DOI Artikel:
Mazurczakowa, Urszula M.: Próba analizy czasu przedstawionego w obrazie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.12455#0027
PRÓBA ANALIZY CZASU PRZEDSTAWIONEGO W OBRAZIE
23
5. Jan van Eyck, Madonna z kanonikiem van der Paele, fragment
ne włosy podtrzymuje diadem z wygrawerowanym wzdłuż obwodu napisem юз 0raz dużym klej-
notem, który połyskuje nad czołem Marii. Prawą ręką obejmuje nagie Dzieciątko, w lewej natomiast
trzyma bukiet białych kwiatów, jednocześnie dotykając delikatnie palcami papugi, która siedzi na jej
kolanach. Dzieciątko również ujmuje rączką kwiaty oraz dotyka skrzydła ptaka. Zarówno Maria
jak i Chrystus z całą uwagą zwróceni są w stronę klęczącego u tronu kanonika van der Paele.
Tron, na którym siedzą święte postaci, wypełnia całą wysokość pomieszczenia, dwa stopnie nato-
miast powodują jego wyniesienie ponad pozostałych uczestników sceny ,04. Oparcie oraz baldachim
ЮЗ Pełny tekst, znajdujący się na górnej części ramy obrazu: HEC E|ST] SPECIOSIOR SOLE SUPIER] 0[MN]EM
STELLARU[M] DISPOSIC[I]0[N]EM LUCI C[OM]PA[RA]TA I[N]VE[N]ITUR P[URI]OR CAINJDOR E[ST] ENI[M]
LUCIS ETERNE SPEC[U]L[U]M S[I]N[E] MAC[U]LA D[E]I MAIES|TATIS]. Księga Mądrości 7.29; 7,26 (cytuję wg:
Janssens de Bisthoven. op. cit., s. 62; Dhanens. op. cit., cyt. tekstów na ramie. s. 383).
104 Tron wydaje się w obrazie pełnić rolę szczególną w organizacji przestrzeni. Jego monumentalne rozmiary, jakby
zmagające się o priorytet z całym wnętrzem, powodują, że oprócz wyraźnego akcentu symetrii w całej kompozycji,
szczególnie ze względu na zrytmizowaną linię kolistą wyznaczaną przez filary obejścia? wydają się uwalniać go od
przestrzeni. Duży baldachim stwarza efekt wydzielonej sfery przestrzennej. Podobnego zabiegu dokonał Jan van Eyck
w kilku innych obrazach. Istnieje zbieżność, a nawet ewolucja między omawianym obrazem a obrazem Madonny Ince-Hall.
Wydzielenie przestrzeni za pomocą baldachimu stosowane już było w okresie wczesnogotyckim i miało decydujące
znaczenie konstrukcyjne. Por. Panofsky. Die Perspektive ais „symbolische Form", s. 114.
23
5. Jan van Eyck, Madonna z kanonikiem van der Paele, fragment
ne włosy podtrzymuje diadem z wygrawerowanym wzdłuż obwodu napisem юз 0raz dużym klej-
notem, który połyskuje nad czołem Marii. Prawą ręką obejmuje nagie Dzieciątko, w lewej natomiast
trzyma bukiet białych kwiatów, jednocześnie dotykając delikatnie palcami papugi, która siedzi na jej
kolanach. Dzieciątko również ujmuje rączką kwiaty oraz dotyka skrzydła ptaka. Zarówno Maria
jak i Chrystus z całą uwagą zwróceni są w stronę klęczącego u tronu kanonika van der Paele.
Tron, na którym siedzą święte postaci, wypełnia całą wysokość pomieszczenia, dwa stopnie nato-
miast powodują jego wyniesienie ponad pozostałych uczestników sceny ,04. Oparcie oraz baldachim
ЮЗ Pełny tekst, znajdujący się na górnej części ramy obrazu: HEC E|ST] SPECIOSIOR SOLE SUPIER] 0[MN]EM
STELLARU[M] DISPOSIC[I]0[N]EM LUCI C[OM]PA[RA]TA I[N]VE[N]ITUR P[URI]OR CAINJDOR E[ST] ENI[M]
LUCIS ETERNE SPEC[U]L[U]M S[I]N[E] MAC[U]LA D[E]I MAIES|TATIS]. Księga Mądrości 7.29; 7,26 (cytuję wg:
Janssens de Bisthoven. op. cit., s. 62; Dhanens. op. cit., cyt. tekstów na ramie. s. 383).
104 Tron wydaje się w obrazie pełnić rolę szczególną w organizacji przestrzeni. Jego monumentalne rozmiary, jakby
zmagające się o priorytet z całym wnętrzem, powodują, że oprócz wyraźnego akcentu symetrii w całej kompozycji,
szczególnie ze względu na zrytmizowaną linię kolistą wyznaczaną przez filary obejścia? wydają się uwalniać go od
przestrzeni. Duży baldachim stwarza efekt wydzielonej sfery przestrzennej. Podobnego zabiegu dokonał Jan van Eyck
w kilku innych obrazach. Istnieje zbieżność, a nawet ewolucja między omawianym obrazem a obrazem Madonny Ince-Hall.
Wydzielenie przestrzeni za pomocą baldachimu stosowane już było w okresie wczesnogotyckim i miało decydujące
znaczenie konstrukcyjne. Por. Panofsky. Die Perspektive ais „symbolische Form", s. 114.