Muzeum Narodowe <Breslau> [Hrsg.]; Muzeum Śla̜skie <Breslau> [Hrsg.]: Roczniki Sztuki Śląskiej (20.2011)

Iluminowane księgi liturgiczne z kościoła farnego św. Marii Magdaleny we Wrocławiu

29


37. Mszał wielki, Ukrzyżowanie, 1485. Wrocław, dawna Stadt-
bibliothek Breslau, sygn. M 1160, f 128v, zaginiony w 1945.
Reprod. wg E. Kloss, Die schlesische Buchmalerei des Mittelalters,
Berlin 1942.

zachowanych ksiąg z ostatnich lat gotyku okazal-
szych, a nawet formalnie dobrych przedstawień
figuralnych, pomimo zachowania się dość obfitej
produkcji śląskich iluminatorów, spowodowanej
potrzebą rubrykowania i dekoracji setek napły-
wających tu druków. Taką właśnie, wyłącznie
ornamentalną formę mają m.in. ostatnie ilumino-
wane kodeksy liturgiczne kościoła Marii Magda-
leny z epoki gotyku - drukowany w Strasburgu
brewiarz (BUWr. Oddział Starych Druków, dalej
OSD, sygn. XV F 298; po 1485 r.) i trzy druko-
wane w Krakowie mszały (iluminowane po 1505 r.,
kolejne sygn.: 371279-81, wszystkie w BUWr.
OSD). W wielkim, ale prostym, papierowym
brewiarzu o sygnaturze M 1124 dodano zaś jako
dekorację, być może już na początku XVI w., malo-
wane na płótnie przedstawienie Piety z 2. połowy
XV w., które pierwotnie było rozpięte na drew-
nianej ramie. Nie ma pewności, czy kodeks ten od
początku należał do fary magdaleńskiej, ponieważ
-jak się wydaje - przynajmniej jego oprawa została
wykonana w Legnicy65.
Księgi liturgiczne w okresie reformacji
Reformacja i przejęcie w 1525 r. fary magdaleń-
skiej przez ewangelików spowodowały, że więk-
szość wymienionych ksiąg liturgicznych straciła


38. Psałterz chórowy, ok. 1488, miniatury przedstawiające patronów kościoła - niebieskich (św. Andrzej i św. Maria Magdalena) i ziem-
skich (witrycy D. Jentsch i L. Heugel). BUWr. OR, sygn. M 1123, £ lv-2r. Fot. J. Gromadzki.