DOI Artikel:
Knapiński, Ryszard: Nieznana odyseja płockich zabytków
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27407#0057
NIEZNANA ODYSEJA PŁOCKłCH ZABYTKÓW
53
Uniwersytetu Wrocławskiego, w cełach rekonesansu jako wysłannik marszałka
Hermanna Goeringa.
Wywieziony w 194! r. księgozbiór Biblioteki Seminarium Duchownego w
Płocku do dziś uchodzi za zaginiony. Od czasu do czasu pojawiają się ślady
jego istnienia. Nie wiadomo, gdzie się obecnie znajduje, a odyseja płockich
rękopisów nadal trwa.
Dnia 28 maja 1973 r. pojawił się na aukcji Hartung und Karl w Monachium
Poufy/tkał procki z XII w., zrabowany razem z BiMń/ Podejmowane
próby jego rewindykacji nie powiodły się^.
Los okazał się łaskawszy dla B1M/ płockie/. Dnia 13 września 1978 r., po
prawie czterdziestu latach od rabunku, przybył do ówczesnego ordynariusza
płockiego, bpa Bogdana Sikorskiego, prof. H. J. Beug, prorektor Uniwersytetu
w Getyndze, przekazując w jego ręce zaginioną i uważaną za straconą na
zawsze romańską B/M/p płockr/. Niestety, nie sporządzono w Płocku żadnego
protokołu dokonanej rewindykacji.
Obecnie, po 50 latach od wydarzeń wojennych, udało się ustalić i dokładniej
opisać dramatyczne losy odzyskanego rękopisu^". Z otrzymanych przez nas
fotokopii dokumentów z akt rektorskich Georg-August-Universitat w Getyndze
(sygn. P/10704-4) daje się odtworzyć dość dokładnie przebieg rabunku księgo-
zbioru i dalsze dzieje BihłB płockie/ aż do chwili jej zwrotu^'.
Zebrana dokumentacja powstała po wojnie i zawiera odtworzone ex po^r in-
teresujące nas fakty. Pierwsza krótka notatka z dnia 30 lipca 1957 r., sporzą-
dzona przez dra Kurta Forstreutera, kuratora Staatliches Archivlager w Getyn-
dze (Staatsarchivrat, tego samego, który kwitował odbiór nieokreślonego doku-
mentu papieskiego z XII w.), podkreśla wyjątkową wartość iluminacji rękopisu
z Płocka i zaleca przeprowadzenie jego ekspertyzy przez historyka sztuki prof.
Rosemanna.
Forstreuter przybył pod koniec stycznia 1940 r. do okupowanej Polski jako
członek trzyosobowej komisji ekspertów w celu oceny wartości zbiorów Biblio-
Zakupiła go Bayerische Staatsbibliothek za sumę 6200 DM (a był wyceniony na 5000
DM). Por. Hartung und Kari. Auktionskatałog, Jhg 3(ł973), nr ]33, s. 90-9ł. Podaję za: P o d-
! e ś, dz. cyt., s. 18, przyp. 8. Kodeks ten stał się przedmiotem rozprawy doktorskiej, obronionej
w KUL.
Próby te podejmowały władze kościeine i środowiska naukowe polskie w kraju i na emi-
gracji. Zaniechano daiszych działań, kiedy okazało się, że rękopis został sprzedany za granicę
przez Przedsiębiorstwo „Ars Poiona". Tę wiadomość zawdzięczam autorowi dysertacji.
R. K n a p i ń s k i, /iu/ninac/e roHMłLkie/ „Bihłii płockie/", Lubłin ł992, s. 15 nn.
Tamże, aneks nr 2: Doktanenrac/a 4ofyczQca ło^dw kodeksu „Pidiii płockie/'" w czacie
wo/wy i /ego powrotu cło Płocka. Aneks zawiera kopie pism. O staraniach naszych zmierzających
do uzyskania dokumentów mówi zamieszczona korespondencja.
53
Uniwersytetu Wrocławskiego, w cełach rekonesansu jako wysłannik marszałka
Hermanna Goeringa.
Wywieziony w 194! r. księgozbiór Biblioteki Seminarium Duchownego w
Płocku do dziś uchodzi za zaginiony. Od czasu do czasu pojawiają się ślady
jego istnienia. Nie wiadomo, gdzie się obecnie znajduje, a odyseja płockich
rękopisów nadal trwa.
Dnia 28 maja 1973 r. pojawił się na aukcji Hartung und Karl w Monachium
Poufy/tkał procki z XII w., zrabowany razem z BiMń/ Podejmowane
próby jego rewindykacji nie powiodły się^.
Los okazał się łaskawszy dla B1M/ płockie/. Dnia 13 września 1978 r., po
prawie czterdziestu latach od rabunku, przybył do ówczesnego ordynariusza
płockiego, bpa Bogdana Sikorskiego, prof. H. J. Beug, prorektor Uniwersytetu
w Getyndze, przekazując w jego ręce zaginioną i uważaną za straconą na
zawsze romańską B/M/p płockr/. Niestety, nie sporządzono w Płocku żadnego
protokołu dokonanej rewindykacji.
Obecnie, po 50 latach od wydarzeń wojennych, udało się ustalić i dokładniej
opisać dramatyczne losy odzyskanego rękopisu^". Z otrzymanych przez nas
fotokopii dokumentów z akt rektorskich Georg-August-Universitat w Getyndze
(sygn. P/10704-4) daje się odtworzyć dość dokładnie przebieg rabunku księgo-
zbioru i dalsze dzieje BihłB płockie/ aż do chwili jej zwrotu^'.
Zebrana dokumentacja powstała po wojnie i zawiera odtworzone ex po^r in-
teresujące nas fakty. Pierwsza krótka notatka z dnia 30 lipca 1957 r., sporzą-
dzona przez dra Kurta Forstreutera, kuratora Staatliches Archivlager w Getyn-
dze (Staatsarchivrat, tego samego, który kwitował odbiór nieokreślonego doku-
mentu papieskiego z XII w.), podkreśla wyjątkową wartość iluminacji rękopisu
z Płocka i zaleca przeprowadzenie jego ekspertyzy przez historyka sztuki prof.
Rosemanna.
Forstreuter przybył pod koniec stycznia 1940 r. do okupowanej Polski jako
członek trzyosobowej komisji ekspertów w celu oceny wartości zbiorów Biblio-
Zakupiła go Bayerische Staatsbibliothek za sumę 6200 DM (a był wyceniony na 5000
DM). Por. Hartung und Kari. Auktionskatałog, Jhg 3(ł973), nr ]33, s. 90-9ł. Podaję za: P o d-
! e ś, dz. cyt., s. 18, przyp. 8. Kodeks ten stał się przedmiotem rozprawy doktorskiej, obronionej
w KUL.
Próby te podejmowały władze kościeine i środowiska naukowe polskie w kraju i na emi-
gracji. Zaniechano daiszych działań, kiedy okazało się, że rękopis został sprzedany za granicę
przez Przedsiębiorstwo „Ars Poiona". Tę wiadomość zawdzięczam autorowi dysertacji.
R. K n a p i ń s k i, /iu/ninac/e roHMłLkie/ „Bihłii płockie/", Lubłin ł992, s. 15 nn.
Tamże, aneks nr 2: Doktanenrac/a 4ofyczQca ło^dw kodeksu „Pidiii płockie/'" w czacie
wo/wy i /ego powrotu cło Płocka. Aneks zawiera kopie pism. O staraniach naszych zmierzających
do uzyskania dokumentów mówi zamieszczona korespondencja.