DOI Heft:
Artykuły
DOI Artikel:Sozańska, Kinga: Godzinki Ms. Czart. 2944: Dzieło warsztatu Mistrza Rady Miejskiej Rouen
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.21226#0071
Kinga Sozańska
Godzinki Ms. Czart. 2944 - dzieło warsztatu
Mistrza Rady Miejskiej Rouen
Stolica Normandii - Rouen - w drugiej połowie wieku XV stała się ważnym ośrodkiem
produkcji iluminowanych ksiąg rękopiśmiennych. Złożyło się na to kilka przyczyn. Przede
wszystkim wraz z końcem angielskiej okupacji Normandii, która trwała od roku 1419
do 1449, znacząco poprawiła się sytuacja ekonomiczna miasta. Dodatkowo jego położenie
u ujścia Sekwany zapewniało bezpieczeństwo ekonomiczne bogatym kupcom i rodzinom
mieszczańskim, z których wiele posiadało koneksje z dworem francuskim. Rouen, jako
miasto szybko bogacących się mieszczan, ale także siedziba arcybiskupstwa, wkrótce stało
się prężnym ośrodkiem artystycznym. Wytworzyła się liczna klientela chętna nabywać
książki, zarówno te o tematyce religijnej, jak i świeckiej. Zamożna kapituła katedralna wy-
dawała duże sumy pieniędzy na wykonanie ksiąg i utrzymanie bogatej biblioteki. W dru-
giej połowie wieku XV powstały w Rouen liczne, bogato dekorowane rękopisy Godzinek.
Rada miejska natomiast zamawiała głównie kodeksy związane z historią i prawem, mające
utwierdzać pozycję trzeciego stanu, który rywalizował z arystokracją, przede wszystkim
zaś z klerem. Zamówienia te realizowali artyści w dużej mierze pozostający dla nas ano-
nimowymi.
Rękopis Godzinek przechowywany w Bibliotece Książąt Czartoryskich w Krakowie
pod sygnaturą Ms. Czart. 2944 stanowi typowy wytwór środowiska artystycznego Rouen
u schyłku średniowiecza. Kodeks został wykonany zapewne dla bliżej nieokreślonych przed-
stawicieli klasy średniej o imionach Nicolas i Pierrette, przedstawionych na stronach 155
i 157 jako adoranci świętych Mikołaja i Piotra (ił. 11, 12). Według tradycji w wieku XVI
rękopis miał należeć do Wilhelma de Nassau, księcia orańskiego. Wpis Izabeli Czartoryskiej
z roku 1812 na pierwszej stronie kodeksu informuje, że modlitewnik ten był przechowywa-
ny w Domu Gotyckim w Puławach1.
Kodeks spisany jest teksturą, po łacinie, na 141 pergaminowych kartach o wymiarach
193 x 130 mm. Rękopis był przeznaczony do użytku Rouen, o czym świadczy zawartość
kalendarza, tekst Godzin, a także litania zawierająca wezwania do lokalnych świętych bi-
skupów - Mellona, Romana i Audoenea (Ms. Czart. 2944, s. 187). Układ poszczególnych
części modlitewnika również przywodzi na myśl stolicę Normandii. Rękopis rozpoczyna
się kalendarzem (s. 1-24), po którym następują czytania z Ewangelii (s. 25-34), a następ-
nie modlitwy Obsecro te (s. 34-41) oraz O intemerata (s. 41-49), obie napisane dla męskie-
1 Poczet pamiątek zachowanych w Domu Gotyckim w Puławach, Warszawa 1828, nr 1475, s. 121; B. Mio-
dońska, Godzinki /Livre d’heures [w:] B. Miodońska, K. Płonka-Balu s, Puławska kolekcja rękopisów
iluminowanych księżnej Izabeli Czartoryskiej, katalog wystawy, Kraków 2001, nr kat. 5, s. 26.
Godzinki Ms. Czart. 2944 - dzieło warsztatu
Mistrza Rady Miejskiej Rouen
Stolica Normandii - Rouen - w drugiej połowie wieku XV stała się ważnym ośrodkiem
produkcji iluminowanych ksiąg rękopiśmiennych. Złożyło się na to kilka przyczyn. Przede
wszystkim wraz z końcem angielskiej okupacji Normandii, która trwała od roku 1419
do 1449, znacząco poprawiła się sytuacja ekonomiczna miasta. Dodatkowo jego położenie
u ujścia Sekwany zapewniało bezpieczeństwo ekonomiczne bogatym kupcom i rodzinom
mieszczańskim, z których wiele posiadało koneksje z dworem francuskim. Rouen, jako
miasto szybko bogacących się mieszczan, ale także siedziba arcybiskupstwa, wkrótce stało
się prężnym ośrodkiem artystycznym. Wytworzyła się liczna klientela chętna nabywać
książki, zarówno te o tematyce religijnej, jak i świeckiej. Zamożna kapituła katedralna wy-
dawała duże sumy pieniędzy na wykonanie ksiąg i utrzymanie bogatej biblioteki. W dru-
giej połowie wieku XV powstały w Rouen liczne, bogato dekorowane rękopisy Godzinek.
Rada miejska natomiast zamawiała głównie kodeksy związane z historią i prawem, mające
utwierdzać pozycję trzeciego stanu, który rywalizował z arystokracją, przede wszystkim
zaś z klerem. Zamówienia te realizowali artyści w dużej mierze pozostający dla nas ano-
nimowymi.
Rękopis Godzinek przechowywany w Bibliotece Książąt Czartoryskich w Krakowie
pod sygnaturą Ms. Czart. 2944 stanowi typowy wytwór środowiska artystycznego Rouen
u schyłku średniowiecza. Kodeks został wykonany zapewne dla bliżej nieokreślonych przed-
stawicieli klasy średniej o imionach Nicolas i Pierrette, przedstawionych na stronach 155
i 157 jako adoranci świętych Mikołaja i Piotra (ił. 11, 12). Według tradycji w wieku XVI
rękopis miał należeć do Wilhelma de Nassau, księcia orańskiego. Wpis Izabeli Czartoryskiej
z roku 1812 na pierwszej stronie kodeksu informuje, że modlitewnik ten był przechowywa-
ny w Domu Gotyckim w Puławach1.
Kodeks spisany jest teksturą, po łacinie, na 141 pergaminowych kartach o wymiarach
193 x 130 mm. Rękopis był przeznaczony do użytku Rouen, o czym świadczy zawartość
kalendarza, tekst Godzin, a także litania zawierająca wezwania do lokalnych świętych bi-
skupów - Mellona, Romana i Audoenea (Ms. Czart. 2944, s. 187). Układ poszczególnych
części modlitewnika również przywodzi na myśl stolicę Normandii. Rękopis rozpoczyna
się kalendarzem (s. 1-24), po którym następują czytania z Ewangelii (s. 25-34), a następ-
nie modlitwy Obsecro te (s. 34-41) oraz O intemerata (s. 41-49), obie napisane dla męskie-
1 Poczet pamiątek zachowanych w Domu Gotyckim w Puławach, Warszawa 1828, nr 1475, s. 121; B. Mio-
dońska, Godzinki /Livre d’heures [w:] B. Miodońska, K. Płonka-Balu s, Puławska kolekcja rękopisów
iluminowanych księżnej Izabeli Czartoryskiej, katalog wystawy, Kraków 2001, nr kat. 5, s. 26.