DOI Artikel:
Łysik, Maria: Wczesnochrześcijańskie baptysteria Prowansji
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.27406#0200
198
MARIA ŁYSIK
XVII. VALENCE, dep. Drôme (Valentia, Civitas Valentinorum, prov. Viennensis),
il. 13.
Lokalizacja. Po południowej stronie katedry św. Apolinarego był usytuowany
romański kościół św. Szczepana, który - jak się przypuszcza - stanął na miejscu
wcześniejszego baptysterium.
Opis (za: Février, Valence, s. 70-72; Barrai Y Altet, Valence,
s. 227-229). Baptysterium prawdopodobnie na planie krzyża greckiego, być może
z apsydą od wschodu, wpisaną w prostokątny masyw. Odnaleziono pozostałości
basenu chrzcielnego i urządzeń hydraulicznych (dopływ rurami ołowianymi, odpływ
murowany). Posadzka mozaikowa (wzór w formie ośmioboku) - według Barrai
Y Altet, Valence, s. 228 - datowana na XI-XII w.
Stan zachowania. Pozostałości archeologiczne zasypane. Mozaiki przechowywane
w Musée des Beaux-Arts w Valence.
Datowanie (za: Février, Valence, s. 72). Budowla późniejsza niż IV w. (ba-
dania stratygraficzne).
Brak tekstów źródłowych.
Bibliografia. Barrai Y Altet, Valence, w: D u v a 1 (red.), Les premiers
monuments chrétiens, s. 227-229; Février P.-A., Les baptistères de Provence
pendant le Moyen Âge, w: Actes V, 1957, s. 431, przyp. 38; tenże, Valence, w:
Topographie chrétienne, t. III, s. 69-72; Leclercq H., Valence. Baptistère,
DACL, t. XIV, Paris 1953, kol. 2901-2904; R i s t o w, Frühchristliche Baptisterien,
s. 219-220.
XVIII. VENASQUE, dep. Vaucluse (Vindausca, prov. Viennensis), il. 14.
Lokalizacja. Północny kraniec miasta. Budowla na szczycie skalistego wzgórza, na
północ od kościoła, połączona z nim korytarzem.
Opis (za: B i a r n e J., Venasque. Monument quadrilobé, s. 186-189). Obecnie ist-
niejąca budowla romańska mogła zastąpić baptysterium wczesnochrześcijańskie -
świadczyłyby o tym ślady po ośmiobocznym basenie (boki o długości 0,63-0,65 m;
średnica 1,60 m) oraz kanał odpływowy (?) w części centralnej. Zabytek romański
na zewnątrz ma plan nieforemnego krzyża, a wewnątrz czteroliścia o czterech eksed-
rach - wschodniej półkolistej, pozostałych podkowiastych; przestrzeń centralna o
kształcie nieregularnego prostokąta (ok. 7 na 4,70 m). Dolna część budowli, wznie-
siona w grand appareil, różni się znacząco od wyższych partii i może należeć do
pierwotnego baptysterium.
MARIA ŁYSIK
XVII. VALENCE, dep. Drôme (Valentia, Civitas Valentinorum, prov. Viennensis),
il. 13.
Lokalizacja. Po południowej stronie katedry św. Apolinarego był usytuowany
romański kościół św. Szczepana, który - jak się przypuszcza - stanął na miejscu
wcześniejszego baptysterium.
Opis (za: Février, Valence, s. 70-72; Barrai Y Altet, Valence,
s. 227-229). Baptysterium prawdopodobnie na planie krzyża greckiego, być może
z apsydą od wschodu, wpisaną w prostokątny masyw. Odnaleziono pozostałości
basenu chrzcielnego i urządzeń hydraulicznych (dopływ rurami ołowianymi, odpływ
murowany). Posadzka mozaikowa (wzór w formie ośmioboku) - według Barrai
Y Altet, Valence, s. 228 - datowana na XI-XII w.
Stan zachowania. Pozostałości archeologiczne zasypane. Mozaiki przechowywane
w Musée des Beaux-Arts w Valence.
Datowanie (za: Février, Valence, s. 72). Budowla późniejsza niż IV w. (ba-
dania stratygraficzne).
Brak tekstów źródłowych.
Bibliografia. Barrai Y Altet, Valence, w: D u v a 1 (red.), Les premiers
monuments chrétiens, s. 227-229; Février P.-A., Les baptistères de Provence
pendant le Moyen Âge, w: Actes V, 1957, s. 431, przyp. 38; tenże, Valence, w:
Topographie chrétienne, t. III, s. 69-72; Leclercq H., Valence. Baptistère,
DACL, t. XIV, Paris 1953, kol. 2901-2904; R i s t o w, Frühchristliche Baptisterien,
s. 219-220.
XVIII. VENASQUE, dep. Vaucluse (Vindausca, prov. Viennensis), il. 14.
Lokalizacja. Północny kraniec miasta. Budowla na szczycie skalistego wzgórza, na
północ od kościoła, połączona z nim korytarzem.
Opis (za: B i a r n e J., Venasque. Monument quadrilobé, s. 186-189). Obecnie ist-
niejąca budowla romańska mogła zastąpić baptysterium wczesnochrześcijańskie -
świadczyłyby o tym ślady po ośmiobocznym basenie (boki o długości 0,63-0,65 m;
średnica 1,60 m) oraz kanał odpływowy (?) w części centralnej. Zabytek romański
na zewnątrz ma plan nieforemnego krzyża, a wewnątrz czteroliścia o czterech eksed-
rach - wschodniej półkolistej, pozostałych podkowiastych; przestrzeń centralna o
kształcie nieregularnego prostokąta (ok. 7 na 4,70 m). Dolna część budowli, wznie-
siona w grand appareil, różni się znacząco od wyższych partii i może należeć do
pierwotnego baptysterium.