ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom XLI, zeszyt 4 - 1993
AGNIESZKA MADEJ
Lublin
NARRACJA W MALARSTWIE POLSKIM
DRUGIEJ POŁOWY XV WIEKU
NA PRZYKŁADZIE TRYPTYKU DOMINIKAŃSKIEGO'
I. POJĘCIE NARRACJI WIZUALNEJ
1. Narracja - termin teorii literatury
W większości języków europejskich termin „narracja" zachował nie tylko
łaciński rdzeń narrańo (od narre, narrare - opowiadać, zdawać sprawę, przy-
nosić wiadomość)*, ale i podstawowe znaczenie tego źródłosłowu - opowiada-
Artykuł ten jest skrótem pracy magisterskiej napisanej pod kierunkiem Pani dr hab.
Urszuii Mazurczak. Ograniczona iiość miejsca wpłynęła na decyzję całkowitego opuszczenia
rozdziałów omawiających Tryptyk Dominikański jako przedmiot badań i anałizę narracji jego
kwater jako całego cykłu. Anałiza pojedynczych przedstawień zaprezentowana została w wyborze,
na reprezentatywnych dła cykiu pasyjnego i maryjnego przykładach. Syntetyczna część została
znacznie skrócona i ograniczona w przykładach do uwzgłędnionych w anałizie kwater. Okrojona
została również partia przypisów.
Chciałabym złożyć serdeczne podziękowania za udziełoną mi w trakcie pisania pracy wszech-
stronną pomoc przede wszystkim Promotorce, a także Pani dr hab. Ełżbiecie Wołickiej, której
cenne rady i wskazówki prowadziły mnie przez zagadnienia związane z teorią narracji. Dziękuję
za życzłiwość, zrozumienie i pomoc Ojcom Dominikanom z klasztoru w Krakowie, a zwłaszcza
Ojcu Konserwatorowi Adamowi Studzińskiemu, oraz Dyrekcji i Pracownikom Muzeum Narodowe-
go w Krakowie - zwłaszcza zaś Panu dr. Franciszkowi Stołotowi. Za wykonanie zdjęć Tryptyku
dziękuję Panu Maciejowi J. Szymczakowi.
' Tke ĆL/br<7 Dictionary o/ Fng/i.t/i Etynto/ogy, ed. by C. T. Onions with the assistance of
G.W.S. Friedrischsen and R. W. Burchfiełd, Oxford ł976 (repr. 1966*), s. 603; Słownik łacińjko-
-poLki, wg słownika H. Mengego i H. Kopii oprać. K. Kumaniecki, Warszawa 1982*3, g 32O; por.
ang. narration, narrative, franc, narration, niem. iVarration (łub Ærzakittng). Angło-łacińskie
narratio (od XII w.) i angielskie narrative (od w. XVI) występowały najczęściej w użyciu prawni-
Tom XLI, zeszyt 4 - 1993
AGNIESZKA MADEJ
Lublin
NARRACJA W MALARSTWIE POLSKIM
DRUGIEJ POŁOWY XV WIEKU
NA PRZYKŁADZIE TRYPTYKU DOMINIKAŃSKIEGO'
I. POJĘCIE NARRACJI WIZUALNEJ
1. Narracja - termin teorii literatury
W większości języków europejskich termin „narracja" zachował nie tylko
łaciński rdzeń narrańo (od narre, narrare - opowiadać, zdawać sprawę, przy-
nosić wiadomość)*, ale i podstawowe znaczenie tego źródłosłowu - opowiada-
Artykuł ten jest skrótem pracy magisterskiej napisanej pod kierunkiem Pani dr hab.
Urszuii Mazurczak. Ograniczona iiość miejsca wpłynęła na decyzję całkowitego opuszczenia
rozdziałów omawiających Tryptyk Dominikański jako przedmiot badań i anałizę narracji jego
kwater jako całego cykłu. Anałiza pojedynczych przedstawień zaprezentowana została w wyborze,
na reprezentatywnych dła cykiu pasyjnego i maryjnego przykładach. Syntetyczna część została
znacznie skrócona i ograniczona w przykładach do uwzgłędnionych w anałizie kwater. Okrojona
została również partia przypisów.
Chciałabym złożyć serdeczne podziękowania za udziełoną mi w trakcie pisania pracy wszech-
stronną pomoc przede wszystkim Promotorce, a także Pani dr hab. Ełżbiecie Wołickiej, której
cenne rady i wskazówki prowadziły mnie przez zagadnienia związane z teorią narracji. Dziękuję
za życzłiwość, zrozumienie i pomoc Ojcom Dominikanom z klasztoru w Krakowie, a zwłaszcza
Ojcu Konserwatorowi Adamowi Studzińskiemu, oraz Dyrekcji i Pracownikom Muzeum Narodowe-
go w Krakowie - zwłaszcza zaś Panu dr. Franciszkowi Stołotowi. Za wykonanie zdjęć Tryptyku
dziękuję Panu Maciejowi J. Szymczakowi.
' Tke ĆL/br<7 Dictionary o/ Fng/i.t/i Etynto/ogy, ed. by C. T. Onions with the assistance of
G.W.S. Friedrischsen and R. W. Burchfiełd, Oxford ł976 (repr. 1966*), s. 603; Słownik łacińjko-
-poLki, wg słownika H. Mengego i H. Kopii oprać. K. Kumaniecki, Warszawa 1982*3, g 32O; por.
ang. narration, narrative, franc, narration, niem. iVarration (łub Ærzakittng). Angło-łacińskie
narratio (od XII w.) i angielskie narrative (od w. XVI) występowały najczęściej w użyciu prawni-