DOI issue:
Miscellanea
DOI issue:Muzeum narodwe we wrocławiu i jego zbiory
DOI article:Fercowicz, Tadeusz: O dawnych cechach wrocławskich i ich obyczajach
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48107#0265
O dawnych cechach wrocławskich i ich obyczajach
261
33. Carl Remshart wg rysunku Friedricha Bernharda Wernera, Kondukt pogrzebowy zmierzający do kościoła św. Marii Magdaleny we Wrocła-
wiu, akwaforta, 1736. Muzeum Narodowe we Wrocławiu. Fot. A. Podstawka.
zbiorowych, z lat 1538-1882. Cechy te skupiały
ok. 85 zawodów. Spośród znaczniejszych cechów
wrocławskich obyczaj ten nie był praktykowany
przez cech złotników. Do 1945 r. ponad 90% tarcz
znajdowało się w Schlesiches Museum fur Kunst-
gewerbe und Altertumer we Wrocławiu112, pozo-
stałe były w cechach w związku z ich używaniem
w obrzędach pogrzebowych. Po wojnie olbrzymi
zbiór uległ rozproszeniu. Do dziś zachowało się
76 tarcz, ich lokalizacja jest znana, o 90 tarczach
brak danych. Największe grupy obiektów znajdu-
ją się w Muzeum Narodowym we Wrocławiu -
42 tarcze, w tym 13 par, w Muzeum Narodowym
w Warszawie - 31 tarcz, w tym 12 par; z kolei para
tarcz wrocławskich tokarzy drewna, wykonana
przez Christopha Mullera w 1685 r., znajduje się
w Germanisches Nationalmuseum w Norym-
berdze113.
Wykonawcami srebrnych, złoconych tarcz,
które możemy oglądać na wystawie w Muzeum
Narodowym we Wrocławiu, byli wybitni złotnicy
wrocławscy, jak: George Nitsch (para tarcz kon-
wisarzy z 1643 r.), Jacob Hedelhofer (para tarcz
cechu postrzygaczy z 1665 r.), Christian Mentzel
Starszy (para tarcz cechu powroźników z 1678 r.),
David Kriebel (para tarcz destylatorów z 1679 r.),
Tobias Plackwitz (para tarcz cechu rzeźników ze
Starych Jatek z 1710 r.). Wysokiej klasy wyrobem
złotniczym są ażurowane, repusowane tarcze
powroźników na podłożu z czarnego aksamitu.
W szeroką figuralną bordiurę otaczającą godło ce-
chowe (serce przebite trzema hakami powroźni-
czymi, po bokach dwa haki) są wkomponowane
cztery motywy pięciopolowego herbu Wrocławia
z 1530 r.: inicjał W, lew czeski, orzeł Piastów wro-
cławskich, popiersie św. Jana Ewangelisty (powtó-
rzone w klejnocie), a piąty, główny motyw - głowa
św. Jana Chrzciciela na misie występuje pośrodku
godła cechowego (il. 34). Złotnikiem specjali-
zującym się w wyrabianiu cechowych tarcz tru-
miennych był Hans Spath (czynny w latach 1636-
1659), który wykonał ich aż sześć par dla sześciu
wrocławskich cechów; tarcze dwóch cechów jego
autorstwa - czerwonoskórników z 1644 r. i su-
kienników nowomiejskich z 1655 r. - znajdują się
w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. Stosował
on schemat kompozycyjny, w którym centralne
pole z godłem cechowym otoczone jest szeroką,
261
33. Carl Remshart wg rysunku Friedricha Bernharda Wernera, Kondukt pogrzebowy zmierzający do kościoła św. Marii Magdaleny we Wrocła-
wiu, akwaforta, 1736. Muzeum Narodowe we Wrocławiu. Fot. A. Podstawka.
zbiorowych, z lat 1538-1882. Cechy te skupiały
ok. 85 zawodów. Spośród znaczniejszych cechów
wrocławskich obyczaj ten nie był praktykowany
przez cech złotników. Do 1945 r. ponad 90% tarcz
znajdowało się w Schlesiches Museum fur Kunst-
gewerbe und Altertumer we Wrocławiu112, pozo-
stałe były w cechach w związku z ich używaniem
w obrzędach pogrzebowych. Po wojnie olbrzymi
zbiór uległ rozproszeniu. Do dziś zachowało się
76 tarcz, ich lokalizacja jest znana, o 90 tarczach
brak danych. Największe grupy obiektów znajdu-
ją się w Muzeum Narodowym we Wrocławiu -
42 tarcze, w tym 13 par, w Muzeum Narodowym
w Warszawie - 31 tarcz, w tym 12 par; z kolei para
tarcz wrocławskich tokarzy drewna, wykonana
przez Christopha Mullera w 1685 r., znajduje się
w Germanisches Nationalmuseum w Norym-
berdze113.
Wykonawcami srebrnych, złoconych tarcz,
które możemy oglądać na wystawie w Muzeum
Narodowym we Wrocławiu, byli wybitni złotnicy
wrocławscy, jak: George Nitsch (para tarcz kon-
wisarzy z 1643 r.), Jacob Hedelhofer (para tarcz
cechu postrzygaczy z 1665 r.), Christian Mentzel
Starszy (para tarcz cechu powroźników z 1678 r.),
David Kriebel (para tarcz destylatorów z 1679 r.),
Tobias Plackwitz (para tarcz cechu rzeźników ze
Starych Jatek z 1710 r.). Wysokiej klasy wyrobem
złotniczym są ażurowane, repusowane tarcze
powroźników na podłożu z czarnego aksamitu.
W szeroką figuralną bordiurę otaczającą godło ce-
chowe (serce przebite trzema hakami powroźni-
czymi, po bokach dwa haki) są wkomponowane
cztery motywy pięciopolowego herbu Wrocławia
z 1530 r.: inicjał W, lew czeski, orzeł Piastów wro-
cławskich, popiersie św. Jana Ewangelisty (powtó-
rzone w klejnocie), a piąty, główny motyw - głowa
św. Jana Chrzciciela na misie występuje pośrodku
godła cechowego (il. 34). Złotnikiem specjali-
zującym się w wyrabianiu cechowych tarcz tru-
miennych był Hans Spath (czynny w latach 1636-
1659), który wykonał ich aż sześć par dla sześciu
wrocławskich cechów; tarcze dwóch cechów jego
autorstwa - czerwonoskórników z 1644 r. i su-
kienników nowomiejskich z 1655 r. - znajdują się
w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. Stosował
on schemat kompozycyjny, w którym centralne
pole z godłem cechowym otoczone jest szeroką,