DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Gromadzki, Jan: Iluminowane księgi liturgiczne z kościoła farnego św. Marii Magdaleny we Wrocławiu: (ze szczególnym uwzględnieniem najstarszych, z około połowy XIV w.)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.48107#0020
16
Jan Gromadzki
9. Brewiarz wrocławski, ok. 1360-1370, inicjał D (Zwiastowanie).
BUWr. OR, sygn. M 1140, f. llva. FotJ. Gromadzki.
o sygnaturze M 1131 z 1364 r. dość nieoczeki-
wanie inicjałem w tym stylu, notabene jedynym
malowanym, wyróżniono formularz na święto
Purificationis Mariae. Także wśród ksiąg z wrocław-
skiego kościoła św. Elżbiety znajduje się księga
z iluminacją w tej manierze - brewiarz o sygna-
turze R 3064a (BUWr. OR; il. 10). Najwybitniej-
szym zaś dziełem reprezentującym taką stylistykę
była niewątpliwie dekoracja mszału B 171336 (il.
11), o bardzo rozbudowanym programie ikonogra-
ficznym, który w późniejszych latach stał się stan-
dardem w mszałach śląskich37. Widać z tego, że na
Śląsku była to stylistyka całkiem rozpowszechniona
i chyba rodzima (w tym sensie, że rozwijała się
lokalnie w efekcie pracy działających tu malarzy),
a jeśli interpretacja iluminacji kodeksu I F 105 jest
słuszna, to także mająca własną drogę rozwoju
— w ramach pewnej szerzej rozpowszechnionej
koncepcji estetycznej zakładającej łączenie cech
stylu przodujących ówcześnie ośrodków sztuki. Co
niezmiernie interesujące, zarówno w brewiarzu
M 1140, jak i w mszale B 1713 początkowe inicjały
wielkie, choć zawierają malarskie kompozycje
figuralne (odpowiednio: Zwiastowanie i Król Dawid
- il. 9 i 11), są w zasadzie niezwykle okazałymi
inicjałami filigranowymi, co stanowi niedwu-
znaczną kontynuację lokalnej tradycji plastycznej
10. Brewiarz wrocławski z kościoła św. Elżbiety we Wrocła-
wiu, ok. 1350-1360. BUWr. OR, sygn. R 3064a, f. 5r. Fot.
J. Gromadzki.
atatnwirdiit tetts
ntcne tutę nc etubdśłm
ueąstmWit metutmta tnetT
<mut imtuG qm te etfpycłiiiit ufl
imĄi/1 (emitas mas
eslou, Stadtbib!.
Initiale A mit Kónig David
B. 1713
11. Mszał wielki, ok. 1360, inicjał A (Król Dawid). Wrocław, daw-
na Stadtbibliothek Breslau, sygn. B 1713, f. 4ra, zaginiony w 1945.
Reprod. wg E. Kloss, Die schlesische Buchmalerei des Mittelalters, Ber-
lin 1942.
Jan Gromadzki
9. Brewiarz wrocławski, ok. 1360-1370, inicjał D (Zwiastowanie).
BUWr. OR, sygn. M 1140, f. llva. FotJ. Gromadzki.
o sygnaturze M 1131 z 1364 r. dość nieoczeki-
wanie inicjałem w tym stylu, notabene jedynym
malowanym, wyróżniono formularz na święto
Purificationis Mariae. Także wśród ksiąg z wrocław-
skiego kościoła św. Elżbiety znajduje się księga
z iluminacją w tej manierze - brewiarz o sygna-
turze R 3064a (BUWr. OR; il. 10). Najwybitniej-
szym zaś dziełem reprezentującym taką stylistykę
była niewątpliwie dekoracja mszału B 171336 (il.
11), o bardzo rozbudowanym programie ikonogra-
ficznym, który w późniejszych latach stał się stan-
dardem w mszałach śląskich37. Widać z tego, że na
Śląsku była to stylistyka całkiem rozpowszechniona
i chyba rodzima (w tym sensie, że rozwijała się
lokalnie w efekcie pracy działających tu malarzy),
a jeśli interpretacja iluminacji kodeksu I F 105 jest
słuszna, to także mająca własną drogę rozwoju
— w ramach pewnej szerzej rozpowszechnionej
koncepcji estetycznej zakładającej łączenie cech
stylu przodujących ówcześnie ośrodków sztuki. Co
niezmiernie interesujące, zarówno w brewiarzu
M 1140, jak i w mszale B 1713 początkowe inicjały
wielkie, choć zawierają malarskie kompozycje
figuralne (odpowiednio: Zwiastowanie i Król Dawid
- il. 9 i 11), są w zasadzie niezwykle okazałymi
inicjałami filigranowymi, co stanowi niedwu-
znaczną kontynuację lokalnej tradycji plastycznej
10. Brewiarz wrocławski z kościoła św. Elżbiety we Wrocła-
wiu, ok. 1350-1360. BUWr. OR, sygn. R 3064a, f. 5r. Fot.
J. Gromadzki.
atatnwirdiit tetts
ntcne tutę nc etubdśłm
ueąstmWit metutmta tnetT
<mut imtuG qm te etfpycłiiiit ufl
imĄi/1 (emitas mas
eslou, Stadtbib!.
Initiale A mit Kónig David
B. 1713
11. Mszał wielki, ok. 1360, inicjał A (Król Dawid). Wrocław, daw-
na Stadtbibliothek Breslau, sygn. B 1713, f. 4ra, zaginiony w 1945.
Reprod. wg E. Kloss, Die schlesische Buchmalerei des Mittelalters, Ber-
lin 1942.