DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Nowak, Ks. Mirosław: Wartości artystyczne kaplicy bł. Czesława we Wrocławiu
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48107#0072
68
ks. Mirosław Nowak
liczbę kopii. Także w Warszawie mamy rzeźbiarską,
kamienną powtórkę Madonny Pasawskiej na Krakow-
skim Przedmieściu, wystawioną w 1683 r. przez
Simona Giuseppe Bellottiego, także syna krainy
jezior alpejskich164. Druga kopia, tym razem malo-
wana, zachowała się w kościele pokamedulskim na
Bielanach. We Wrocławiu kopia Madonny Pasaw-
skiej znajduje się m.in. w jednym z ołtarzy kościoła
Uniwersyteckiego (pojezuickiego).
Jeślibyśmy nawet uznali, że pierwowzór
krakowski dla figury św. Jacka wybrali sami domi-
nikanie, w większości przecież wykształceni
właśnie w Krakowie, to jednak pośrednikiem był
zapewne rysunek projektanta. Bowiem to projektant
z własnej woli musiał nawiązać do układu Madonny
Pasawskiej. Trudno przecież posądzać dominikanów
- zarówno krakowskich, jak i wrocławskich - by
spowodowali tego rodzaju zmianę. Jeśli dokonał
jej projektant figur, to zdradził w ten sposób swoje
pochodzenie — musiał być synem krainyjezior alpej-
skich. Ale na tym nie koniec - otóż znał on bardzo
dobrze krakowskie dzieła Fontany, i to nie tylko te
35. Georg Leonhard Weber, rzeźba Fides w kaplicy bl. Czesława
przy kościele Dominikanów we Wrocławiu, 1724. Fot. M. Kar-
powicz.
eksponowane, zawsze rzucające się w oczy, ale też
te zagubione, drobne, trudno widoczne, lekcewa-
żone. Tondo ze św. Jackiem w jego kaplicy jest prze-
cież naprawdę prawie niezauważalne, pozostające
w cieniu. Te spostrzeżenia pozwolą nam na końcu
pracy zastanowić się nad osobą tego szczególnego
projektanta.
Fides
Umieszczona na ścianie szczytowej figura Wiary
przedstawiona została jako adorująca krucyfiks, trzy-
many obiema dłońmi i miłośnie zbliżony ku twarzy
(ił. 35). Twórcą pierwowzoru tego rodzaju wymow-
nego gestu, wyrażającego szczególną dewocję, jest
oczywiście sam Bernini. Chodzi tu mianowicie
o znany posąg św. Hieronima stojący dziś w kate-
drze w Sienie, w kaplicy Chigi, powstały w latach
1661-1663 (il. 36)165. Figura Berniniowska miała
zresztą natychmiastowy oddźwięk wśród artystów.
Istnieje cały szereg jej kopii i replik, z piękną tera-
kotową w Victoria and Albert Museum w Londynie
na czele.
36. Gian Lorenzo Bernini, rzeźba Święty Hieronim w katedrze
S. Maria Assunta w Sienie, 1661-1663. Reprod. wg R. Wittko-
wer, Gian Lorenzo Bernini, the Sculptor of the Roman Baroque, Lon-
don 1955, s. 70, il. 50.
ks. Mirosław Nowak
liczbę kopii. Także w Warszawie mamy rzeźbiarską,
kamienną powtórkę Madonny Pasawskiej na Krakow-
skim Przedmieściu, wystawioną w 1683 r. przez
Simona Giuseppe Bellottiego, także syna krainy
jezior alpejskich164. Druga kopia, tym razem malo-
wana, zachowała się w kościele pokamedulskim na
Bielanach. We Wrocławiu kopia Madonny Pasaw-
skiej znajduje się m.in. w jednym z ołtarzy kościoła
Uniwersyteckiego (pojezuickiego).
Jeślibyśmy nawet uznali, że pierwowzór
krakowski dla figury św. Jacka wybrali sami domi-
nikanie, w większości przecież wykształceni
właśnie w Krakowie, to jednak pośrednikiem był
zapewne rysunek projektanta. Bowiem to projektant
z własnej woli musiał nawiązać do układu Madonny
Pasawskiej. Trudno przecież posądzać dominikanów
- zarówno krakowskich, jak i wrocławskich - by
spowodowali tego rodzaju zmianę. Jeśli dokonał
jej projektant figur, to zdradził w ten sposób swoje
pochodzenie — musiał być synem krainyjezior alpej-
skich. Ale na tym nie koniec - otóż znał on bardzo
dobrze krakowskie dzieła Fontany, i to nie tylko te
35. Georg Leonhard Weber, rzeźba Fides w kaplicy bl. Czesława
przy kościele Dominikanów we Wrocławiu, 1724. Fot. M. Kar-
powicz.
eksponowane, zawsze rzucające się w oczy, ale też
te zagubione, drobne, trudno widoczne, lekcewa-
żone. Tondo ze św. Jackiem w jego kaplicy jest prze-
cież naprawdę prawie niezauważalne, pozostające
w cieniu. Te spostrzeżenia pozwolą nam na końcu
pracy zastanowić się nad osobą tego szczególnego
projektanta.
Fides
Umieszczona na ścianie szczytowej figura Wiary
przedstawiona została jako adorująca krucyfiks, trzy-
many obiema dłońmi i miłośnie zbliżony ku twarzy
(ił. 35). Twórcą pierwowzoru tego rodzaju wymow-
nego gestu, wyrażającego szczególną dewocję, jest
oczywiście sam Bernini. Chodzi tu mianowicie
o znany posąg św. Hieronima stojący dziś w kate-
drze w Sienie, w kaplicy Chigi, powstały w latach
1661-1663 (il. 36)165. Figura Berniniowska miała
zresztą natychmiastowy oddźwięk wśród artystów.
Istnieje cały szereg jej kopii i replik, z piękną tera-
kotową w Victoria and Albert Museum w Londynie
na czele.
36. Gian Lorenzo Bernini, rzeźba Święty Hieronim w katedrze
S. Maria Assunta w Sienie, 1661-1663. Reprod. wg R. Wittko-
wer, Gian Lorenzo Bernini, the Sculptor of the Roman Baroque, Lon-
don 1955, s. 70, il. 50.