DOI Artikel:
Blaschke, Kinga: "Idźmy tylko naprzód w kierunku rodzimym": konkurs na projekt kościoła św. Anny we Lwowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.26736#0163
Kinga Blaschke
Kraków
Sztuka kresów wschodnich, tom 7
Kraków 2012
„IDŹMY TYLKO NAPRZÓD W KIERUNKU RODZIMYM”.
KONKURS NA PROJEKT KOŚCIOŁA ŚW. ANNY WE LWOWIE1
W połowie XIX wieku Felicjan Łobeski opisał kościół Św. Anny jako „nie-
wielki kościółek z ciężkich murów, wystawiony co do głównej swej struktu-
ry w stylu gotyckim, szczupłe jednak okna i nie łuczyste a okrągławe, a po-
środku kościoła prawie płaskie sklepienie czynią architekturę jego niepewną;
główną zaś i wyraźną jej cechą jest dawność”2.
Pierwsza, drewniana świątynia została wzniesiona na tym miejscu na po-
czątku XVI wieku3, lecz wkrótce potem uległa zniszczeniu4. Nowa, muro-
wana budowla, konsekrowana w r. 15995 przetrwała niecałe pół wieku, gdyż
w r. 1648 została silnie uszkodzona i przez kilkanaście lat pozostawała
w ruinie6. Odbudowa kościoła rozpoczęła się w r. 1671, gdy król Michał Ko-
rybut Wiśniowiecki przekazał ją augustianom7. Niedługo po kasacie klasz-
1 Niniejszy artykuł wykorzystuje rozważania zawarte w zarysie problematyki artystycznej
opracowania inwentaryzacyjnego kościoła Św. Anny opublikowanego jako K. Blaschke,
Kościół parafialny p. w. Św. Anny i dawny klasztor 00. Augustianów, [w:] Materiały do
dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, cz. 1, Kościoły
i klasztory dawnego województwa ruskiego, t. 19, Kościoły i klasztory Lwowa z okresu
przedrozbiorowego (1), red. J.K. Ostrowski, Kraków 2011, s. 67-74.
2 F. Łobeski, Opisy obrazów znajdujących się w kościołach miasta Lwowa, „Dodatek Tygo-
dniowy do Gazety Lwowskiej”, t. 5, 1855, s. 51.
3 Schematismus Archidioecesis Leopoliensis ritus latini, Leopoli 1900, s. 21 (cyt. dalej Sche-
matismus Leopoliensis)-, Schematismus Leopoliensis 1936, s. 30; I. Chodynicki, Historia
stołecznego Królestw Galicyi i Lodomerii miasta Lwowa od założenia jego aż do czasów
teraźniejszych, Lwów 1829, s. 376 (tu data 1507).
4 SGKP, t. 5, 1884, s. 517; zob. też Chodynicki, op. cit., s. 376; B. Kaczorowski, Zabytki
starego Lwowa, Warszawa 1990, s. 80.
5 T. Pirawski, Relatio status [...] Archidioecesis Leopoliensis, wyd. K.J. Heck, Lwów 1893,
s. 117. Data konsekracji wg Chodynicki, op. cit., s. 376.
6 Uratowany zabytek lwowski, „Tygodnik Ilustrowany”, 8, 1914, s. 152.
7 Schematismus Leopoliensis 1900, s. 21; Schematismus Leopoliensis 1936, s. 30. Wg Ka-
czorowski, op. cit., s. 80, kościół został przekazany augustianom przez abpa Wojciecha
Korycińskiego, co zresztą nie wyklucza wersji o roli króla w tym wydarzeniu. Uratowany
zabytek {op. cit.) wymienia w tym kontekście abpa Mikołaja Krosnowskiego, co jest błę-
dem, gdyż zmarł on w r. 1653.
Kraków
Sztuka kresów wschodnich, tom 7
Kraków 2012
„IDŹMY TYLKO NAPRZÓD W KIERUNKU RODZIMYM”.
KONKURS NA PROJEKT KOŚCIOŁA ŚW. ANNY WE LWOWIE1
W połowie XIX wieku Felicjan Łobeski opisał kościół Św. Anny jako „nie-
wielki kościółek z ciężkich murów, wystawiony co do głównej swej struktu-
ry w stylu gotyckim, szczupłe jednak okna i nie łuczyste a okrągławe, a po-
środku kościoła prawie płaskie sklepienie czynią architekturę jego niepewną;
główną zaś i wyraźną jej cechą jest dawność”2.
Pierwsza, drewniana świątynia została wzniesiona na tym miejscu na po-
czątku XVI wieku3, lecz wkrótce potem uległa zniszczeniu4. Nowa, muro-
wana budowla, konsekrowana w r. 15995 przetrwała niecałe pół wieku, gdyż
w r. 1648 została silnie uszkodzona i przez kilkanaście lat pozostawała
w ruinie6. Odbudowa kościoła rozpoczęła się w r. 1671, gdy król Michał Ko-
rybut Wiśniowiecki przekazał ją augustianom7. Niedługo po kasacie klasz-
1 Niniejszy artykuł wykorzystuje rozważania zawarte w zarysie problematyki artystycznej
opracowania inwentaryzacyjnego kościoła Św. Anny opublikowanego jako K. Blaschke,
Kościół parafialny p. w. Św. Anny i dawny klasztor 00. Augustianów, [w:] Materiały do
dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, cz. 1, Kościoły
i klasztory dawnego województwa ruskiego, t. 19, Kościoły i klasztory Lwowa z okresu
przedrozbiorowego (1), red. J.K. Ostrowski, Kraków 2011, s. 67-74.
2 F. Łobeski, Opisy obrazów znajdujących się w kościołach miasta Lwowa, „Dodatek Tygo-
dniowy do Gazety Lwowskiej”, t. 5, 1855, s. 51.
3 Schematismus Archidioecesis Leopoliensis ritus latini, Leopoli 1900, s. 21 (cyt. dalej Sche-
matismus Leopoliensis)-, Schematismus Leopoliensis 1936, s. 30; I. Chodynicki, Historia
stołecznego Królestw Galicyi i Lodomerii miasta Lwowa od założenia jego aż do czasów
teraźniejszych, Lwów 1829, s. 376 (tu data 1507).
4 SGKP, t. 5, 1884, s. 517; zob. też Chodynicki, op. cit., s. 376; B. Kaczorowski, Zabytki
starego Lwowa, Warszawa 1990, s. 80.
5 T. Pirawski, Relatio status [...] Archidioecesis Leopoliensis, wyd. K.J. Heck, Lwów 1893,
s. 117. Data konsekracji wg Chodynicki, op. cit., s. 376.
6 Uratowany zabytek lwowski, „Tygodnik Ilustrowany”, 8, 1914, s. 152.
7 Schematismus Leopoliensis 1900, s. 21; Schematismus Leopoliensis 1936, s. 30. Wg Ka-
czorowski, op. cit., s. 80, kościół został przekazany augustianom przez abpa Wojciecha
Korycińskiego, co zresztą nie wyklucza wersji o roli króla w tym wydarzeniu. Uratowany
zabytek {op. cit.) wymienia w tym kontekście abpa Mikołaja Krosnowskiego, co jest błę-
dem, gdyż zmarł on w r. 1653.