DOI Heft:
Sztuka nowożytna
DOI Artikel:Sroczyńska, Krystyna; Suchodolski, January [Ill.]: O wizerunkach Januarego Suchodolskiego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19631#0115
Krystyna Sroczyńska
O WIZERUNKACH JANUAREGO SUCHODOLSKIEGO
7
£ dachowały się trzy przekazy piśmienne dotyczące wyglądu Januarego Suchodolskiego.
Jeden, bardzo wczesny, bo pochodzący z roku 1810, gdy miał lat trzynaście i był kadetem w Szkole
Elementarnej Artylerii i Inżynierów Wojsk Księstwa Warszawskiego1 mówi, że był małego
wzrostu, miał blond włosy, twarz okrągłą, czoło wysokie, niebieskie oczy i mały nos. Drugi,
z roku 1817, zanotowany rzeczowo w „Rodowodzie pułku grenadierów gwardii"2 gdy miał lat
dwadzieścia brzmi: „wysoki na 2 arszyny, 6 wierszk. i 2 ósmych [tj. 170 cm], włosy ciemne,
twarz okrągła, ospowata, czoło i nos mierne, oczy niebieskie". Trzeci zostawił nam Józef Ignacy
Kraszewski w artykule: „Pracownia Suchodolskiego", zamieszczonym w „Tygodniku Peters-
burskim" w 1838 roku3. Młody pisarz, zajmujący się również krytyką artystyczną i historią
sztuki, zwiedził modne wówczas atelier artysty, by poznać „jednego może w kraju malarza
oryginalnego" i jego dzieła o polskich tematach. Suchodolski miał wtedy lat czterdzieści jeden.
Kraszewski tak go określił: „Człowiek średniego wieku, blady, coś wojskowego w twarzy i ru-
chu, wąsy tępo ucięte, uśmiech smutny i spokojny, ułożenie ujmujące i miłe, ubiór poufały
i wygodny, zaniedbany, twarz wcale nie cudzoziemska, owszem jeden z typów często u nas
spotykanych".
Oprócz tych przekazów zachowały się jednak i portrety artysty, bardziej dla nas od opisów
interesujące, a także wzmianki o zaginionych. Zwróciły one moją uwagę, gdy wykorzystywałam
1 Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Rodowód kadetów Szkoły Elementarnej Artylerii i In-
żynierów, nr 938; Listy imienne kadetów Szkoły Elementarnej Artylerii i Inżynierów oraz osób należących do
teyże Szkoły, r. 1810—1811, nr 1101. Rękopisy zaginęły; informacje na podstawie moich przedwojennych wy-
pisów. Zob. K. Sroczyńska, January Suchodolski. Wrocław—Warszawa—Kraków 1861, s. 26.
2 Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Rodowód pułku grenadyerów Gwardyi, Akta Komisji
Rządowej Wojny, IV, nr rodowodu 3105. Rękopis zaginiony jw. Zob. Sroczyńska, jw., s. 27, nr 94.
3 Przedruk w Gazecie Warszawskiej, 1838, nr 338, rubryka: Literatura i sztuki piękne. Zob. Sroczyń-
ska, jw., s. 116.
111
O WIZERUNKACH JANUAREGO SUCHODOLSKIEGO
7
£ dachowały się trzy przekazy piśmienne dotyczące wyglądu Januarego Suchodolskiego.
Jeden, bardzo wczesny, bo pochodzący z roku 1810, gdy miał lat trzynaście i był kadetem w Szkole
Elementarnej Artylerii i Inżynierów Wojsk Księstwa Warszawskiego1 mówi, że był małego
wzrostu, miał blond włosy, twarz okrągłą, czoło wysokie, niebieskie oczy i mały nos. Drugi,
z roku 1817, zanotowany rzeczowo w „Rodowodzie pułku grenadierów gwardii"2 gdy miał lat
dwadzieścia brzmi: „wysoki na 2 arszyny, 6 wierszk. i 2 ósmych [tj. 170 cm], włosy ciemne,
twarz okrągła, ospowata, czoło i nos mierne, oczy niebieskie". Trzeci zostawił nam Józef Ignacy
Kraszewski w artykule: „Pracownia Suchodolskiego", zamieszczonym w „Tygodniku Peters-
burskim" w 1838 roku3. Młody pisarz, zajmujący się również krytyką artystyczną i historią
sztuki, zwiedził modne wówczas atelier artysty, by poznać „jednego może w kraju malarza
oryginalnego" i jego dzieła o polskich tematach. Suchodolski miał wtedy lat czterdzieści jeden.
Kraszewski tak go określił: „Człowiek średniego wieku, blady, coś wojskowego w twarzy i ru-
chu, wąsy tępo ucięte, uśmiech smutny i spokojny, ułożenie ujmujące i miłe, ubiór poufały
i wygodny, zaniedbany, twarz wcale nie cudzoziemska, owszem jeden z typów często u nas
spotykanych".
Oprócz tych przekazów zachowały się jednak i portrety artysty, bardziej dla nas od opisów
interesujące, a także wzmianki o zaginionych. Zwróciły one moją uwagę, gdy wykorzystywałam
1 Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Rodowód kadetów Szkoły Elementarnej Artylerii i In-
żynierów, nr 938; Listy imienne kadetów Szkoły Elementarnej Artylerii i Inżynierów oraz osób należących do
teyże Szkoły, r. 1810—1811, nr 1101. Rękopisy zaginęły; informacje na podstawie moich przedwojennych wy-
pisów. Zob. K. Sroczyńska, January Suchodolski. Wrocław—Warszawa—Kraków 1861, s. 26.
2 Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Rodowód pułku grenadyerów Gwardyi, Akta Komisji
Rządowej Wojny, IV, nr rodowodu 3105. Rękopis zaginiony jw. Zob. Sroczyńska, jw., s. 27, nr 94.
3 Przedruk w Gazecie Warszawskiej, 1838, nr 338, rubryka: Literatura i sztuki piękne. Zob. Sroczyń-
ska, jw., s. 116.
111