Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (30.1986)

L

i г

г

1 I_tt

.___i

5. Kościół o Kamiennej Posadzce

W trakcie badań prowadzonych w ostatnim sezonie stwierdzono istnienie dwóch okresów
funkcjonowania kościoła, które już wcześniej były sygnalizowane przebudową basenu chrzścielne-
go46, ale nie były tak ewidentne w korpusie nawowym budowli, jak są obecnie. W pierwszym,
oryginalnym okresie nawa centralna była oddzielona od bocznych rzędami kolumn, ustawionymi
na wspomnianych już wcześniej ławach fundacyjnych. Jak były rozdzielone nawy boczne — nie
mamy jeszcze pełnej ewidencji47. W tym okresie absyda była całkowicie zabudowana synthrono-
nem, z którego zachowała się jedynie podbudowa oraz tynkowane lico zachodnie. W przejściu
pomiędzy nawą główną a absydą znajdował się najprawdopodobniej łuk tęczowy, wsparty na
kolumnach.

Wschodnia część nawy głównej, przed absydą, była wydzielona balustradą, z której odsło-
nięto jedynie skromne relikty, i mieściła ołtarz. Najprawdopodobniej ołtarz zajmował to samo
miejsce, w którym zbudowano go po przebudowie bazyliki i podniesieniu posadzki.

Przebudowa Kościoła o Kamiennej Posadzce polegała przede wszystkim na wprowadzeniu
do jego wnętrza masywnych filarów w miejsce kolumn. Wiązało się to najprawdopodobniej
z wprowadzeniem trzech kopuł nad nawą główną bazyliki. Równocześnie podniesiono poziom
kamiennej posadzki oraz usunięto łuk tęczowy.

Znaczenie bazyliki dongolańskiej dla poznania rozwoju nubijskiej architektury sakralnej po-
lega przede wszystkim na fakcie, że jest ona obecnie najstarszym przykładem tzw. bazyliki nu-

W. Godlewski, Le baptistère de l'Église au Dallage de Pierre à Dongola. ET XI, 1979, s. 139—150.
Najprawdopodobniej były one rozdzielone rzędami filarów podobnie jak miało to miejsce w katedrze

w Qasr Ibrim.

372