DOI Artikel:
Zawadzki, Arkadiusz: Przyczynek do ikonografii obrazu Sacra Conversazione z Wróblewa
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27407#0183
MATERIAŁY
179
ARKADIUSZ ZAWADZKI
PRZYCZYNEK DO IKONOGRAFII OBRAZU
&4CRA CCWVF/MAZ/CWÆ Z WRÓBLEWA* *
Obraz .Sacra Conversaztone z Wróblewa stanowił prawdopodobnie część ołtarza
przeznaczonego do kaplicy św. Anny* przy kościełe oo. Bernardynów w Poznaniu.
Kapłica w owym czasie natężała do bractwa św. Anny, nad którym pieczę sprawował
wybitny humanista i mecenas sztuki - biskup Jan Lubrański, o czym świadczą przy-
wileje nadane przez niego w 1512 i w 1520 r." Być może sam biskup brał udział w
przygotowywaniu programu obrazu. Asumpt do takiego przypuszczenia dają wystę-
pujące na obrazie dwie święte: Perpétua i Felicyta, których kult Lubrański propago-
wał^. Świadczy o tym przeprowadzona przez biskupa reforma kalendarza katedry
poznańskiej, w którym pod datą 8 marca umieszczono oficjum ku ich czcit a także
wydany w 1513 r. brewiarz Vt'altctttn Posnantense z wyszczególnionym świętem obu
męczennic, składającym się z 9 lekcjE.
Niniejszy artykuł jest fragmentem pracy magisterskiej pt. „Sacra Conversazione" z
Wróblewa, przygotowanej na seminarium mediewistycznym pod kierunkiem dr hab. Jadwigi
Kuczyńskiej.
* Przypuszczenie takie wysunęła Aniela Sławska, z tym że miejscem przeznaczenia tego
obrazu była według autorki kaplica św. Anny w Kaźmierzu. Podstawą takiej atrybucji było
uznanie predelli z Kaźmierza za element ołtarza, w którym Sacra Converjaztone znajdowało się
w części centrałnej (A. Sławska, Predella z Aiaźtnierza SzamofaMiegc. Przyczynek cło
zagadnienia twórczości Aźirfrza z Warty, „Studia Muzeałne", 2(ł957), s. 262-265). Tezę tę
podtrzymała Krystyna Secomska, z tym że jako miejsce przeznaczenia tych obrazów widziała
którąś z kapłic Poznania (K. Secomska, Wniebowzięcie w kościele parafialnym w Warcie,
„Biułetyn Historii Sztuki", 49(i987), nr ł-2, s. ł28-!31). Jednym z dowodów na pierwotne
przeznaczenie obrazu Wróblewskiego do kapłicy św. Anny przy kościele bernardyńskim jest szata
Chrystusa przypominająca strój bernardyński.
^ Por. K. K a n t a k, A"ronika bernardynów poznańskich, „Kronika Miasta Poznania",
3(1925), s. 174, 206; J. Łukaszewicz, A"rórki opis historyczny kościołów parochiainych
w dawnej diecezji poznańskiej, Poznań ł858, s. )59.
3 Por. L. R e a u, Iconographie de i'art chrétien, Paris 1958-1959, t. Hł. z. ł, s. 488; z. 3,
s. 106L1062; Petrikon der Christiichen Monographie, hrsg. E. Kirschbaum, t. 8, Rom ł976,
szp. ł55, 222; C. K a f t a ł, Monographie pf the Saints in the painting of IVorth Past /taiy,
Fłorence 1978, s. 822-823. Uwagę na fakt propagowania kułtu tych świętych przez Lubrańskiego
zwróciła Zofia Białłowicz-Krygierowa, por. Z. Białłowicz-Krygierowa, Malarz
Stanisław z Poznania, „Studia Muzeałne", ł5(1992), s. 74, przypisy 156 i ł57.
^ B iałłowicz-Krygierowa, dz. cyt.; por. J. N o w a c k i, Dzieje archidie-
cezji poznańskiej, t. 1. Poznań 1959, s. 760.
