Towarzystwo Naukowe <Lublin> / Wydział Historyczno-Filologiczny [Hrsg.]: Roczniki Humanistyczne (23.1975)

114

RECENZJE, KOMUNIKATY

murów określających rozpiętość korpusu nawowe-
go, kryje pierwotne relikty (potrzebne są badania
architektoniczne i archeologiczne). Jest to duża roz-
piętość około 13 metrów. Wykrój okna w nawie
otwierającego się od południa na dzisiejszy chór
muzyczny, odbiega od pozostałych, co może świad-
czyć o jego najstarszym charakterze. Pierwotna
wysokość korpusu nawowego mogła sięgać gzymsu
obiegającego obecnie wnętrze, a wspomniany wy-
żej otwór w wieży otwierałby się w kierunku
przestrzeni między ewentualnym stropem a więźbą
dachową. Taką bryłę zda się potwierdzać występo-
wanie ponad tym gzymsem drugiej galerii now-
szych okien o wykroju renesansowym. Ponadto
pierwotną geometrię szczytu zachodniego wydaje
się wyznaczać zachowany uskok na północnej
krawędzi fasady zachodniej, (oznaczony na il. 1).
Takie elementy jak: położenie osady na pierwot-
nym szlaku handlowym z Wielkopolski i Śląska na

Litwę i Ruś, strategiczne położenie przy przepra-
wie na Wiśle, pozostałość po gródku w postaci
wolnostojącej wieży3, wskazują na realność łącze-
nia tych elementów i określenia osadnictwa na tym
terenie jako efekt domeny książęcej z charakterem
zachowanych reliktów budownictwa, (wieża i
kościół emperowy z wieżą w fasadzie zachodniej)
typowym dla fundacji rycerskiej XIII w.4
Na marginesie tego komunikatu autor sygnali-
zuje zwrócenie swej uwagi na pierwotny kościół
(dzisiaj kaplica św. Anny) w Janowcu n/Wisłą.
Posiada on pewne cechy łączące tego typu funda-
cje jakich można się spodziewać w Kazimierzu
Dolnym i być może Janowcu.
Od września 1975 r. autor zajął się tym
tematem, dalsze badania dadzą pełniejsze dane
pozwalające być może sprecyzować a nawet dato-
wać omawiane wyżej obiekty w Kazimierzu i
Janowcu.

Wojciech Koziejowski

ZARYS HISTORII WŁÓKIENNICTWA NA ZIEMIACH POLSKICH
DO KOŃCA XVIII WIEKU. Red. J. Kamińska, I. Turnau. Wrocław — Warszawa
—- Kraków 1966

Wydana w 1966 r. zbiorowa praca pod red.
Janiny Kamińskiej i Ireny Turnau Zarys historii
włókiennictwa na ziemiach polskich do końca XVIII
wieku stanowi obszerne studium całokształtu wyt-
wórczości włókienniczej w Polsce we wszystkich jej
przejawach od starożytności aż do końca XVIII w.
Z ukazanej do tego czasu pokaźnej liczby
publikacji z dziedziny włókiennictwa tylko niektó-

re, i to przeważnie z ubiegłego stulecia czy też z
początku XX w., prezentują stan badań nad
włókiennictwem albo stanowią pewną próbę cało-
ściowego ujęcia powszechnej historii różnych
branż włókienniczych* 1. Poza tym ukazały się
nieliczne pozycje o charakterze przyczynkowym,
dotyczące produkcji włókienniczej w poszczegól-
nych miastach czy regionach Polski2 Zebrano

' Na romański charakter stylowy wieży wolnostojącej tzw. stołpu w Lublinie leżącym na tym samym szlaku handlowym, w ówczesnej
dzielnicy krakowsko-sandomierskiej, siedzibie kasztelana, zwróci! uwagę W. Koziejowski („Studia i Materiały Lubelskie" Muzeum
Okręgowe w Lublinie, z. VIII), oraz omówienie tej pracy w Rocznikach Humanistycznych (23:1975 z. 5) — tym samym autor widzi realność
wiązania rodowodu wieży w Kazimierzu z XIII wiekiem.
4 A. Tomaszewski. Romańskie kościoły z emporami zachodnimi. Wrocław 1974 s. 155-174.
1 Ł. Gołębiowski. Ubiory ir Polsce od najdawniejszych czasów do chwil obecnych, sposobem dykeyonarza ułożone i opisane. Warszawa
1830; J. Kołaczkowski. Wiadomości tyczące się przemysłu i sztuki w dawnej Polsce. Lwów 1905; E. Świeykowski. Zarys artystycznego
rozwoju tkactwa i hafciarstwa. Kraków 1906.
E, Makowska-Gulbinowa. Wileńskie cechy tkackt&jdo roku 1795. „Ateneum Wileńskie" 1924 z. 5-6; S. Herbst. Toruńskie cechy
rzemieślnicze. Zarys przeszłości. Toruń 1933; W. Dtugoborski. Wrocławski przemysł tekstylny u> XVIII w. „Sobótka" 5:1950; }.
Kamińska. Tkaniny z osady rzemieślniczo-rybackiej z XII-XIII wieku >r Gdańsku. „Polska Sztuka Ludowa" 1952 nr. 2 s. 74-76: F. Kotula.
Łańcucki ośrodek tkacki »• XVII i XVIII wieku. „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej" 2:1954 nr 4: M. Bogucka. Gdańskie rzemiosło
tekstylne od XVI do połowy XVII wieku. Wrocław 1956; J. Deresiewicz. Produkcja sukiennicza i sukiennicze znaki towarowe w
Wiclkopolsce w 2 poi. XVIII n>. W: Studia i materiały do dziejów Wielkopolski i Pomorza. T. I. Poznań 1956 z. 2; W. Holubowicz. Opole w
wiekach X-XIl. Katowice 1956; J. Kamińska, A. Nahlik. Włókiennictwo gdańskie X-XIII wieku. Łódź 1958: S. Krakowski.
Sukiennictwo w Częstochowie na tle rejonu do potowy XVII tricku. „Rocznik Łódzki” 1:1958 s. 149-162.