DOI Heft:
Zbiory Muzeum Narodowego we Wrocławiu
DOI Artikel:Korżel-Kraśna, Małgorzata: Drewniane obudowy zegarów z XVIII i początku XIX wieku na Śląsku: wybrane przykłady
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.48106#0228
224
Małgorzata Korżel-Kraśna
9. Hermann Jacob, zegar grający, 1784-1797, Bolesławiec. Re-
prod. wg G. Grundmann, Deutsche hilkskunst, Bd. 8: Schlesien,
Miinchen 1926, il. 42.
nana była z drewna malowanego na biało, zdobiona
złoconymi profilami i drobną snycerką. Mechanizm
zegara poruszał umieszczone w dolnej i górnej kon-
dygnacji obudowy kukiełki przymocowane do tale-
rza obrotowego, przedstawiające obrazy z Męki Pań-
skiej. Scenom towarzyszyła żałobna muzyka54.
Inny znany na Śląsku zegar grający55 znajdo-
wał się w dawnych zbiorach Schlossmuseum
(Muzeum Zamkowe) we Wrocławiu. Wykonał go
w 1814 r. dworski zegarmistrz z Wrocławia Johann
Gottfried Ewald Sechting (1749-1814)56 (il. 10).
Reprezentował on szafowo-podłogowy typ zegara.
Jego obudowa składała się z dwóch części: dolnej
w kształcie prostopadłościennej skrzyni z cokołem,
z cofniętą ścianką frontową, ujętą po bokach alaba-
strowymi masywnymi kolumnami z brązowymi
kapitelami, oraz górnej - w formie wysokiej szafki,
zamykanej oszklonymi jednoskrzydłowymi drzwia-
mi, zwieńczonej prostym gzymsem i ażurową gale-
10. Johann Gottfried Ewald Sechting, zegar grający, 1814, Wrocław.
Reprod. wg „Die Uhrmacherkunst”, 1925, Nr. 26, s. 473.
ryjką. Drzwiczki wypełniały front obudowy i zaopa-
trzone były w prostą wąską ramę dekorowaną u dołu
pasem ażurowych arkad.
Oprawa zegara została wykonana przez miej-
scowego stolarza, wzorującego się na meblarstwie
berlińskim okresu klasycyzmu i empire. Świadczy
o tym przede wszystkim użycie charakterystyczne-
go zwieńczenia w formie ażurowej galeryjki z moty-
wem geometrycznym57 oraz zastosowanie konstruk-
cji ramowo-płycinowej.
Nietypowym meblowym zegarem grającym był
czasomierz skonstruowany przez wrocławskiego
zegarmistrza Johanna Gottfrieda Klosego około
1820 r. (il. 11). Znajdował się on w dawnych zbio-
rach Śląskiego Muzeum Przemysłu Artystyczne-
go i Starożytności we Wrocławiu58. Obudowa wy-
konana była z drewna mahoniowego i składała się
z dwóch części: podstawy w formie zamkniętej
prostopadłościennej szafki wspartej na niskim co-
Małgorzata Korżel-Kraśna
9. Hermann Jacob, zegar grający, 1784-1797, Bolesławiec. Re-
prod. wg G. Grundmann, Deutsche hilkskunst, Bd. 8: Schlesien,
Miinchen 1926, il. 42.
nana była z drewna malowanego na biało, zdobiona
złoconymi profilami i drobną snycerką. Mechanizm
zegara poruszał umieszczone w dolnej i górnej kon-
dygnacji obudowy kukiełki przymocowane do tale-
rza obrotowego, przedstawiające obrazy z Męki Pań-
skiej. Scenom towarzyszyła żałobna muzyka54.
Inny znany na Śląsku zegar grający55 znajdo-
wał się w dawnych zbiorach Schlossmuseum
(Muzeum Zamkowe) we Wrocławiu. Wykonał go
w 1814 r. dworski zegarmistrz z Wrocławia Johann
Gottfried Ewald Sechting (1749-1814)56 (il. 10).
Reprezentował on szafowo-podłogowy typ zegara.
Jego obudowa składała się z dwóch części: dolnej
w kształcie prostopadłościennej skrzyni z cokołem,
z cofniętą ścianką frontową, ujętą po bokach alaba-
strowymi masywnymi kolumnami z brązowymi
kapitelami, oraz górnej - w formie wysokiej szafki,
zamykanej oszklonymi jednoskrzydłowymi drzwia-
mi, zwieńczonej prostym gzymsem i ażurową gale-
10. Johann Gottfried Ewald Sechting, zegar grający, 1814, Wrocław.
Reprod. wg „Die Uhrmacherkunst”, 1925, Nr. 26, s. 473.
ryjką. Drzwiczki wypełniały front obudowy i zaopa-
trzone były w prostą wąską ramę dekorowaną u dołu
pasem ażurowych arkad.
Oprawa zegara została wykonana przez miej-
scowego stolarza, wzorującego się na meblarstwie
berlińskim okresu klasycyzmu i empire. Świadczy
o tym przede wszystkim użycie charakterystyczne-
go zwieńczenia w formie ażurowej galeryjki z moty-
wem geometrycznym57 oraz zastosowanie konstruk-
cji ramowo-płycinowej.
Nietypowym meblowym zegarem grającym był
czasomierz skonstruowany przez wrocławskiego
zegarmistrza Johanna Gottfrieda Klosego około
1820 r. (il. 11). Znajdował się on w dawnych zbio-
rach Śląskiego Muzeum Przemysłu Artystyczne-
go i Starożytności we Wrocławiu58. Obudowa wy-
konana była z drewna mahoniowego i składała się
z dwóch części: podstawy w formie zamkniętej
prostopadłościennej szafki wspartej na niskim co-