^Białłowicz-Krygierowa, dz. cyt.; N o w a c k i, dz. cyt., s. 771.
179
ARKADIUSZ ZAWADZKI
PRZYCZYNEK DO IKONOGRAFII OBRAZU
&4CRA CCWVF/MAZ/CWÆ Z WRÓBLEWA* *
Obraz .Sacra Conversaztone z Wróblewa stanowił prawdopodobnie część ołtarza
przeznaczonego do kaplicy św. Anny* przy kościełe oo. Bernardynów w Poznaniu.
Kapłica w owym czasie natężała do bractwa św. Anny, nad którym pieczę sprawował
wybitny humanista i mecenas sztuki - biskup Jan Lubrański, o czym świadczą przy-
wileje nadane przez niego w 1512 i w 1520 r." Być może sam biskup brał udział w
przygotowywaniu programu obrazu. Asumpt do takiego przypuszczenia dają wystę-
pujące na obrazie dwie święte: Perpétua i Felicyta, których kult Lubrański propago-
wał^. Świadczy o tym przeprowadzona przez biskupa reforma kalendarza katedry
poznańskiej, w którym pod datą 8 marca umieszczono oficjum ku ich czcit a także
wydany w 1513 r. brewiarz Vt'altctttn Posnantense z wyszczególnionym świętem obu
męczennic, składającym się z 9 lekcjE.
Niniejszy artykuł jest fragmentem pracy magisterskiej pt. „Sacra Conversazione" z
Wróblewa, przygotowanej na seminarium mediewistycznym pod kierunkiem dr hab. Jadwigi
Kuczyńskiej.
* Przypuszczenie takie wysunęła Aniela Sławska, z tym że miejscem przeznaczenia tego
obrazu była według autorki kaplica św. Anny w Kaźmierzu. Podstawą takiej atrybucji było
uznanie predelli z Kaźmierza za element ołtarza, w którym Sacra Converjaztone znajdowało się
w części centrałnej (A. Sławska, Predella z Aiaźtnierza SzamofaMiegc. Przyczynek cło
zagadnienia twórczości Aźirfrza z Warty, „Studia Muzeałne", 2(ł957), s. 262-265). Tezę tę
podtrzymała Krystyna Secomska, z tym że jako miejsce przeznaczenia tych obrazów widziała
którąś z kapłic Poznania (K. Secomska, Wniebowzięcie w kościele parafialnym w Warcie,
„Biułetyn Historii Sztuki", 49(i987), nr ł-2, s. ł28-!31). Jednym z dowodów na pierwotne
przeznaczenie obrazu Wróblewskiego do kapłicy św. Anny przy kościele bernardyńskim jest szata
Chrystusa przypominająca strój bernardyński.
^ Por. K. K a n t a k, A"ronika bernardynów poznańskich, „Kronika Miasta Poznania",
3(1925), s. 174, 206; J. Łukaszewicz, A"rórki opis historyczny kościołów parochiainych
w dawnej diecezji poznańskiej, Poznań ł858, s. )59.
3 Por. L. R e a u, Iconographie de i'art chrétien, Paris 1958-1959, t. Hł. z. ł, s. 488; z. 3,
s. 106L1062; Petrikon der Christiichen Monographie, hrsg. E. Kirschbaum, t. 8, Rom ł976,
szp. ł55, 222; C. K a f t a ł, Monographie pf the Saints in the painting of IVorth Past /taiy,
Fłorence 1978, s. 822-823. Uwagę na fakt propagowania kułtu tych świętych przez Lubrańskiego
zwróciła Zofia Białłowicz-Krygierowa, por. Z. Białłowicz-Krygierowa, Malarz
Stanisław z Poznania, „Studia Muzeałne", ł5(1992), s. 74, przypisy 156 i ł57.
^ B iałłowicz-Krygierowa, dz. cyt.; por. J. N o w a c k i, Dzieje archidie-
cezji poznańskiej, t. 1. Poznań 1959, s. 760.
^Białłowicz-Krygierowa, dz. cyt.; N o w a c k i, dz. cyt., s. 771.