Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (3(39).2014)

il. 91 fig. 9
Plan świątyni Totmesa III
w relacji do starszych
świątyń I Plan of the
temple of Tuthmosis III
in relation to the earlier
temples
rys. I drawing Mariusz Caban

Rampa miała swój początek na terenie świątyni dostojnego przodka, faraona Mentuhotepa
z XI dynastii Średniego Państwa. Do otoczonego murami terenu świątyni Mentuhotepa -
teraz już dwóch świątyń - prowadziła aleja procesyjna, biegnąca pomiędzy dwiema starszymi
alejami Mentuhotepa i Hatszepsut. Wschodni koniec alei wyznaczała dolna świątynia, jak to
było w zwyczaju od Starego Państwa. Była ona miejscem, do którego podczas świąt dobijały
statki i barki przypływające z drugiej strony Nilu, rzeką i kanałami, i gdzie po odprawieniu
stosownych rytuałów formowała się procesja, podążająca następnie aleją ku świątyni. W kraju,
którego główną osią - topograficzną i religijną - zawsze był Nil, bóstwa podróżowały barkami
i głównym tabernakulum boga również była barka, niezwykle bogato dekorowana, ozdobiona
wyobrażeniami bóstw, króla i świętych symboli. Boska barka przebywała Nil na pokładzie
ogromnej barki procesyjnej, holowanej przez statki z wioślarzami (i symbolicznie również
przez króla w królewskiej barce), po czym barkę z posągiem boga wynoszono na ląd, mocowano
drzewca i kapłani na swych ramionach przenosili święte brzmię do celu (il. 8) - w naszym przy-
padku na górny taras świątyni Totmesa III i do kaplicy Hathor, zbudowanej przez Totmesa III
na poziomie środkowego tarasu, łączącego się z platformą świątyni Mentuhotepa. Tam odby-
wały się świąteczne ceremonie, których celem, zależnie od rodzaju święta, mogło być odno-
wienie władzy królewskiej, potwierdzenie boskości władcy, czy hierosgamos - boskie zaślubiny
Amona, pana Karnaku, z Hathor, panią Zachodniej Doliny. Hathor rezydowała w Deir el-Bahari
zapewne już od Starego Państwa6. Nie udało się wprawdzie odnaleźć poświęconego jej sank-
tuarium ani z tej epoki, ani z okresu Średniego Państwa, ale była jednym z głównych bóstw

6 Mohamed Saleh, Three Old Kingdom Tombs at Thebes, Mainz am Rhein 1977. Archäologische
Veröffentlichungen, 14. Małżonki właścicieli grobowców były kapłankami Hathor, można więc sądzić, że kult
Hathor w Tebach istniał już co najmniej od V dynastii (jak datowany jest najstarszy z tych grobów).