Muzeum Narodowe <Breslau> [Editor]; Muzeum Śla̜skie <Breslau> [Editor]: Roczniki Sztuki Śląskiej (20.2011)

Wartości artystyczne kaplicy bł. Czesława we Wrocławiu

47

uzyskanie wrażenia, że tumba z relikwiami patrona
Wrocławia znajduje się w centrum kaplicy, bezpo-
średnio pod kopułą. Należy w tym miejscu przypo-
mnieć, że w obecnej kaplicy św. Jacka w Krakowie
tumba z figurą świętego stoi w rzeczywistości na
środku. Na tym zresztą nie kończy się lista podo-
bieństw do kaplicy w kościele krakowskim. Fakt
umieszczenia, choćby tylko pozornie, sarkofagu
pod kopułą sklepienia kaplicy, ma oczywiście swoją
wymowę ideową77.
Uzyskaniu wrażenia większej głębi przestrzeni
kaplicy służą dalsze korektury wymiarów poszcze-
gólnych elementów wystroju. Można je dostrzec,
porównując wielkość figur bocznych w naro-
żach oraz tych w arkadzie łączącej przedsionek
z zasadniczą przestrzenią kaplicy. Potężne postaci
św. Dominika i św. Jacka mają wysokość 180 cm,
podobnie jak personifikacje Ecclesiae i Caritatis
w narożach kaplicy. Jednak jeśli uwzględnimy
podając ich rozmiary, promieniste glorie ponad
głowami protoplastów Zakonu Kaznodziejskiego,
to ich wysokość wzrośnie do ok. 200 cm. W podobny
sposób ustalając wzajemne proporcje, uzyskamy

stosunek 0,9 (180 : 200 = 0,9). Również w tym
wypadku stosunek ten pozostaje podobny także
przy porównaniu innych wymiarów. I tak mierzona
od podłogi wysokość postumentów, na których
ustawione są posągi, wynosi 128 cm pod personi-
fikacją Ecclesiae, a 138 cm pod figurą św. Dominika;
128 : 138 daje proporcję 0,92 (il. 8). Gdy zmie-
rzymy wysokość wolut, które stanowią wsporniki
dla fragmentów gzymsów, na których stoją posągi,
otrzymamy wynik 80:90 = 0,89. Wynika z tego, że
z tyłu, za sarkofagiem, projektant stosował większą
redukcję wymiarów, bo też przestrzeń jest bardzo
wąska, zaledwie 160 cm między środkiem sarko-
fagu a ścianą szczytową. Proporcja 0,8 pozwoliła
na uzyskanie za sarkofagiem wrażenia dwukrotnie
większej głębi niż przed sarkofagiem, gdzie mamy
do czynienia ze znacznie większą przestrzenią.
Na przykład odległość między rzeczonymi wyżej
figurami św. Dominika i Ecclesiae wynosi 6,3 m —
wystarczyła więc proporcja 0,9.
Warto też zwrócić uwagę na kilka szczegółów,
które także służą pogłębieniu wrażenia, iż kaplica
jest dłuższa niż w rzeczywistości. Oto postumenty,


8. Proporcje elementów wystroju ściany bocznej w kaplicy bł. Czesława przy kościele Dominikanów we Wrocławiu, rysunek pomia-
rowy. Wyk. M. Łapko.