Studia Waweliana (2.1993)

5. Nagrobek biskupa Tomickiego w katedrze na Wawelu, fragment (fot. A. Bochnak)

ne. Zatem nie ten ornament powinien być tu
brany pod uwagę, lecz ornament-maureska zdo-
biąca dwa pozostałe marmurowe interkolumnia.

Maureska zdobiąca ściany tempietta to jeden
z najbardziej rozpowszechnionych typów orna-
mentyki renesansowej, który już od końca
XV w. stosowany był przez artystów, nie tylko
rzeźbiarzy, ale także hafciarzy16. Dekorowane
tym ornamentem szaty odnaleźć można m. in.
na obrazach: Chrystus wśród Doktorów Giovan-
niego Battisty Cima da Conegliano z około r.
1504 w warszawskim Muzeum Narodowym oraz
Zaślubiny Marii i Józefa, pędzla Rafaela z tego
samego czasu w Brerze 17. W trzeciej dekadzie
Cinąuecenta, a być może jeszcze wcześniej po-

jawiły się najpierw w Wenecji, a nieco później
także w innych ośrodkach europejskich wzorni-
ki zawierające znaczną liczbę przykładów tego
ornamentu. W jednym z takich wzorników pt.
Opera nova universal intitulata corona di re-
cammi, wydanym zapewne przez Giovanniego
Andreę Vavassore, zw. Guadagnino, właśnie w
Wenecji przed r. 1530, odnaleźć można maureskę
(fig. 7) uderzająco podobną do wypełniającej pole
prawego interkolumnium tempietta w Modlnicy
(fig. 6) 18. Różnica między nimi głównie polega
na tym, że w przypadku cyborium ornament
jest delikatniejszy i opracowany z większą pre-
cyzją. Wzory haftów wydane przez Vavassore
oraz prawdopodobnie także przez innych współ-

16 Na temat maureski pisali ostatnio: E. Kiihnel,
The Arabesąue. Meaning and Transformation oj an
Ornament, trans, by R. Ettinghausen, Graz 1976, szcze-
gólnie s. 32—34; J. S. B y r n e, Renaissance Ornament.
Prints and Drawings, New York 1981, na s. 30 nn. przy-
kłady wzorów dla hafciarzy z omówieniem kilku ich
twórców.

17 Zob. The National Museum in Warsaw: Painting,
Warsaw 1990, nr 43. Piękna maureska zdobi m. in. sza-
ty uczonego w Piśmie, ukazanego z prawej strony;
R. Jones, N. P e n n y, Raphael, New York—London
1983, il. 24, maureska zdobi szaty kapłana przedstawio-
nego w centrum obrazu.

18 Zob. Byrne, o. c, s. 33, nr 14.

59