Studia i materiały archeologiczne (12.2005)

12

Aleksandra Chabiera

nawadniających, służącego do podnoszenia wody i przenoszenia jej do wyżej położo-
nego zbiornika lub kanału (fig. 6). Saąiyeh jest napędzana przez woły wprawiające w
ruch zespół połączonych kół z przegrodami, do których wpływa woda. W opisywanej
scenie namalowano dwa woły poruszające się odwrotnie do mchu wskazówek zegara:
na pierwszym planie widać jasnobrązowe. a w głębi białe zwierzę - oba przywiązane
do saqiyeh, ocienione altanką porośniętą pnącymi roślinami, podkreślanymi czerwo-
nymi i czarnymi kreskami.
Po łew'ej stronie sceny widać chłopca w kapeluszu, z kijkiem w dłoni, grającego
na szerokim instrumencie, trudnym do pewnego zidentyfikowania z powodu uszko-
dzenia malowidła. Sposób jego trzymania (oburącz, na wysokości twarzy) wskazuje,
że jest to najprawdopodobniej duża, pasterska fletnia Pana.
Poniżej widać ptactwo wodne pośród roślinności w kanale nawadniającym, z
którego saqiyeh pobiera wodę. Ten fragment namalowano dość schematycznie, lecz
nie bez wdzięku (fig. 7). Szeroki, zielony pas podzielono czarnymi kreskami lak. by
imitowały wątek murarski, a po lewzej stronie domalowano odpływ' kanału. Typową
wodną roślinność oraz ptactwo - czaplę i kaczkę - namalowano w kolorze zielonym,
uzupełnianym czarnymi szczegółami (pióra, dzioby, skrzydła, kontury liści), uży-
wając. w przeciwieństwie do górnej części sceny, grubego pędzla.
Całość malowidła jest wykonana realistycznie, a jego wyraz wzmacnia czarna,
delikatna kreska, niewypelniana dokładnie kolorami, podkreślająca szczegóły zasto-
sowanych motywów' i ich kontury', co dodaje scenie wdzięku i delikatności przy- do-
kładnym ukazaniu szczegółów'. Widać to zwłaszcza w postaciach zwierząt. Artysta
nie tylko oddal wiernie wygląd wołów, ale też nadal im lekkość przez podkreślanie
konturem jedynie najważniejszych szczegółów - oczu, kopyt, rogów', a ciemniejszymi
odcieniami farby - fałd skóry i mięśni.
2.2. Malowidło z przedstawieniem hermy (D na planie)
Wysokość: ok. 190 cm, szerokość: 59 cm (fig. 5, 8). W narożniku pomiędzy
obydwiema ścianami widać pionowe wykucie (1-5 cm szerokości) zamalowane na
ciemnopomarańczowy kolor. W dolnymi rejestrze, począwszy od czarnego pasa wy-
kucie to jest o wiele szersze i przechodzi w poprzeczne pęknięcie na całej szerokości
ściany. Nie wiadomo, czy zabieg pokrycia pęknięcia farbą wykonano w epoce użyt-
kowania grobowca, czy'jest to efekt współczesnej konserwacji malowideł.
Paleta kolorów' jest taka sama jak w przypadku opisanymi powyżej. Sposób wy-
konania motywów' jest też identyczny: lekkie pociągnięcia pędzlem podkreślone są
przez cienkie, czarne kreski ujawniające szczegóły motywów.
Malowidło przedstawia hermę rzeźbioną w kamieniu - męską, brodatą glowzę
osadzoną na białym filarze. Głowa, przedstawiona frontalnie, zwrócona jest lekko w
prawą stronę (oglądającego) i ta część twarzy' jest pokiyta dużymi smugami jasno-
brązowej farby: oczy', nos. usta, uszy' i broda zaznaczone są delikatną kreską. Kontury'
filara henny po prawej stronie podkreślone są grubym, różowmbrązowym pasem.
Wszystko to sprawna, że prawa część henny jest zacieniona, co świadczy' o dużym
kunszcie artysty.