgi gruntowe (1357-1830),
sygn. 300, 32/16, s. 137-138; Ewa Barylewska-Szymańska, Zofia Maciakowska, Szlachcic miesz-
czaninem? Miejsca zamieszkania polskiej szlachty w osiemnastowiecznym Gdańsku, „Klio” 2017,
t. 41, nr 2, s. 118.
30