Muzeum Narodowe <Breslau> [Hrsg.]; Muzeum Śla̜skie <Breslau> [Hrsg.]: Roczniki Sztuki Śląskiej (20.2011)

Wartości artystyczne kaplicy bł. Czesława we Wrocławiu

67


32. Georg Leonhard Weber, rzeźba Święty Dominik w kaplicy
bl. Czesława przy kościele Dominikanów we Wrocławiu, 1724.
Fot. M. Nowak.

Święty Jacek
Druga wielka figura u wejścia do kaplicy, przed-
stawiająca ojca polskich dominikanów i organiza-
tora pierwszej, krakowskiej prowincji - św. Jacka
Odrowąża, stanowi wyraźne pendant do rzeźby
św. Dominika, twórcy całego zakonu. Jej projek-
tant powtórzył w lustrzanym odbiciu układ nóg
i kompozycję dolnej połowy ciała stojącej naprzeciw
figury św. Dominika. Przejrzenie ikonografii św.
Jacka, wszelkich możliwych sztychów, a także
długotrwała kwerenda przedstawień malowanych


33. Baltazar Fontana, płaskorzeźba ŚwiętyJacek w kaplicy św. Jacka
przy kościele Dominikanów w Krakowie, 1701. Fot. M. Karpo-
wicz.

i rzeźbionych wykazały, że figura wrocławska nie
da się jednoznacznie wywieść z żadnego z tych
wizerunków. Istniejejednakjedno dzieło, które jest
jej szczególnie bliskie. Mianowicie górna połowa
postaci św. Jacka nawiązuje dość dokładnie do
wyobrażenia tegoż świętego z kaplicy krakowskiej.
Tyle że nie do głównej figury stojącej na tumbie,
lecz kompozycji prawie niedostrzegalnej, bocznej,
dość słabo widocznej, a mianowicie do płasko-
rzeźbionego wizerunku świętego, umieszczo-
nego w zamurowanym, okrągłym oknie tamburu
(ił. 33). W kaplicy krakowskiej święty na tumbie
w zasadzie pobawiony jest atrybutów - zwisający
różaniec w lewej ręce jest dodatkiem oczywiście
późniejszym. Natomiast owa płaskorzeźba przed-
stawia świętego z pełnym zasobem atrybutów -
monstrancją, figurką Madonny z Dzieciątkiem,
a nawet z kartuszem herbowym z rodzinnym Odro-
wążem. Jest to dzieło samego Baltazara Fontany
i powstało razem z przebudową kaplicy w roku
1701161. We Wrocławiu cała górna połowa figury
powtarza model krakowski (il. 34). Takie same są:
zwrot głowy, sposób trzymania prawą ręką tym
razem puszki na komunikanty, a nie monstrancji,
rysunek lewej dłoni trzymającej figurkę Madonny,
wreszcie sama Madonna z jej dość wiernie powtó-
rzonym układem rąk. Różnica występuje natomiast
w układzie Dzieciątka, które we Wrocławiu przery-
sowane zostało ze znanego obrazu Lucasa Cranacha
Madonna Pasawska162.
Ów pasawski cudowny wizerunek specjalnie
czczony był w Lombardii, na terenie krainy jezior
alpejskich. Jej synowie wszędzie tam, gdzie zawę-
drowali, przynosili ze sobą kult obrazu163. W szwaj-
carskim kantonie Ticino ma on do dziś sporą


34. Georg Leonhard Weber, rzeźba Święty Jacek w kaplicy
bł. Czesława przy kościele Dominikanów we Wrocławiu, 1724.
Fot. M. Karpowicz.