DOI Artikel:
Lameński, Lechosław: Lubelscy koloryści
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27562#0243
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom XLVII, zeszyt 4 - 1999
LECHOSŁAW LAMEŃSKI
Lublin
LUBELSCY KOLORYŚCI*
W malarstwie polskim okresu dwudziestolecia międzywojennego jednym
z najważniejszych - jeżeli nie najważniejszym - nurtem była fascynacja,
zainteresowanie kolorem, efekt działalności pedagogicznej Józefa Pankiewicza
i roli, jaką odegrali w życiu artystycznym ówczesnej Polski - zwłaszcza po
1930 r. - jego uczniowie zrzeszeni w „Komitecie Paryskim”. A przecież ist-
niały jeszcze kolejne grupy o orientacji kolorystycznej, jak „Jednoróg”,
„Zwornik” i „Pryzmat”. Grupy, które zrzeszały całkiem pokaźną ilość arty-
stów, żyjących i tworzących nie tylko w dużych i tradycyjnych centrach sztu-
ki (jak Kraków czy Warszawa), ale także mniejszych, pozostających na obrze-
żach najciekawszych zjawisk plastycznych. Takim ośrodkiem był Lublin i Lu-
belszczyzna, które choć wydały - w XIX w. - wielu ciekawych artystów
(m.in. Józefa Brandta, Władysława Czachórskiego, Stanisława Masłowskiego
i wspomnianego Józefa Pankiewicza), to jednak weszły w pierwsze lata nie-
podległości ze znamieniem prowincji, ale szczególnej, która miała wspaniałą
tradycję renesansową z Zamościem i baśniowo wizyjnym Kazimierzem Dol-
nym, klasycystyczne Puławy z pierwszym na ziemiach polskich muzeum pub-
licznym, a przede wszystkim twórców, którzy pragnęli tutaj żyć i działać.
*
Niniejszy artykuł został napisany cztery lata temu z myślą o druku w pracy zbiorowej
poświęconej dziejom Lubelskiego Okręgu ZPAP, z okazji sześćdziesiątej rocznicy jego powsta-
nia (1936-1996). Niestety, względy finansowe spowodowały, że publikacja nie ukazała się.
Artykuł (poprawiony i uzupełniony) nie rości sobie pretensji do wyczerpania tematu. Cel, jaki
przyświecał autorowi podczas jego pisania, to próba zasygnalizowania problemu, co prawda
znanego, częściowo nawet opracowanego (zob. m.in.: T. M r o c z e k, Życie artystyczne
Lublina w latach 1939-1960, „Roczniki Humanistyczne”, 24(1976), z. 5, s. 5-70; W. Odo-
rów s k i, Malarze Kazimierza nad Wisłą, Warszawa (1991), ale ciągle jeszcze czekającego
na właściwe (syntetyczne) spojrzenie i umieszczenie w realiach polskiego życia artystycznego
XX w.
Tom XLVII, zeszyt 4 - 1999
LECHOSŁAW LAMEŃSKI
Lublin
LUBELSCY KOLORYŚCI*
W malarstwie polskim okresu dwudziestolecia międzywojennego jednym
z najważniejszych - jeżeli nie najważniejszym - nurtem była fascynacja,
zainteresowanie kolorem, efekt działalności pedagogicznej Józefa Pankiewicza
i roli, jaką odegrali w życiu artystycznym ówczesnej Polski - zwłaszcza po
1930 r. - jego uczniowie zrzeszeni w „Komitecie Paryskim”. A przecież ist-
niały jeszcze kolejne grupy o orientacji kolorystycznej, jak „Jednoróg”,
„Zwornik” i „Pryzmat”. Grupy, które zrzeszały całkiem pokaźną ilość arty-
stów, żyjących i tworzących nie tylko w dużych i tradycyjnych centrach sztu-
ki (jak Kraków czy Warszawa), ale także mniejszych, pozostających na obrze-
żach najciekawszych zjawisk plastycznych. Takim ośrodkiem był Lublin i Lu-
belszczyzna, które choć wydały - w XIX w. - wielu ciekawych artystów
(m.in. Józefa Brandta, Władysława Czachórskiego, Stanisława Masłowskiego
i wspomnianego Józefa Pankiewicza), to jednak weszły w pierwsze lata nie-
podległości ze znamieniem prowincji, ale szczególnej, która miała wspaniałą
tradycję renesansową z Zamościem i baśniowo wizyjnym Kazimierzem Dol-
nym, klasycystyczne Puławy z pierwszym na ziemiach polskich muzeum pub-
licznym, a przede wszystkim twórców, którzy pragnęli tutaj żyć i działać.
*
Niniejszy artykuł został napisany cztery lata temu z myślą o druku w pracy zbiorowej
poświęconej dziejom Lubelskiego Okręgu ZPAP, z okazji sześćdziesiątej rocznicy jego powsta-
nia (1936-1996). Niestety, względy finansowe spowodowały, że publikacja nie ukazała się.
Artykuł (poprawiony i uzupełniony) nie rości sobie pretensji do wyczerpania tematu. Cel, jaki
przyświecał autorowi podczas jego pisania, to próba zasygnalizowania problemu, co prawda
znanego, częściowo nawet opracowanego (zob. m.in.: T. M r o c z e k, Życie artystyczne
Lublina w latach 1939-1960, „Roczniki Humanistyczne”, 24(1976), z. 5, s. 5-70; W. Odo-
rów s k i, Malarze Kazimierza nad Wisłą, Warszawa (1991), ale ciągle jeszcze czekającego
na właściwe (syntetyczne) spojrzenie i umieszczenie w realiach polskiego życia artystycznego
XX w.