DOI Artikel:
Kurzej, Michał: "Beuronizacja" lwowskiego Kościoła Benedyktynek
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.26736#0123
.Beuronizacja” lwowskiego kościoła Benedyktynek
119
potrzeba więcej ubierać. Malarz Kruszyński odmalował całą na nowo. Rzeźbiarz
zrobił nowe ręce i włosy. Framugę w ołtarzu, w której stoi Pan Jezus Nazareński
wyzłocono, bo przed tem była obita materią purpurową dosyć drogocenną8.
Część pierścionków przetopiono, a uzyskany kruszec wykorzystano do
pozłocenia kielichów. Pozostałe przechowywano w skarbcu i jako złoto świę-
cono w dzień Trzech Króli. Z szat, w które ubierano figurę uszyto ornaty,
srebrną koronę sprzedano złotnikowi, a włosy fryzjerowi na peruki9.
W r. 1880 zmiany dotknęły również refektarz, do tego czasu ozdobiony
malowidłami ze scenami z życia Chrystusa i świętych10. Przekształcenie tego
wnętrza nie znalazło zresztą uznania w kronice klasztornej:
Refektarz [...] od czasów fundatorskich zachowywał pierwotną swą postać starożyt-
ności, dopiero ksieni Hatalówna przyłożyła rękę swą do jej zniszczenia. Pełnomoc-
nik, Marceli Ciemirski, przedstawiał jej, że szkoda to zniszczyć, ale należy odnowić.
Było malowidło fresko, lecz się tłumaczyła, że nie może tyle łożyć pieniędzy, a tak
okopcony refektarz od trzech wieków nie może pozostać [...] W tym samym guście
był kościół malowany. Jego też starożytność za obecnej ksieni zatartą została”11.
Usunięcie malowideł z wnętrza kościoła zapoczątkowało szereg zmian
w świątyni. Początkowo jednak były one przeprowadzane stopniowo i nie
prowadziły do całościowego przekształcenia wystroju wnętrza.
Za wpływem ks. Ant. Krechowieckiego rozpoczęła przeorysza Hatalówna odno-
wienie kościoła; zestrugano stare okopciałe malowidło aż do cegły i do kamienia,
a potem na nowo cały wewnątrz kościół ze sklepieniem wyprawiono i lakierem
białym obielono, gzymsy i łuki także rzeźby na murach popielato polakierowano.
Przerobiono ołtarze ze siedmiu na pięć, pomalowano na podobieństwo popielatego
marmuru, dano nowe drzwi wchodowe, do kościoła, do kurytarza, do zakrystii,
także wielkie bramy, jedna w kościele pod chórem, a druga od kurytarza. Wykona-
no nową ambonę i przeniesiono na inne miejsce. Z kościołem i chór górny i dolny
odlakierowano i ołtarze takim gustem przerobiono, jak w kościele. W prezbiterium
dano parkiet pokostowany12.
W zbliżonym czasie zdjęto też krucyfiks z łuku tęczowego13. Stan po prze-
prowadzeniu tych prac przedstawiają fotografie archiwalne (il. 3).
8 Ibidem, s. 115-117.
9 Ibidem, s. 116-117; B-9, Kronika klasztoru pp. Benedyktynek lac fińskiego] ofbrządku] we
Lwowie, 1878-1905, s. 11.
10 AOBK, B-9, Kronika klasztoru..., 1878-1905, s. 6.
11 AOBK, B-8, Pamiętniki klasztoru..., 1869-1896, s. 102.
12 Ibidem, s. 17.
13 AOBK, B-12, kronika klasztoru Benedyktynek we Lwowie, 1914-1926, s. 59.
119
potrzeba więcej ubierać. Malarz Kruszyński odmalował całą na nowo. Rzeźbiarz
zrobił nowe ręce i włosy. Framugę w ołtarzu, w której stoi Pan Jezus Nazareński
wyzłocono, bo przed tem była obita materią purpurową dosyć drogocenną8.
Część pierścionków przetopiono, a uzyskany kruszec wykorzystano do
pozłocenia kielichów. Pozostałe przechowywano w skarbcu i jako złoto świę-
cono w dzień Trzech Króli. Z szat, w które ubierano figurę uszyto ornaty,
srebrną koronę sprzedano złotnikowi, a włosy fryzjerowi na peruki9.
W r. 1880 zmiany dotknęły również refektarz, do tego czasu ozdobiony
malowidłami ze scenami z życia Chrystusa i świętych10. Przekształcenie tego
wnętrza nie znalazło zresztą uznania w kronice klasztornej:
Refektarz [...] od czasów fundatorskich zachowywał pierwotną swą postać starożyt-
ności, dopiero ksieni Hatalówna przyłożyła rękę swą do jej zniszczenia. Pełnomoc-
nik, Marceli Ciemirski, przedstawiał jej, że szkoda to zniszczyć, ale należy odnowić.
Było malowidło fresko, lecz się tłumaczyła, że nie może tyle łożyć pieniędzy, a tak
okopcony refektarz od trzech wieków nie może pozostać [...] W tym samym guście
był kościół malowany. Jego też starożytność za obecnej ksieni zatartą została”11.
Usunięcie malowideł z wnętrza kościoła zapoczątkowało szereg zmian
w świątyni. Początkowo jednak były one przeprowadzane stopniowo i nie
prowadziły do całościowego przekształcenia wystroju wnętrza.
Za wpływem ks. Ant. Krechowieckiego rozpoczęła przeorysza Hatalówna odno-
wienie kościoła; zestrugano stare okopciałe malowidło aż do cegły i do kamienia,
a potem na nowo cały wewnątrz kościół ze sklepieniem wyprawiono i lakierem
białym obielono, gzymsy i łuki także rzeźby na murach popielato polakierowano.
Przerobiono ołtarze ze siedmiu na pięć, pomalowano na podobieństwo popielatego
marmuru, dano nowe drzwi wchodowe, do kościoła, do kurytarza, do zakrystii,
także wielkie bramy, jedna w kościele pod chórem, a druga od kurytarza. Wykona-
no nową ambonę i przeniesiono na inne miejsce. Z kościołem i chór górny i dolny
odlakierowano i ołtarze takim gustem przerobiono, jak w kościele. W prezbiterium
dano parkiet pokostowany12.
W zbliżonym czasie zdjęto też krucyfiks z łuku tęczowego13. Stan po prze-
prowadzeniu tych prac przedstawiają fotografie archiwalne (il. 3).
8 Ibidem, s. 115-117.
9 Ibidem, s. 116-117; B-9, Kronika klasztoru pp. Benedyktynek lac fińskiego] ofbrządku] we
Lwowie, 1878-1905, s. 11.
10 AOBK, B-9, Kronika klasztoru..., 1878-1905, s. 6.
11 AOBK, B-8, Pamiętniki klasztoru..., 1869-1896, s. 102.
12 Ibidem, s. 17.
13 AOBK, B-12, kronika klasztoru Benedyktynek we Lwowie, 1914-1926, s. 59.