Towarzystwo Naukowe <Lublin> [Editor]: Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki = History of art = Histoire de l'art (45.1997)

DRZEWO ŻYCIA W SZTUCE ŚREDNIOWIECZNEJ

31

2. Krzyż z rajskimi Drzewami Wiadomości Dobrego i Złego i Życia, tryptyk Harbaville,
kość słoniowa, poł. X w., Paryż, Luwr

nymi barankami wychodzącymi z bram Betlejem i Jeruzalem, widnieje napis
mówiący o stworzeniu kościoła Chrystusowego, podobnego usychającej wino-
rośli, która ożywa dzięki drzewu krzyża7. Monumentalizm tego Drzewa Życia
pozwala na skojarzenie go z przedchrześcijańską wizją drzewa kosmicznego.

7 Najnowszą literaturę dotyczącą mozaiki podaje A. Karłowska-Kamzowa w artykule
Przedstawienia odpowiedzialności indywidualnej na Sądzie Ostatecznym w sztuce
średniowiecznej Zachodu (w: „Rocznik Historii Sztuki”, 21(1995), s. 50 n.), tamże
informacja o wici akantu symbolizującej roślinność rajską (np. jedna z apsyd baptysterium
św. Jana na Lateranie w Rzymie z 2. poł. V w.); por. też: G. S c h i 1 1 e r, Ikonographie
der christlichen Kunst, Bd. I-IV, Giitersloch 1969-1980, - Bd. III, s. 182 (hasło Pflanzen
ais Paradiesattribute und Lebenszeichen).