DOI Artikel:
Noworyta-Kuklińska, Bożena: Ołtarz główny w Gdańskim Kościele Mariackim: problematyka badawcza
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27562#0324
322
KOMUNIKATY
skrzydeł malowanych oraz na kolumnach dzielących kwatery awersów ruchomych
skrzydeł malowanych wykorzystał serie graficzne Hansa Burgkmaira. Korzystał z ko-
lorystycznych doświadczeń niemieckich malarzy szkoły naddunajskiej oraz z prac
rzeźbiarskich Tilmana Riemenschneidera. Udało mu się zespolić te różnorodne ele-
menty, by wyłożyć idee filozofii neoplatońskiej.
Podobnie jak neoplatonicy połączył tradycyjne przedstawienia chrześcijańskie
z ożywioną przez renesans starożytną filozofią przyrody. Ukazał nowe treści, które
renesansowy neoplatonizm nadał zakorzenionym już w średniowieczu wraz z wiarą
we władanie gwiezdnych mocy, astrologicznym personifikacjom. Na swoim ołtarzu,
po raz pierwszy w sztuce gdańskiej, ukazał treści antyczne, wprowadzając do scen
z dzieciństwa Jezusa postaci starożytnych bogów jako personifikacje planet. Dopeł-
nienie ich przez alegorie cnót, grupy amorów, antycznych bogów i bohaterów stano-
wi praktyczną wykładnię neoplatońskiej teorii i wiedzy o Bogu, Wszechświecie
i religii5. Uwidoczniona została tu koncepcja połączenia chrześcijaństwa z neoplato-
nizmem, a także ukazania Niebieskiego Jeruzalem, jak również sfery niebieskiej
wspieranej przez kolumny ucieleśniające odwieczny archetyp środka świata6.
Mistrz Michał, w ołtarzu tym o gotyckiej rozbudowanej formie, z różnorodnych
elementów stworzył nową, nowożytną już całkowicie w warstwie treściowej, interesu-
jącą jakość, nie porównywalną z innymi, powstającymi w tym czasie przedstawienia-
mi religijnymi.
5 A. C h a s t e 1, Art. et humanisme a Florence au temps de Laurent le Magnifique,
Paris 1959; E. G a r i n, Zodiak życia. Astrologia w okresie Renesansu, Warszawa 1992;
E. Śnieżyńska-Stolot, Ikonografia znaków zodiaku i gwiazdozbiorów w średnio-
wieczu, Kraków 1994.
6 A. Łapiński, Symbole środka wszechświata, w; Symbol i poznanie. W poszukiwa-
niu koncepcji integrującej, red. T. Kostyrko, Warszawa 1978, s. 73-85.
KOMUNIKATY
skrzydeł malowanych oraz na kolumnach dzielących kwatery awersów ruchomych
skrzydeł malowanych wykorzystał serie graficzne Hansa Burgkmaira. Korzystał z ko-
lorystycznych doświadczeń niemieckich malarzy szkoły naddunajskiej oraz z prac
rzeźbiarskich Tilmana Riemenschneidera. Udało mu się zespolić te różnorodne ele-
menty, by wyłożyć idee filozofii neoplatońskiej.
Podobnie jak neoplatonicy połączył tradycyjne przedstawienia chrześcijańskie
z ożywioną przez renesans starożytną filozofią przyrody. Ukazał nowe treści, które
renesansowy neoplatonizm nadał zakorzenionym już w średniowieczu wraz z wiarą
we władanie gwiezdnych mocy, astrologicznym personifikacjom. Na swoim ołtarzu,
po raz pierwszy w sztuce gdańskiej, ukazał treści antyczne, wprowadzając do scen
z dzieciństwa Jezusa postaci starożytnych bogów jako personifikacje planet. Dopeł-
nienie ich przez alegorie cnót, grupy amorów, antycznych bogów i bohaterów stano-
wi praktyczną wykładnię neoplatońskiej teorii i wiedzy o Bogu, Wszechświecie
i religii5. Uwidoczniona została tu koncepcja połączenia chrześcijaństwa z neoplato-
nizmem, a także ukazania Niebieskiego Jeruzalem, jak również sfery niebieskiej
wspieranej przez kolumny ucieleśniające odwieczny archetyp środka świata6.
Mistrz Michał, w ołtarzu tym o gotyckiej rozbudowanej formie, z różnorodnych
elementów stworzył nową, nowożytną już całkowicie w warstwie treściowej, interesu-
jącą jakość, nie porównywalną z innymi, powstającymi w tym czasie przedstawienia-
mi religijnymi.
5 A. C h a s t e 1, Art. et humanisme a Florence au temps de Laurent le Magnifique,
Paris 1959; E. G a r i n, Zodiak życia. Astrologia w okresie Renesansu, Warszawa 1992;
E. Śnieżyńska-Stolot, Ikonografia znaków zodiaku i gwiazdozbiorów w średnio-
wieczu, Kraków 1994.
6 A. Łapiński, Symbole środka wszechświata, w; Symbol i poznanie. W poszukiwa-
niu koncepcji integrującej, red. T. Kostyrko, Warszawa 1978, s. 73-85.