50

KS. RYSZARD KNAPIŃSK]

Kuria Diecezjalna w Płocku już od lutego 1945 r. poszukiwała swych zagi-
nionych zabytków^. W trakcie przeprowadzonych poszukiwań uzyskałem nie-
precyzyjną i chyba mało prawdopodobną wiadomość o tym, że jakaś urzędnicz-
ka niemiecka miała przysłać telegram z Niemiec tuż po szczęśliwym uratowaniu
wywiezionych skarbów. Osobą tą nie mogła być Berta Thiergart, ponieważ
zapytana o to, czy utrzymywała kontakt z jakimiś duchownymi z Płocka i czy
wysłała do kogoś telegram z wiadomością o uratowaniu sakraliów, odpowie-
działa przecząco^.
Znane jest natomiast pismo biskupa płockiego Tadeusza Zakrzewskiego z
dnia 1 grudnia 1946 r. (Nr 3430) do ks. E. Lubowieckiego, wikariusza general-
nego dla Polaków w Niemczech, rezydującego we Frankfurcie nad Menem. Z
pisma tego wynika, że jeszcze w 1946 r. biskup nic nie wiedział o losach zra-
bowanych przedmiotów. Czytamy w nim: „Dowiaduję się, że Prześwietna Kuria
posiada spis sprzętu liturgicznego kościelnego, zrabowanego przez okupanta w
Polsce, a odnalezionego w Niemczech, proszę uprzejmie o łaskawe zapoznanie
mnie z odnalezionym sprzętem wraz z miejscowościami, w których się znaj-
dują"^.
Na ten list przyszła odpowiedź z datą 3 stycznia 1947 r., w której ks. E. Lu-
bowiecki donosił o poszukiwaniach prowadzonych na terenie strefy amerykań-
skiej. Nie mogły one, niestety, naprowadzić na ślad zabytków płockich przecho-
wywanych w strefie brytyjskiej^.

stwo Kuttury i Sztuki spotyka się z zarzutami, jakoby zaniedbało sprawę wyjazdu deiegata do
strefy brytyjskiej w Niemczech, wobec czego podaje się pewne wyjaśnienia [...]. Jak widać z
powyższego, starania MKiS spotykały się stałe z negatywnym stanowiskiem władz brytyjskich,
które widocznie nie życzą sobie polskiego przedstawiciel [...]. Podpisał Naczeiny Dyrektor Muze-
ów i Ochrony Zabytków mgr Witołd Kieszkowski". - AAN, zespół 336, B-1202.
^ informację tę zawiera jeden z listów kapelana polskiego do p. B. Thiergart, datowany
2 VII 1949 r.
"" Informacja o nadesłanym telegramie nie znajduje także potwierdzenia w Archiwum Kurial-
nym w Płocku. O niemieckiej urzędniczce, katoliczce z magistratu płockiego, i o rzekomym od
niej telegramie dowiedziałem się od nieżyjącego dziś długoletniego proboszcza fary płockiej
ks. prał. Seweryna Wyczałkowskiego. Berta Thiergart była wyznania ewangelicko-protestanckiego.
Według niej telegram mógł wysłać dr Tuschen z Kurii w Paderborn.
^ Archiwum Kurii Diecezjalnej w Płocku, nr dz. 3430/46.
Ze względu na ważną treść listu przytaczamy go m exte/no (Kuria Biskupia dla Polaków
w Niemczech L. 16/47, Frankfurt/M, Schwanheim, Mauritiusstr. 4, dnia 3 stycznia 1947 r.): „W
odpowiedzi na pismo Waszej Ekscelencji z dnia 1 grudnia ub. r. donoszę, że kopię inwentarza
precjozów kościelnych zrabowanych z polskich kościołów przez Niemców, a znalezionych przez
wojska amerykańskie w GRASLEBEN, oddałem J. Em. Księciu Kardynałowi SAP1EŻE.
Precjoza te były zdeponowane w WIESBADEN koło Frankfurtu nad Menem w «Art Collecting
Point», gdzie zostały przez Władze amerykańskie bardzo dokładnie skatalogowane, po czym prze-
niesione do Monachium. O ile mi wiadomo - zostały przekazane Władzom polskim i obecnie