DOI article:
Rolska-Boruch, Irena: Lubelski cech ciesielski w XVI i XVII wieku
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.27562#0070
68
IRENA ROLSKA-BORUCH
W roku 1524 pracowało w Lublinie dziesięć warsztatów ciesielskich,
z których tylko jeden położony był w rynku, pozostałe znajdowały się przy
Krakowskim Przedmieściu. Większość warsztatów pozostawała poza murami
miasta, co należy tłumaczyć tym, iż wykonywana w nich praca wiązała się
z hałasem, potrzebą większego miejsca do pracy i składowania materiałów.
Rzemieślnicy z branży drewnianej należeli do zamożniejszych mieszkańców
miasta, chociaż zdarzało się nawet w przypadku cieśli, że najbiedniejsi z nich
nie posiadali domów.
W roku 1621 zostały potwierdzone przez króla Zygmunta III prawa i przy-
wileje lubelskiego cechu ciesielskiego. Dokument zawierał informacje doty-
czące warunków, jakie musiał spełniać cieśla, żeby zostać mistrzem. Podstawą
przyjęcia było posiadanie prawa miejskiego, a zapewne także ożenek oraz
założenie warsztatu, podobnie jak w innych korporacjach rzemieślniczych.
Gdy cieśla tego nie uczynił, nie mógł rozpocząć pracy w Lublinie i okolicy,
co więcej, musiał zapłacić odpowiednią karę. Następnie kandydat na mistrza
wpłacał opłatę w wysokości 10 złotych na potrzeby cechu oraz szykował tak
zwany poczęstunek dla braci cechowej. Dopuszczano również możliwość
rozłożenia wnoszonej opłaty na dwie raty. Pierwszą płacono w momencie
przyjęcia na mistrza, drugą po połowie roku. Trzecim warunkiem wstąpienia
do cechu było potwierdzenie, iż cieśla ubiegający się o tytuł mistrza nie był
heretykiem.
Na czele cechu stali cechmistrzowie wybierani przez „elekcję cechmist-
rzów”. Wybory ogłaszał burmistrz miasta, zaś przysięgę od nowo wybranych
władz odbierała rada miejska. Ważnym wydarzeniem w życiu cechu były
spotkania w gronie mistrzów i czeladników, na których omawiano najważniej-
sze sprawy korporacji. Rada cechowa i czeladnia zbierała się co siedem dni
oraz co kwartał, by „radzić o dobrym rządzie cechowym y innych potrzebach
coby było ku chwale Bożej y ku rozmnożeniu y pozitkowi cechu...”. Jaką
wagę przywiązywano do wspólnych spotkań, wskazywały kary za nieobec-
ność. Dla mistrza przewidywano opłatę 6 groszy, a dla towarzysza 2 grosze.
Oprócz tego każdy z uczestników „schadzki” obowiązany był do zapłacenia
na rzecz cechu pewnego rodzaju podatku, mistrz płacił 2 grosze, a czeladnik
1 grosz.
Cechmistrzowie strzegli „skrzynki cechowej”, czyli skarbca korporacji,
w której przechowywano fundusze związku oraz prawa i przywileje nadane
cechowi przez królów, a potwierdzone przez wojewodów lubelskich. Podobnie
jak i w innych tego typu organizacjach, klucze do skrzyni były dwa, jeden
u cechmistrza starszego, drugi u cechmistrza młodszego.
IRENA ROLSKA-BORUCH
W roku 1524 pracowało w Lublinie dziesięć warsztatów ciesielskich,
z których tylko jeden położony był w rynku, pozostałe znajdowały się przy
Krakowskim Przedmieściu. Większość warsztatów pozostawała poza murami
miasta, co należy tłumaczyć tym, iż wykonywana w nich praca wiązała się
z hałasem, potrzebą większego miejsca do pracy i składowania materiałów.
Rzemieślnicy z branży drewnianej należeli do zamożniejszych mieszkańców
miasta, chociaż zdarzało się nawet w przypadku cieśli, że najbiedniejsi z nich
nie posiadali domów.
W roku 1621 zostały potwierdzone przez króla Zygmunta III prawa i przy-
wileje lubelskiego cechu ciesielskiego. Dokument zawierał informacje doty-
czące warunków, jakie musiał spełniać cieśla, żeby zostać mistrzem. Podstawą
przyjęcia było posiadanie prawa miejskiego, a zapewne także ożenek oraz
założenie warsztatu, podobnie jak w innych korporacjach rzemieślniczych.
Gdy cieśla tego nie uczynił, nie mógł rozpocząć pracy w Lublinie i okolicy,
co więcej, musiał zapłacić odpowiednią karę. Następnie kandydat na mistrza
wpłacał opłatę w wysokości 10 złotych na potrzeby cechu oraz szykował tak
zwany poczęstunek dla braci cechowej. Dopuszczano również możliwość
rozłożenia wnoszonej opłaty na dwie raty. Pierwszą płacono w momencie
przyjęcia na mistrza, drugą po połowie roku. Trzecim warunkiem wstąpienia
do cechu było potwierdzenie, iż cieśla ubiegający się o tytuł mistrza nie był
heretykiem.
Na czele cechu stali cechmistrzowie wybierani przez „elekcję cechmist-
rzów”. Wybory ogłaszał burmistrz miasta, zaś przysięgę od nowo wybranych
władz odbierała rada miejska. Ważnym wydarzeniem w życiu cechu były
spotkania w gronie mistrzów i czeladników, na których omawiano najważniej-
sze sprawy korporacji. Rada cechowa i czeladnia zbierała się co siedem dni
oraz co kwartał, by „radzić o dobrym rządzie cechowym y innych potrzebach
coby było ku chwale Bożej y ku rozmnożeniu y pozitkowi cechu...”. Jaką
wagę przywiązywano do wspólnych spotkań, wskazywały kary za nieobec-
ność. Dla mistrza przewidywano opłatę 6 groszy, a dla towarzysza 2 grosze.
Oprócz tego każdy z uczestników „schadzki” obowiązany był do zapłacenia
na rzecz cechu pewnego rodzaju podatku, mistrz płacił 2 grosze, a czeladnik
1 grosz.
Cechmistrzowie strzegli „skrzynki cechowej”, czyli skarbca korporacji,
w której przechowywano fundusze związku oraz prawa i przywileje nadane
cechowi przez królów, a potwierdzone przez wojewodów lubelskich. Podobnie
jak i w innych tego typu organizacjach, klucze do skrzyni były dwa, jeden
u cechmistrza starszego, drugi u cechmistrza młodszego.