Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (28.1984)

{ qqsr(?)
wieża

pierwotny budynek

mur obwodowy

3. Schemat rozwiniętego zespołu monastycznego

r— —i

I brama ,

ii

grafików, naczelną pozycję zajmują inskrypcje datowane. Żadna z inskrypcji, których datę
udało się ponad wszelką wątpliwość ustalić, nie wykracza poza wiek VIII (oczywiście po doko-
naniu transformacji na współczesny system datowania — napisy koptyjskie operują bowiem
pojęciem Ery Dioklecjana lub Ery Męczenników). Wydaje się więc, że dotychczasowy materiał
epigraficzny pozwala na wstępne datowanie całej grupy zespołów monastycznych Qusur el-Izeila
na VI — VIII stulecie. Nie stoi to w sprzeczności z danymi, jakich dostarcza ceramika, aczkolwiek
część materiału ceramicznego można odnieść do okresu wcześniejszego — nie wcześniej jednak
niż V wiek. W tym miejscu należy zaznaczyć, że owa wcześniejsza ceramika znajdowana była
jako luźny materiał powierzchniowy, naczynia zaś znajdowane wewnątrz pomieszczeń (przede
wszystkim amfory pozostające in situ w ścianach) datowane są wstępnie na VII wiek.

Powyższe dane, pozwalające na wysnucie pierwszych, ostrożnych wniosków co do funkcji
i datowania, odnoszą się do zasadniczej części eremu — jego pierwotnego założenia na planie
zbliżonym do litery L. Jednakże cały zespół monastyczny jest z reguły bardziej rozbudowany
a zarazem przyjmuje urozmaicone formy, nie pozwalające na uogólnienia na zbiorczym sche-
macie. Jedno, co można z całą pewnością stwierdzić, to fakt związania pierwotnego założenia
w kształcie litery L z obszernym prostokątnym dziedzińcem, otoczonym ze wszystkich stron
murem, z bramą wejściową najczęściej od strony południowej (il. 3). Pozostałe budynki, zapewne

491